Κεραίες και κινητά. Μύθοι και Αλήθειες

Όλοι γνωρίζουµε τις διάφορες κινήσεις για να αποµακρυνθούν κεραίες που βρίσκονται µέσα στον αστικό ιστό, ιδίως δε αυτές οι οποίες είναι πλησίον σχολείων. Το ωραίο είναι ότι οι πάντες είναι σίγουροι ότι πράττουν το σωστό. Το ακόµη ωραιότερο είναι ότι η αποµάκρυνση των κεραιών εκτός των κατοικηµένων περιοχών όχι µόνο δεν οδηγεί σε µείωση της ακτινοβολίας που τελικά απορροφάται από τους ιστούς µας αλλά, πολύ απλά, σε αύξηση. Τρελό ε; Και όµως, ιδού η εξήγηση. Όλοι επιθυµούν να µπορούν να χρησιµοποιούν το κινητό τους, ειδικά εντός κατοικηµένων περιοχών, ουδείς διανοείται ότι το κινητό του δεν θα «πιάνει». Αυτό σε απλή γλώσσα σηµαίνει ότι το επίπεδο του σήµατος από την επικοινωνία µε την κεραία κινητής θα πρέπει να είναι «τρεις µπάρες», όπως λέµε στην καθηµερινή γλώσσα. Για να έχουµε σε κάθε σηµείο τουλάχιστον αυτό το επίπεδο σήµατος, θα πρέπει είτε να έχουµε κεραίες υψηλής ισχύος εκτός αστικού ιστού, είτε πυκνό δίκτυο κεραιών χαµηλής ισχύος µε διασπορά και µέσα στον αστικό ιστό. H δεύτερη λύση µπορεί να υλοποιείται κατά τρόπον ώστε τα επίπεδα σήµατος να κυµαίνονται παντού ανάµεσα στις τρεις και στις τέσσερις µπάρες. Η πρώτη λύση σηµαίνει τρεις µπάρες στο πλέον αποµακρυσµένο από την (υψηλής πλέον ισχύος) κεραία σηµείο, όσο όµως µετακινούµεθα προς την εκτός αστικής περιοχής κεραία το επίπεδο του σήµατος ανεβαίνει στο τέσσερα, πέντε. Είναι σαφές ότι η λύση αυτή συνεπάγεται αυξηµένα επίπεδα ακτινοβολίας, ιδιαίτερα για τους διαβιούντες στα όρια του αστικού ιστού. Απλή κοινή λογική είναι, δεν χρειάζεται να είναι κανείς θετικός επιστήµων για να το κατανοήσει. Οι κεραίες µέσα στις αστικές περιοχές είναι δύο κατηγοριών. Κάποιες είναι, ας πούµε, οι κύριες (µε ισχύ περί τα 10W, σε περιοχές όµως µε µεγάλη πυκνότητα χρηστών χρειάζεται ακόµη πιο αυξηµένη ισχύς) και οι περισσότερες είναι δευτερεύουσες (µε ισχύ πολύ χαµηλότερη). Θα απέφευγα να τοποθετήσω κύρια κεραία κοντά σε σχολείο. Δεν θα µε πείραζε όµως να υπήρχε πλησίον του σχολείου µια χαµηλής ισχύος κεραία κινητής. Ίσως ακόµη καλύτερο θα ήταν να τοποθετηθεί η κεραία σε ένα επαρκώς υψηλό σηµείο στο ίδιο το σχολείο. Ο λόγος; Η κεραία δεν εκπέµπει κατακόρυφα, οπότε τα παιδιά κάτω από αυτήν δεν δέχονται πολλή ακτινοβολία. Είναι µύθος λοιπόν ότι η κινητή τηλεφωνία προκαλεί προβλήµατα; Η εύκολη απάντηση µε βάση τα ως τώρα γραφέντα θα ήταν «ναι». Δυστυχώς όµως δεν είµαστε σίγουροι. Διότι µέχρι στιγµής αναφερθήκαµε στη συνεισφορά που έχουν στην ακτινοβολία που δεχόµεθα οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας. Πράγµατι, η ευθύνη τους είναι συγκριτικά ασήµαντη. Δεν είπαµε όµως τίποτε ακόµη για τα κινητά τηλέφωνα. Και υπάρχουν εδώ σηµαντικά σηµεία που πρέπει να διευκρινίσουµε. Για να προκαλέσω την προσοχή σας θα πω ότι, αν το παιδί µου φοιτούσε σε κάποιο σχολείο και είχε κινητό, θα προτιµούσα να υπήρχε σχετικά κοντά µια κεραία. Ας επιχειρήσω να εξηγήσω τώρα την ανωτέρω προκλητική δήλωση. Το κινητό τηλέφωνο είναι ταυτόχρονα δέκτης που δέχεται το σήµα από την κεραία που βρίσκεται πλησιέστερα, αλλά και ποµπός που στέλνει σήµα στην κεραία αυτή. Το πολύ σηµαντικό που πρέπει να γνωρίζουµε είναι ότι το κινητό λειτουργεί µε µεταβλητή ισχύ. Αν η κεραία δεν είναι κοντά, άρα η ένταση του σήµατος είναι χαµηλή, το κινητό ανεβάζει την ισχύ στην οποία λειτουργεί. Αν η κεραία είναι κοντά, το κινητό αντιλαµβάνεται το ισχυρό σήµα και χαµηλώνει την ισχύ λειτουργίας του σε επίπεδο πολύ χαµηλότερο. Τι σηµαίνει αυτό; Σηµαίνει ότι καλύτερα να είµαστε κοντά σε κεραία παρά µακριά. Και αυτό επειδή το κινητό το χρησιµοποιούµε κολληµένο στο αφτί µας, οπότε µεγιστοποιούµε και την απορρόφηση ακτινοβολίας από την περιοχή αυτή του εγκεφάλου. Χειρότερα δεν γίνεται δηλαδή. Την ώρα που µιλάµε στο κινητό, η απορροφούµενη δόση από την ακτινοβολία µπορεί να είναι, όχι µία και δύο, αλλά χίλιες και πλέον φορές µεγαλύτερη από αυτήν που δεχόµεθα λόγω των κεραιών, ακριβώς λόγω του ότι το έχουµε πάνω στο αφτί µας. Γι' αυτό είναι καλό να χρησιµοποιούµε το λεγόµενο «hands free», γιατί µειώνουµε σηµαντικά το πρόβληµα. Προτιµώ λοιπόν να δουλεύει το κινητό στη χαµηλότερη δυνατή ισχύ. Άρα θέλω να έχω πυκνό δίκτυο κεραιών που διαµορφώνουν οµαλή κατανοµή σήµατος, επαρκούς ισχύος. Αν το σήµα δεν είναι επαρκές, καλό είναι να αποφεύγουµε να χρησιµοποιούµε το κινητό, π.χ., σε υπόγεια ή µέσα σε ανελκυστήρες όπου η ένταση του σήµατος της κεραίας πέφτει πολύ χαµηλά. Όταν βλέπουµε ότι το κινητό µας «πιάνει και δεν πιάνει», όταν δηλαδή καταφέρνουµε να µιλάµε οριακά και συνήθως µε διακοπές, καλύτερα να το κλείσουµε και να µιλήσουµε αργότερα, όταν βρεθούµε σε περιοχή µε ισχυρότερο σήµα. Τελικά, το χαµηλό σήµα που µπορεί να έχουµε επειδή καταφέραµε µε αγώνες να διώξουµε την «κακή» κεραία σηµαίνει απλώς ότι αυτό που καταφέραµε είναι να καταδικάσουµε τους χρήστες κινητών να έχουν το κινητό στο αφτί στη µέγιστη ισχύ λειτουργίας και άρα να δέχονται πολύ περισσότερη ακτινοβολία από αυτήν που εδέχοντο όταν είχαµε την κεραία κοντά. Ακόµη, µε την αποµάκρυνση κάποιων κεραιών από τον αστικό ιστό, θα έχουµε αυξηµένη ισχύ για τις εναποµένουσες. Άρα φορτώνουµε τους διαµένοντες στην περιοχή τους µε αυξηµένη δόση ακτινοβολίας.

Tips

Αφού μάλλον δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τα κινητά μας ας προσέξουμε:

•Κρατάμε τη συσκευή όσο το δυνατόν πιο μακριά από το σώμα μας. Η ισχύς του Ηλεκτρομαγνητικού πεδίου μειώνεται 4 φορές, αν αυτό βρίσκεται 10 εκατοστά από το σώμα και 50 φορές αν απέχει ένα μέτρο.

•Περιορίζουμε τη χρήση της συσκευής, όταν η ισχύς του σήματος είναι ασθενής ή όταν μετακινούμαστε με μεγάλη ταχύτητα.

•Εφόσον έχουμε επάνω μας τη συσκευή, φροντίζουμε η πλευρά του πληκτρολογίου να είναι στραμμένη προς το σώμα μας ενώ αυτή της κεραίας προς τα έξω.

•Η επικοινωνία με γραπτά μηνύματα είναι ασφαλέστερη γιατί κρατάμε τη συσκευή μακριά από το σώμα μας.

•Προσπαθούμε να περιορίσουμε τη χρονική διάρκεια των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων.

•Κατά τη διάρκεια της κλήσης χρησιμοποιούμε τη συσκευή και από τα δύο αυτιά ώστε να μοιράζεται η ακτινοβολία.

•Αποφεύγουμε να κρατάμε το κινητό κοντά στο σώμα μας ή στις τσέπες μας όταν δεν μιλάμε.

•Σε πολυσύχναστους χώρους κρατάμε απόσταση από άτομα που κάνουν χρήση του κινητού τους τηλεφώνου.

•Περιορίζουμε στο ελάχιστο τη χρήση του κινητού σε παιδιά κάτω των 16 ετών διότι τα όργανα σε αυτές τις ηλικίες βρίσκονται σε ανάπτυξη.

•Επιλέγουμε τη συσκευή του κινητού μας με βάση τον Ειδικό Ρυθμό Απορρόφησης Ακτινοβολίας (SAR), χαμηλότερος δείκτης συνεπάγεται λιγότερη ακτινοβολία.

*Ο Δηµήτρης Τσιπιανίτης είναι Ηλεκτρονικός Μηχανικός