Το Σχήμα

«Αλήθεια, εσείς γνωρίζετε τα πάντα για τη σχολική ζωή των σπλάχνων σας; Ψάξτε για τυχόν αμυχές. Ψάξτε για βλέμματα που γίνονται ένα με το δάπεδο και για γλώσσες που δένονται στην απόγνωση. Ψάξτε για τις ευτυχισμένες μέρες. Των παιδιών σας...»

_

Ήταν, θυμάμαι, Παρασκευή μεσημέρι. Βρισκόμουν ήδη στο γραφείο του γυμνασιάρχη. Η βροχή ξεσπούσε στα τζάμια με μανία, ακριβώς όπως μια ερωμένη στην περιουσία εκείνου που έχει οριστικά κι αμετάκλητα απορρίψει τα θέλγητρά της. Και ο αέρας αλυχτούσε. Χαστούκιζε τα κυπαρίσσια του σχολείου σαν σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να βρει το δίκιο του. Το γραφικό εκκλησάκι στην άκρη του προαυλίου είχε μουλιάσει, αλλά υπέμενε στωικά το υγρό μαστίγωμα του Δεκέμβρη. Προηγουμένως, το κουδούνι είχε σημάνει το τέλος ενός ακόμη επταώρου, και τα παιδιά είχαν εγκαταλείψει τα θρανία με βαριά βήματα, ζωηρές συζητήσεις, πειράγματα και στομάχια που γουργούριζαν. Ο Ανδρέας ούτε σήμερα ήταν ανάμεσά τους. Είχε μέρες που αρνούνταν να έρθει στο σχολείο. Κι άλλες τόσες κλεισμένος στον εαυτό του. Όταν ζητούσα να μάθω το λόγο, μού έλεγε πως η κοιλιά του τον πονούσε τόσο που λίγο και θα λιποθυμούσε. Ανησύχησα. Τού έκανα όλες τις εξετάσεις. Βγήκαν καθαρές, μα κάτι βρώμικο, κάτι σκοτεινό κι αδιευκρύνιστο κρυβόταν πίσω από την αλλαγή της συμπεριφοράς του. Μόλις μου παραδέχτηκε με τα πολλά, την αλήθεια, τα χρειάστηκα. Θόλωσα. Δεν ήξερα πώς να αντιδράσω. Το μόνο που ήξερα είναι πως όπου δε μπορεί να παραστεί ο Θεός, εκεί στέλνει πάντα μια μητέρα.

«Τι ακριβώς υπαινίσσεστε, κυρία Παυλίδου; Πως δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας;» μού αποκρίθηκε δεικτικά ο εδώ και λίγα χρόνια χειροτονημένος γυμνασιάρχης. Τα μάτια του έμοιαζαν με μικρές άσχημες κουμπότρυπες, και ο ίδιος με πεινασμένη νυχτερίδα μέσα στο ράσο του. «Επειδή ο Ανδρέας δεν τα πάει καλά με τον Στέλιο, δε σημαίνει πως αυτό λέγεται και bullying. Μάθαμε ξαφνικά όλοι τον όρο και τον πιπιλίζουμε σαν καραμέλα, μού φαίνεται», συνέχισε προκλητικά. Δίπλα του δύο Φιλόλογοι κι η Βιολόγος κουνούσαν σιωπηλά τα κεφάλια τους όλη την ώρα. «Γνωρίζατε πως ο Στέλιος υποχρεώνει τον Ανδρέα να κοιτάζει οπουδήποτε αλλού εκτός από το μέρος του; Πως τον απειλεί και τον τρομοκρατεί με κάθε τρόπο; Φυσικά και το γνωρίζατε. Σας το έχουν πει επανειλημένως ο Ανδρέας, και οι υπόλοιποι συμμαθητές τους» επιτέθηκα κάνοντας ένα αποφασιστικό βήμα μπροστά. Μειδίασε. «Τα παιδιά ας λένε ό,τι θέλουν. Παιδιά είναι, όχι συνήγοροι. Εδώ ιδιωτικό σχολείο είναι, όχι δικαστήριο. Κι εμείς καθηγητές, όχι δικαστές. Ο Ανδρέας νομίζω πως υπερβάλλει. Ίσως σας εκμεταλλεύεται κι εσείς δεν αποδεικνύεστε παρά αφελής και κακή μητέρα που υποκύπτετε στις διαθέσεις του και δεν τον στέλνετε έστω και με το ζόρι στο σχολείο. Αναρωτιέμαι τι θα καταφέρετε με αυτή την τακτική. Το ξέρετε, κυρία μου, πως κοντεύει να μείνει από απουσίες;» ελίχθηκε ο γυμνασιάρχης. «Αδιαφορώ για τις απουσίες, όταν σκέφτομαι πως με τόσα που υπομένει με την δική σας ανοχή, θα μπορούσε να πέσει από κανένα μπαλκόνι. Τι θα έχετε να πείτε τότε;»

Εκεί που νόμιζα πως τον αιφνιδίασα, η δική του απάντηση ήρθε σαν κόλαφος. Συνέπεσε με τον άγριο κεραυνό, ο οποίος συντάραξε το τοπίο έξω από το τζάμι. «Σας είπα εκατό φορές ότι όλα είναι υπό έλεγχο. Ότι δεν πρόκειται για τίποτα σοβαρό, τι άλλο θέλετε; Τι μου μιλάτε για αυτοκτονίες και κουραφέξαλα; Το σχολείο μου δεν έχει καν μπαλκόνια. Αν είναι να συμβεί κάπου άλλου δεν σημαίνει πως εγώ φέρω απαραίτητα ευθύνη, κυρία Παυλίδου.» Η φωνή του ακούστηκε τραχιά. Οι τρεις άνθρωποι που στέκονταν δίπλα του αμίλητοι, γύρισαν όλοι να τον δουν με γουρλωμένα μάτια. Για μια στιγμή νόμισα πως τα ντουβάρια άρχισαν να τρέμουν, για μια στιγμή νόμιζα πως εγώ έχανα την επαφή με τον κόσμο. Για μια στιγμή αναλογίστηκα πόσα είχε αντέξει ο γιος μου βυθισμένος έτσι όπως ήταν στην άγνοια εναλλακτικών λύσεων. «Τάδε έφη Νικόλαος Χρηστόπουλος, ιερέας, εκπαιδευτικός, πατέρας μα υπάνθρωπος» κάγχασα. Δάγκωσα τα χείλη μου. Τα μάτωσα. Τον κοίταξα με μίσος, με αποστροφή. Ήταν εχθρός του παιδιού μου, ένας στυγνός καιροσκόπος. «Θα σας καταγγείλω» είπα σε τρεμάμενο τόνο, και αυτό ακριβώς κάνω σήμερα που τα ανασκαλεύω όλα πάλι στο μυαλό μου. «Νομίζετε πως έχετε ένα θρησκευτικού χαρακτήρα σχολείο; Κολαστήριο θα το χαρακτήριζα, όπου ρασοφορεμένα όρνεα ενδιαφέρονται μονάχα για τις πελατειακές σχέσεις που διατηρούν με τους μαθητές τους. Να ξέρετε πως δεν θα περάσει έτσι αυτό», πρόσθεσα και έφυγα έξαλλη από το γραφείο του.

«Λίγος σεβασμός στο Σχήμα!» έτρεξε ξωπίσω μου ο ένας εκ των Φιλολόγων. «Αυτό δεν είναι Σχήμα, φαρισαίε φίλε μου. Αυτό είναι θηλιά που πνίγει καθημερινά όσους καταπίνουν τα προβλήματά τους. Για όσους φοβούνται να μιλήσουν, για όσους κατέχουν πρωταγωνιστικούς ρόλους σε θέατρα τερατώδων σκιών, για όσους παραδίδουν καθημερινά την αυτοεκτίμηση, την αξιοπρέπεια, την ψυχική τους ισορροπία σε λερωμένα χέρια.

Αλήθεια, εσείς που διαβάζετε αυτή την αληθινή ιστορία, γνωρίζετε τα πάντα για τη σχολική ζωή των σπλάχνων σας; Είστε σίγουροι πως δεν αντιμετωπίζουν κάτι, οτιδήποτε, που υπερβαίνει τους μαθητικούς τους ώμους; Πόσο ήσυχοι μπορείτε άραγε να είστε όταν αποχωρίζεστε την δεύτερη καρδιά σας για ένα ολόκληρο επτάωρο; Ψάξτε καλά σαν την κλείνετε ξανά μες στις χούφτες σας. Ψάξτε για τυχόν αμυχές. Ψάξτε για βλέμματα που γίνονται ένα με το δάπεδο και για γλώσσες που δένονται στην απόγνωση. Ψάξτε για τις ευτυχισμένες μέρες. Των παιδιών σας.

Αναστασία Δημητροπούλου

Φιλόλογος - Μεταφράστρια