ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ: ΚΑΤΑΦΘΑΝΕΙ ΠΕΜΠΤΗ ΒΡΑΔΥ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ «ΓΙΝΑΤΙ», ΤΙ ΕΙΠΕ ΣΤΟ thebest.gr

•  Στο νέο σας μυθιστόρημα γυρνάτε στον τόπο καταγωγής σας, στην Ήπειρο, στα χρόνια μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και σας βλέπουμε να σας απασχολεί ιδιαίτερα  η "ταυτότητα του Έλληνα"...

Διερευνώ τα υλικά από τα οποία είμαστε κτισμένοι οι σημερινοί και με απασχολεί τι θα έπρεπε να είναι, τι να οραματίζεται και ποιος δικαιούται επί της ουσίας να ονομάζεται Έλληνας. Αρκούν το σπέρμα, το αίμα, η θρησκεία, ο τόπος και ο πολιτισμός του παρελθόντος εν είδει κληρονομικού δικαιώματος; Κατά τη γνώμη μου Έλληνας αξίζει να λέγεται όποιος λαχταρά να ανήκει στο ράμμα, στη συνέχεια του Ελληνισμού. Όποιος νιώθει κομμάτι της Ιστορίας του, διαθέτει ανθρωπιά και, το σημαντικότερο, αγαπά την ελληνική γλώσσα και προσπαθεί να μπει στην ψυχή της.

• Το "γινάτι" αποτελεί το κινητήριο μοχλό της διαδρομής των νέων σας χαρακτήρων. Οι ήρωές σας τί…γινάτι κουβαλάνε;

Όλων των λογιών. Από τη μια πολλούς τους κυριεύει το μίσος, ο θυμός, η εκδικητικότητα, η ζήλια, η μισαλλοδοξία, ο φανατισμός, η έπαρση, η ξεροκεφαλιά και τόσα άλλα, με αποτέλεσμα να καταστρέφουν και να καταστρέφονται ή να αποπροσανατολίζονται από τον δρόμο όπου βρίσκονται οι καλές πεθυμιές. Από την αντίπερα όχθη άλλοι διακατέχονται ή κατακτούν στην πορεία το δημιουργικό γινάτι, το γόνιμο πείσμα, μέσα από το οποίο θέτουν στόχους και αγωνίζονται να τους κατακτήσουν, ενώ συγχρόνως μαθαίνουν να στοχάζονται.

• Στο «γινάτι» συναντάμε πολλές ομοιότητες με την τωρινή περίοδο. Πολυπολιτισμικότητα, μετανάστευση, προσφυγιά, οικονομική ανέχεια...

Ερευνώντας ή κατά τη διάρκεια της γραφής του βιβλίου αισθανόμουν ότι πολλά από όσα διαδραματίζονται συμβαίνουν σε τωρινό χρόνο. Από την τότε τρόικα των ξένων δανειστών έως το προσφυγικό κύμα, από κινήματα που προσομοιάζουν με το «Δεν πληρώνω», μέχρι τις παθογένειες, τα μυθεύματα με τα οποία έχουμε γαλουχηθεί, τις συμπεριφορές και τις νοοτροπίες. Βεβαίως, αυτός είναι και ένας από τους στόχους του εν λόγω μυθιστορήματος. Μέσα από το παρελθόν να δούμε πιο καθαρά το σήμερα και να αγναντέψουμε με αισιοδοξία το αύριο.

• Η ιστορία και η πατριδογνωσία χορεύουν με τη μυθοπλασία στο «γινάτι». Η ιστορική έρευνα, ακόμα και για τη "γλώσσα" που χρησιμοποιείτε, πόσο μεγάλο κομμάτι της κυοφορίας του έργου αποτέλεσε;

Διέθεσα για την έρευνα και την αποδελτίωση περί το ήμισυ από τα δύο χρόνια της συγγραφής (με τουλάχιστον δέκα δώδεκα ώρες δουλειάς καθημερινώς). Χρειάστηκε να μελετήσω εκατοντάδες βιβλία (ιστορικά, λαογραφικά, θρησκευτικά, αρχιτεκτονικής, περιηγητών κλπ), πολεμικές εκθέσεις, επιστολές, στίχους τραγουδιών και πολλά άλλα, ενώ διάβασα και όλες τις τοπικές εφημερίδες από το 1913 μέχρι το 1935, περίπου 18.000 φύλλα. Η μεγάλη δυσκολία για κάθε μυθιστόρημά μου με φόντο την Ιστορία εντοπίζεται στην άντληση πληροφοριών για την καθημερινή ζωή, προκειμένου να αναπλασθεί μια εποχή που δεν υπάρχει πια. Κι αυτό με στόχο να ζήσει παραστατικά ο αναγνώστης τη μυθοπλασία, αλλά και να κρίνει τα ιστορικά γεγονότα, τους ήρωες και τις αντιδράσεις τους με βάση όσα ίσχυαν τότε κι όχι με τον σημερινό τρόπο σκέψης.

• Η συνέχεια της εμπορικής επιτυχίας πόσο μπορεί να πιέσει την ψυχοσύνθεση του συγγραφέα μπροστά στην γέννηση του νέου του βιβλίου;

Συνήθως σ’ αυτή τη ζωή όλοι μάς μαθαίνουν πώς να ανεβαίνουμε και σπάνια κάποιος πώς να κατεβαίνουμε. Όταν βρεθεί σε ό,τι θεωρεί ο καθένας από την πλευρά του κορυφή, δε θέλει ούτε φαντάζεται ότι κάποτε θα κατέβει. Ωστόσο, εάν κατανοήσει ότι το κατέβασμα θα συντελεστεί νομοτελειακά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τότε αφενός προετοιμάζεται, αφετέρου αλλιώς μετρά τα βήματά του. Θαρρώ ότι είμαι πλέον σε θέση να μετρώ τα βήματά μου. Από τη άλλη με διακατέχει το γόνιμο πείσμα να κατακτήσω το λογοτεχνικό μου όραμα κι ακόμη καλά κρατεί, χωρίς να καταπιέζομαι υπέρμετρα ψυχολογικά. Σε κάθε περίπτωση, ενόσω διαρκεί η γραφή απουσιάζουν οι σκέψεις για το εμπορικό αποτέλεσμα. Βεβαίως, δεν παύει να λειτουργεί η εμπειρία για το πώς κτίζεται ένα μυθιστόρημα το οποίο επιδιώκει να φτάσει σε όσο περισσότερους αναγνώστες γίνεται. Κι αυτό, σε ό,τι με αφορά, μεταφράζεται σε μυθιστορήματα τα οποία επιδέχονται πολλαπλές αναγνώσεις. Να μένει, δηλαδή, κανείς μόνο στη μυθοπλασία και στις συγκινήσεις που του προσφέρει ή και να σκύβει βαθύτερα στον κήπο της λογοτεχνίας και στα θέματα που καταπιάνεται το εκάστοτε βιβλίο μου.

• Ελπίζω κάποτε σε κάποιο έργο σας, ένας ήρωας σας να κινηθεί σε έναν Πατραϊκό χωροχρόνο, όπως εσείς την Πέμπτη θα περπατήσετε στους δρόμους και στις στοές της Πάτρας, όπου θα βρεθείτε για την παρουσίαση του βιβλίου σας.

Μακάρι να αξιωθώ να το κάνω! Έχω ερωτοτροπήσει πολλές φορές με την ιδέα, όμως προς το παρόν δεν ευτύχησε σε κυοφορία. Πάντως κάτι έχω κατά νου για το επόμενο μυθιστόρημά μου, έστω και αν οι ήρωές μου κινηθούν στην Πατραϊκή γη σε μικρή έκταση κειμένου.

* Την βιβιλιοπαρουσίαση συνδιοργανώνουν Πανηπειρωτικός Σύλλογος, Discover και εκδόσεις Ψυχογιός. Θα προλογίσει ο συγγραφέας Λευτέρης Τσιρώνης, εκ μέρους του Πανηπειρωτικού.