Το Πεισιστράτειο υδραγωγείο μέσα στον Εθνικό Κήπο

Έζησε θρυλικούς καιρούς αυτή η πόλη, κατά τους οποίους όλο το υγρό στοιχείο της είχε μια ανυπέρβλητη ιερότητα.

Καιρούς που ο θεός των θαλασσών μονομαχούσε για το όνομά της, που οι ποταμοί της συνδέονταν με τα μεγάλα της γυμνάσια και οι μύστες της κατέφθαναν στον Ιλισσό να καθαρθούν πριν ξεκινήσουν την ελευσίνια πομπή τους.

Έζησε και «πιο πραγματικούς» καιρούς, όμως.

Δύσκολα χρόνια, που η ανάγκη για νερό ήταν αδυσώπητη και η πάλη με την αγριότητα των χωμάτων σκληρή.

Το κρίσιμο ζήτημα της μεταφοράς ικανοποιητικού όγκου υδάτων στην κατοικημένη περιοχή γέννησε βέβαια αξιοθαύμαστα έργα, όπως τα περίφημα αρχαία υδραγωγεία της, το Πεισιστράτειο και το Αδριάνειο, τμήματα και ίχνη των οποίων μπορεί να διακρίνει κανείς μέχρι τις μέρες μας στο κέντρο και τις συνοικίες της Αθήνας.

Και με εκείνους και με τους άλλους καιρούς ασχολείται το επεισόδιο «Υδάτινη Αθήνα» του Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης.

Ένα επεισόδιο αφιερωμένο στα ποτάμια, τους χειμάρρους και τα ρέματα της Αθήνας, που κάποτε διέσχιζαν κελαρυστά περιοχές τις οποίες σήμερα ξέρουμε για τους πολύβουους, κεντρικούς τους δρόμους, όπως η Μιχαλακοπούλου και η Καλλιρρόης.

Μαζί με τις ιστορίες του Ιλισσού, του Κηφισού, του Ηριδανού, του Ποδονίφτη ζωντανεύουν εικόνες μιας Αθήνας με περίλαμπρες μαρμάρινες κρήνες, μαγική παραποτάμια φύση και πανέμορφα γεφύρια, που ωστόσο δεν έχουν μόνο την ειδυλλιακή τους πλευρά.

Τι απίστευτος μόχθος ήταν αλήθεια κάποτε να έρθει το νερό στο σπίτι με τις στάμνες και τα νεροβάρελα, πόσες γυναικείες πλάτες δεν τσακίστηκαν ανά τους αιώνες για να γίνει το κουβάλημα αυτό… Ακριβοθώρητο «ύδωρ», επικίνδυνα μολυσμένο κάποιες φορές, που σκόρπισε τουλάχιστον 7-8 επιδημίες κατά το 19ο αιώνα.

Ακολουθώντας τη ροή των ποταμών και των χρόνων, το επεισόδιο μας ταξιδεύει ακόμη στις μέρες των νεροκρατών με τα τεράστια κλειδιά που ανοιγόκλειναν τις βρύσες προσφέροντας νερό μόνο στους φίλους της δημοτικής αρχής, στους νερουλάδες που με τα κάρα τους κουβαλούσαν και διένειμαν νερό σε κεντρικά σημεία της πόλης, αλλά και στην πραγματική κοσμογονία που επέφερε η είσοδος της ΟΥΛΕΝ στην αθηναϊκή πραγματικότητα.

Από το μεταξικό «Θάπτομεν τον Ιλισσό», που συμβολίζει το οριστικό τέλος μιας εποχής για το αστικό τοπίο, έχουν περάσει περισσότερα από 80 χρόνια.

Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από την τότε επιλογή της υπογειοποίησης των νερών, η σύγχρονη προσέγγιση επιτάσσει την αποκάλυψή τους. Περιβαλλοντικοί και όχι μόνο λόγοι, αλλά και η διεθνής εμπειρία, συνηγορούν υπέρ της ανάδειξης και αποκατάστασης των ποταμών -ή τουλάχιστον σεβαστών τμημάτων τους.

Για όλα αυτά και για πολλά ακόμη μιλούν στην κάμερα του Κλεινόν άστυ – Ιστορίες της πόλης οι:

Γιαννοπούλου Δήμητρα (Δρ. Κλασικής Αρχαιολογίας), Γκαίτλιχ Μαρτίνος (Περιβαλλοντολόγος), Δευτεραίος Παναγιώτης (Πολιτικός Μηχανικός – Σπηλαιολόγος), Ευφραιμίδης Ιωσήφ (Αρχιτέκτων – Πολεοδόμος), Ζουμπουλάκης Σταύρος (Συγγραφέας),

Θεοδοσόπουλος Δημήτρης (Αγρονόμος - Τοπογράφος - Μηχανικός Ε.Μ.Π. - Ομάδα Γεωμυθική), Κορρές Μανόλης (Ακαδημαϊκός), Νεστορίδη Ευτυχία – Μύρτα (Γεν. Δ/ντρια Ψηφιακής Διακυβέρνησης ΕΥΔΑΠ), Σαχίνης Γιώργος (Διευθυντής Στρατηγικής & Καινοτομίας ΕΥΔΑΠ), Σκιαδάς Ελευθέριος (Δημοσιογράφος)

Ο Δημήτρης Καταλειφός διαβάζει αποσπάσματα από τον «Φαίδρο» του Πλάτωνα και το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Ο τόπος μας είναι κλειστός» από την ποιητική συλλογή Μυθιστόρημα Ι'.