Σύγχρονες τεχνικές στην σπονδυλική στήλη

Ο πόνος στην σπονδυλική στήλη (που πολλές φορές αντανακλά στο πόδι ή στο χέρι) είναι πολύ συχνό σύμπτωμα. Ο κάθε άνθρωπος έχει πιθανότητα 60-90% να εμφανίσει κάποιο πρόβλημα που σχετίζεται με την σπονδυλική στήλη σε κάποια φάση της ζωής του.

Τα αίτια για τον πόνο είναι διαφορετικά, κάποιοι πάσχουν από μια απλή δισκοκήλη, άλλοι από στένωση σπονδυλικού σωλήνα, σπονδυλολίσθηση ή μπορεί να έχουν και πόνο που προέρχεται από τις αρθρώσεις των σπονδύλων. Κάθε ασθενής λοιπόν είναι διαφορετικός και δεν υπάρχει μια θεραπεία για όλους. Όσοι ασθενείς συνεχίσουν να υποφέρουν παρά την συντηρητική αγωγή θα οδηγηθούν στη λύση του χειρουργείου.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια σημαντική βελτίωση στα στατιστικά υπέρ των επεμβάσεων στη σπονδυλική στήλη: Οι διεγχειρητικές επιπλοκές μειώθηκαν από 10-32% στην δεκαετία του ’90 σε 2-3% στις μέρες μας. Η πιθανότητα επενεπέμβασης μειώθηκε από 14% (δεκαετία ’90) σε 6% σήμερα και τέλος οι ημέρες νοσηλείας από 4-21 (δεκαετία ’90) είναι 1-3 σήμερα.

Πως συνέβη αυτό; Η χρήση της νεώτερης τεχνολογίας σε συνδυασμό με την καλύτερη εκπαίδευση των χειρουργών οδήγησε στην θεαματική βελτίωση των αποτελεσμάτων στα χειρουργεία αυτά. Οι νεώτερες διαδερμικές τεχνικές, ελάχιστα επεμβατικά (minimally invasive spinal surgery-MISS) καθώς και η χρήση διεγχειρητικά νευροπλοήγησης (δηλαδή χειρουργική εικονικά καθοδηγούμενη μέσω πολύπλοκων computer) άλλαξε ριζικά τον τρόπο διενέργειας των χειρουργείων αυτών. Πλέον ο νευροχειρουργός με την βοήθεια της τεχνολογίας μπορεί μέσα από πολύ μικρές τομές 1 εκατοστού, να στοχεύει το πρόβλημα, να το διορθώνει και να μην βλάπτει παράλληλα γειτονικές δομές όπως νεύρα ή αρθρώσεις.

Ας δούμε ποια χειρουργεία λοιπόν μπορεί να γίνουν διαδερμικά:

Α. Δισκοπλαστική για μικρές δισκοκήλες (discogel). Υπό τοπική αναισθησία γίνεται έγχυση μιας ουσίας στο μεσοσπονδύλιο δίσκο (που προπίπτει και πιέζει τα νεύρα προκαλώντας πόνο). Η ουσία αυτή συρρικνώνει (αφυδατώνει) το δίσκο και σε διάστημα λίγων ημερών υποχωρούν τα συμπτώματα. Η επέμβαση διαρκεί 15 λεπτά και γίνεται στο χειρουργείο υπό ακτινολογική παρακολούθηση. Δεν είναι όλοι οι ασθενείς υποψήφιοι για την επέμβαση αυτή δεδομένου ότι έχει επιτυχία μόνο σε μικρού μεγέθους δισκοκήλες (περίπου 20% των ασθενών)

Β. Διαδερμική ή ενδοσκοπική μικροδισκεκτομή για δισκοκήλες και στενώσεις σπονδυλικής στήλης (οσφυική και αυχενική μοίρα σπονδυλικής στήλης). Γίνεται χειρουργική αφαίρεση του προπίπτοντος δισκικού υλικού ή τρηματοτομή λόγω επίμονης ισχιαλγίας-ριζαλγίας. Στις μέρες μας αυτό γίνεται διαδερμικά, με τομή 1 εκατοστού(αντί 4-8cm παλαιότερα), με σωληνίσκους που διατείνουν το δέρμα και παρεκτοπίζουν αντί να διατέμνουν τους μύες (tubular microdiscectomy, endoscopic discectomy) συνδυάζεται δε ενδοσκόπιο ή με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Αποτέλεσμα η άμεση ανακούφιση από τον πόνο, κινητοποίηση και έξοδος από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα και ταχύτατη αποκατάσταση. Είναι η επέμβαση εκλογής στα περισσότερα νοσοκομεία της Ευρώπης και Αμερικής και διορθώνει ριζικά χρόνια προβλήματα.

Γ. Διαδερμική Σπονδυλοδεσία για εκφυλιστική αστάθεια σπονδύλων ή τραύμα. Με την χρήση διεγχειρητικής νευροπλοήγησης και διαδερμικών συστημάτων με 2-4 μικρές τομές τοποθετούνται βίδες και ράβδοι απαραίτητοι για τη στήριξη της σπονδυλικής στήλης. Υπάρχει έλεγχος σε όλες τις φάσεις του χειρουργείου των δομών της σπονδυλικής στήλης με neuronavigation. Δεν απαιτούνται τομές 10-15 εκατοστών όπως παλαιότερα, δεν κόβονται μύες, δεν χάνεται αίμα. Ο ασθενής περπατά και εξέρχεται από το νοσοκομείο την επόμενη ημέρα και η αποκατάσταση είναι πολύ συντομότερη σε σχέση με την κλασσική σπονδυλοδεσία.

Μιλάμε λοιπόν για νέα εποχή, με νέες διαδερμικές τεχνικές και χρήση νευροπλοήγησης όπου έχουμε ελάχιστη κάκωση ιστών, ελάχιστη απώλεια αίματος, μείωση επιπλοκών, μείωση του μετεγχειρητικού πόνου, γρήγορη νοσηλεία και άμεση αποκατάσταση.

Κωνσταντογιάννης Κωνσταντίνος
Αναπληρωτής Καθηγητής Νευροχειρουργικής Πανεπιστημίου Πατρών
web: http://fns.med.upatras.gr
Τηλ. 2130350854, 6944746083