Άσκηση και υγεία του νεφρού - Άρθρο του Νεφρολόγου Παναγιώτη Τρίγκα

Με αφορμή τους πολλούς αγώνες δρόμου που διοργανώνονται αυτή την περίοδο, αλλά και σαν δρομέας, δράττω την ευκαιρία  να επιμεληθώ ένα θέμα που αφορά την σωματική άσκηση σε κάθε επίπεδο, από αυτό του ερασιτέχνη έως αυτό του επαγγελματία και του πρωταθλητή, σε συνάρτηση με την επίπτωση που έχει η άσκηση στην υγεία των νεφρών μας.

Η καλή φυσική κατάσταση είναι μία έννοια θεωρητική και υποκειμενική. Για τον ερασιτέχνη αθλητή μπορεί να είναι το δυναμικό βάδισμα ή το χαλαρό τρέξιμο μιας μεσαίας απόστασης, όπως αυτής των πέντε χιλιομέτρων. Για τον επαγγελματία αθλητή κάτι πιο απαιτητικό όπως ο ημιμαραθώνιος ή ο μαραθώνιος. Το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο. Καθένας απολαμβάνει τα οφέλη από τη μεγαλύτερη αντοχή και την καλύτερη ευεξία του σώματος.

Το όφελος της άσκησης αφορά κάθε όργανο και σύστημα του σώματος μας, φυσικά και των νεφρών.  Συμβάλει στη βέλτιστη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, με επακόλουθο ελάττωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Στην πρόληψη εμφράγματος του μυοκαρδίου.  Στη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων. Στην αύξηση της καλής χοληστερίνης (HDL), στην ελάττωση της κακής χοληστερίνης (LDL). Στην απώλεια και γενικότερα στον έλεγχο του σωματικού βάρους, στο ποσοστό και στην κατανομή του λίπους του σώματος. Στην αύξηση της μυϊκής μάζας και στην βελτίωση της λειτουργίας των  μυών. Στην πρόληψη μεταβολικών νοσημάτων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και στη διατήρηση της γλυκόζης του αίματος και πολλαπλά άλλα οφέλη.

Όσον αφορά τους νεφρούς, η άσκηση ελαττώνει κάθε νεφροτοξικό παράγοντα και παίζει σημαντικό ρόλο στην  πρόληψη της νεφρικής βλάβης, τόσο της οξείας όσο και της χρόνιας.  Αυξάνει τη νεφρική αιμάτωση, την οξυγόνωση και τη ποιοτική διούρηση, βελτιώνοντας έτσι τη νεφρική λειτουργία, απομακρύνοντας ταυτόχρονα κάθε βλαβερή τοξίνη από τον οργανισμό.

Είναι σημαντικό ο καθένας πριν ξεκινήσει να αθλείται να επισκεφτεί τον ιατρό του, ώστε να καθορίσει το είδος της άσκησης, τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια. Είναι προτιμότερη η αερόβια άσκηση, δηλαδή άσκηση μεσαίας εντάσεως και διάρκειας, όπως το τρέξιμο, το περπάτημα, η κολύμβηση, η ποδηλασία, το σκι, ο χορός κ.α.  Δραστηριότητες κατά τις οποίες θα πρέπει να κινητοποιηθούν μεγάλες μυϊκές ομάδες. Άσκηση διάρκειας 30 λεπτών αποτελεί μία ικανοποιητική συνεδρία. Εάν αισθάνεστε καλά το περπάτημα ή το χαλαρό τρέξιμο (jogging) 45 έως 60 λεπτά αποτελεί ένα ιδανικό εναλλακτικό σενάριο. Η συχνότητα της άσκησης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, ώστε να επιτευχθούν τα αναμενόμενα οφέλη. Όσο μας επιτρέπει το σώμα μας θα πρέπει να αυξάνουμε την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης όχι όμως σε υπερβολικό βαθμό και σε ακρότητες.  Ο καθένας θα πρέπει να γνωρίζει τα όρια του και να μην τα ξεπερνάει, γιατί  τα αποτελέσματα τόσο στους νεφρούς (πχ από ραβδομυόλυση) όσο και στο υπόλοιπο σώμα από τραυματισμούς μπορεί να είναι  αντίθετα έως και επικίνδυνα.  Το μυστικό είναι πως θα πρέπει να αισθανόμαστε ευεξία και σωματική ανακούφιση μία ώρα μετά την άσκηση. Η άρση βαρέων αντικειμένων (ισομετρική άσκηση) θα πρέπει να έχει επικουρικό ρόλο και να μην αποτελεί την κύρια μορφή  άσκησης.  Μέγιστη σημασία έχει η πολύ καλή και συνεχή ενυδάτωση του οργανισμού τόσο πριν, όσο μετά και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Ιδανικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται σε συνδυασμό με την σωστή διατροφή. Βεβαίως σε χρόνια νοσήματα, όπως σε χρόνια νεφρική νόσο, τόσο η ενυδάτωση όσο και η διατροφή θα πρέπει να ελέγχονται από τον θεράποντα ιατρό.

Συγκεκριμένα για τη χρόνια νεφρική νόσο η έλλειψη της άσκησης αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της νόσου και των σχετικών επιπλοκών της. Ακόμα και στου τελικού σταδίου, αυτό της αιμοκάθαρσης, η άσκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη μείωση των συμπτωμάτων της νόσου, στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς και στην ελάττωση της ταχύτητας εξέλιξης της νόσου.  Τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο και χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας έχουν περισσότερες επιπλοκές που σχετίζονται με την καρδιοαγγειακή και αναπνευστική λειτουργία. Επιπρόσθετα, υγιή άτομα με χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας είναι 10 φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν χρόνια νεφρική νόσο, ενώ άτομα άνω των 65 ετών με χρόνια νεφρική νόσο, σταδίου 2 ή 3, που ασκούνται τακτικά, εμφανίζουν μείωση κατά 37% του φυσικού ρυθμού απώλειας της νεφρικής λειτουργίας. Επομένως, εάν κάποιος πάσχει από τη νόσο, ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται, θα επωφεληθεί. 

Βάλτε την άσκηση στην καθημερινότητά σας.

Όσο πιο σωματικά δραστήριοι είμαστε, τόσο λιγότερο γερνά βιολογικά το σώμα μας.

ΤΡΙΓΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΙΑΤΡΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

ΜΟΝΑΔΑΣ ΤΕΧΝΗΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ

ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝ ΑΕ – ΜΧΑ

ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΑΙΖΩΝΟΣ 94