ΕΙΔΑΜΕ «ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ» ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

Ο Παντελής Βούλγαρης γεννημένος το 1940, από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες μας, παραμένει εξαιρετικά δημιουργικός και σε καλή φόρμα, γεγονός που αποδεικνύει με το νέο του φιλμ «Το Τελευταίο Σημείωμα», που σε επίπεδο νοημάτων και συναισθήματος προσεγγίζει παλιότερες δουλειές του.

Ο Παντελής Βούλγαρης με σπουδές στην Σχολή Σταυράκου έχει γράψει την δική του κινηματογραφική ιστορία με κορυφαίες στιγμές του το «Προξενιό της Άννας» το ’72, το «Χάπυ Νταίη» το ’76 και τα «Πέτρινα Χρόνια» το 1985 με την Θέμιδα Μπαζάκα που τιμήθηκε και με το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης.

Στο «Τελευταίο Σημείωμα» που προβάλλεται και στην Πάτρα από την Πέμπτη 26/10 (διανομή από την Tanweer) στην 2^η αίθουσα του Πάνθεον και στα Στερ Odeon Entertainment στη Βέσο Μάρε, ο βετεράνος σκηνοθέτης μας αφηγείται συγκινητικά και με άποψη την καθ’ όλα αληθινή ιστορία της εκτέλεσης των 200 κομμουνιστών που αφού είχαν ταλαιπωρηθεί από φυλακή σε φυλακή από το 1936, οδηγήθηκαν το πρωί της Πρωτομαγιάς του 1944 από τον Διοικητή του Χαιδαρίου, Καρλ Φίσερ όπου κρατούνταν, και εκτελέστηκαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής ως αντίποινα για έναν Γερμανό υποστράτηγο που είχαν σκοτώσει οι αντάρτες στις 27 Απριλίου του ’44 στους Μολάους της Λακωνίας.

Το συγκλονιστικό όπως βλέπουμε στην ταινία, είναι ότι ενώ ζήτησαν να εκτελεστούν όλοι μαζί, οι Γερμανοί τους σκότωσαν ανά 20, βάζοντας τους εναπομείναντες να σηκώνουν τις σορούς των νεκρών συντρόφων τους για να αδειάζουν το σημείο της εκτέλεσης.

Η ταινία του Βούλγαρη πετυχαίνει να συγκινήσει, ειδικά σε τρεις σκηνές, αυτήν όπου ο Ναπολέων Σουκατζίδης (ο 35χρονος Ανδρέας Κωνσταντίνου που είχε παίξει και στην "Μικρά Αγγλία" του Π. Βούλγαρη είναι εξαιρετικός στο ρόλο του κρατούμενου που εκτελεί και χρέη διερμηνέα του Φίσερ) διαβάζει από μικροφώνου τα ονόματα όσων πρόκειται να μεταφερθούν για εκτέλεση, του γλεντιού λίγο πριν την εκτέλεση (γίναμε νεκροθάλαμος ακούμε να λέει ένας κρατούμενος) και φυσικά την σκηνή που οι 200 οδηγούνται με αργό βήμα στο σκοπευτήριο (η σκηνή της εκτέλεσης έχει κινηματογραφηθεί σε σχεδόν slow motion επιτείνοντας έτσι την έτσι κι αλλιώς δραματικότητα της στιγμής).

Ο Παντελής Βούλγαρης από την αρχή της καριέρας του ουδέποτε έκρυψε τα αριστερά πολιτικά πιστεύω του (θυμηθείτε και την επίσης πολύ καλή ταινία του «Ψυχή Βαθιά» όπου είχε κάνει και την τελευταία του εμφάνιση ο Θανάσης Βέγγος).

Στην ταινία «Το Τελευταίο Σημείωμα» αφήνει την αριστερή του ψυχή λίγο παραπάνω ελεύθερη απ’ όσο ίσως πρέπει αλλά είναι τόσο συνταρακτική η ιστορία, τόσο αληθινές οι ερμηνείες των ηθοποιών με κορυφαίο τον Ανδρέα Κωνσταντίνου που μιλά και γερμανικά στην ταινία (διαβάσαμε πως έχει γεννηθεί στο Τύπμπιγκεν της Γερμανίας και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη) και τόσο υψηλό το επίπεδο της παραγωγής, από την διεύθυνση της φωτογραφίας του Σίμου Σαρκετζή έως την δουλειά που έχει γίνει στα κοστούμια και σκηνικά αντικείμενα της περιόδου της Κατοχής που η ταινία πραγματικά όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους και διαβάζεις τα ονόματα των 200 εκτελεσθέντων, σε αφήνει με ένα παράπονο, ένα σφίξιμο στο στομάχι και μία λύπη για το τι έχει περάσει ο τόπος μας.

Αυτοί οι διακόσιοι της Καισαριανής ήσαν μάρτυρες όπως και χιλιάδες άλλοι συμπατριώτες μας της απανθρωπιάς και βιαιότητας των Γερμανών κατακτητών. Είναι πολύ σημαντικό μέσα από την ταινία του Παντελή Βούλγαρη να μάθουν όσοι δεν γνώριζαν για αυτήν την ιστορία. Επίσης ήταν πολύ σωστή η επιλογή που έκανε ο σκηνοθέτης να διαλέξει έναν Γερμανό ηθοποιό, τον 59χρονο Αντρέ Χένικε - Andre Hennicke (γνωστός από ταινίες όπως «Η Πτώση» και «Μια Επικίνδυνη Μέθοδος») για τον ρόλο του Καρλ Φίσερ.

Ένας από τους 200 εκτελεσθέντες ήταν και ο αδελφός του Μανώλη Γλέζου, ο μόλις 18χρονος Νίκος Γλέζος. Στους τίτλους τέλους ο σκηνοθέτης και οι παραγωγοί της ταινίας ευχαριστούν τον Μανώλη Γλέζο, ιστορικό στέλεχος της αριστεράς.

Στο ρόλο της Χαρούλας, της αγαπημένης του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, εμφανίζεται η Ελληνίδα ηθοποιός Μελία Κράιλινγκ που κάνει καριέρα στο εξωτερικό.

Επιμέλεια: ΤΑΚΗΣ Γ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ