Πάτρα: Το αριστούργημα του Ζουλάφσκι "Σημασία έχει ν' αγαπάς" προβάλλει η Κοινο-Τοπία

Την επόμενη τελικά Τετάρτη 29 Απριλίου 2015 στις 17.30 και στις 20.00 θα πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη κινηματογραφική προβολή της ενότητας Ημερολόγιο Ταινιών από την Κοινο-Τοπία της Πάτρας – Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού.

Η ταινία που έχει προγραμματιστεί να παιχθεί, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, θεωρείται ένα αριστούργημα της 7^ης τέχνης, το «L’ important c’ est d’ aimer – Σημασία έχει ν’ αγαπάς» σε σκηνοθεσία του κινηματογραφικού ποιητή των εικόνων Αντρέι Ζουλάφσκι - Andrzej Zulawski, από την Πολωνία.

Η συγκεκριμένη κοινωνικοερωτική ταινία είναι Γαλλικής, Ιταλικής και Γερμανικής παραγωγής γυρισμένη στην Γαλλία το 1974, διάρκειας 109 λεπτών που είχε κάνει αίσθηση στην εποχή της με το θέμα της και την βραβευμένη με Σεζάρ ερμηνεία της αξέχαστης ηθοποιού Ρόμι Σνάιντερ.

Η εξαίσια μουσική είναι του Ζωρζ Ντελερύ (Georges Deleruy).

Το σενάριο της ταινίας είναι βασισμένο στο μυθιστόρημα του Christopher Frank «Αμερικάνικη νύχτα - La nuit americaine».

Παίζουν ακόμα ο Fabio Testi, ο Γερμανός ηθοποιός Κλάους Κίνσκι σε μία ερμηνεία στα όρια του παροξυσμού και οι Jacques Dutronc, Claude Dauphin, Roger Blin, Gabrielle Doulcet, Michel Robin, Nicoletta Machiavelli κ.α.

Αξίζει να αναφέρουμε πως στο περασμένο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας που ήταν το 20^ο, πραγματοποιήθηκε ένα ωραίο αφιέρωμα στην φιλμογραφία του 74χρονου σήμερα Ζουλάφσκι, ο οποίος έχει γυρίσει κι άλλες αξιόλογες ταινίες όπως την «Δημόσια Γυναίκα» με την Βαλερί Καπρίσκι το 1984, το "Μία Γυναίκα Δαιμονισμένη" το 1981 με την Ιζαμπέλ Ατζανί, κ.α.

Ακολουθεί η κριτική για την ταινία από τον αείμνηστο κριτικό κινηματογράφου και θεωρητικό του σινεμά Βασίλη Ραφαηλίδη.

Το «Σημασία έχει ν’ αγαπάς» "L’ important c’ est d’ aimer" είναι το 3ο φιλμ, του μεγάλου Πολωνού, γυρισμένο στη Γαλλία το 1974. Τα πάντα σ’ αυτό το εκπληκτικό φιλμ κινούνται σ’ ένα διπλό επίπεδο: Πρόκειται για μια εκκωφαντική φανταχτερή «φιλμόπετρα» και ταυτόχρονα για ένα χρονικό της απλής, καθημερινής ζωής, για μια ευτελή ιστορία έρωτα και πάθους παρμένη απ’ το μπεστ σέλερ του Κρίστοφερ Φρανκ «Αμερικάνικη νύχτα (δεν έχει καμιά σχέση με την ομώνυμη ταινία του Τρυφώ) και ταυτόχρονα για μια μοντέρνα τραγωδία σαιξπιρικού ύφους, για ένα φιλμ σαδιστικά σκληρό και ταυτόχρονα βαθύτατα τρυφερό κι ανθρώπινο, για ένα ρεπορτάζ πάνω στο θέμα «αποτυχία» και ταυτόχρονα για μια σοφή ψυχολογική έρευνα πάνω στην υστερία.

Μ’ έναν καταιγισμό από σεκάνς, σκηνές και πλάνα που λειτουργούν σχεδόν αυτόνομα καθώς η σύνδεσή τους με τον κεντρικό άξονα της ίντριγκας είναι πάρα πολύ χαλαρή, Ο Ζουλαφσκι επιχειρεί μια τρομακτική βουτιά στην καρδιά της πυρακτωμένης κόλασης που λέγεται «Δυτικός τρόπος ζωής» και που σημαίνει σε τελική ανάλυση, μανιακή προσπάθεια να βρεθούν υποκατάστατα των χαμένων ιδανικών.

Ο κόσμος του Ζουλαφσκι εδώ είναι ο κόσμος του θεάματος, με μια διπλή (και πάλι) έννοια: α) Σχεδόν όλοι οι ήρωες είναι θεατρίνοι σε αναζήτηση «σοβαρού» ρόλου που θα τον χρησιμοποιήσουν σαν παραπλήρωμα ζωής: Η ταινία ανοίγει με μια μανιακή προσπάθεια υποδύσεως ενός σκληρού και δύσκολου ρόλου από την Ρόμι Σνάιντερ (που στο φιλμ αυτό κάνει το ρόλο της καριέρας της) και κλείνει με μια ανάλογη σκηνή όπου, όμως η κατάσταση δεν είναι «θεατρογενής» αλλά «φυσική» πράγμα που σημαίνει ότι η ηθοποιός «βρήκε» το μεγάλο της ρόλο μέσα στην ίδια τη ζωή και με αφορμή τον υστερικό της έρωτα για έναν πορνοφωτογράφο (Φάμπιο Τέστι).

Β) «Ο κόσμος ολόκληρος είναι μια σκηνή και όλοι, άντρες και γυναίκες είναι απλοί ηθοποιοί», όπως λέει ο Σαίξπηρ και όπως εφαρμόζει τη ρήση κατά γράμμα ο μαθητής του Ζουλάφσκι. Πράγματι η ταινία δεν είναι παρά μια δουλειά πάνω στη ζωή, νοούμενη σαν θέαμα, και πάνω στο θέαμα, νοούμενο σαν υποκατάστατο της ζωής.

Για να πετύχει αυτό το διπλό παιχνίδι ο ιδιοφυής Ζουλάφσκι, υιοθετεί μια μέθοδο τόσο παροξυμένα ρεαλιστική, που μέσα από μια συνεχή και χωρίς καμιά ανάπαυλα διόγκωση των αρχικά απλών καταστάσεων γίνετε σχεδόν σουρεαλιστική. Στο ίδιο αποτέλεσμα φτάνει και με ένα δεύτερο τρόπο: Το ακρότατο στυλιζάρισμα με τη λεγόμενη «μέθοδο της θεατροποίησης» δίνει στον αρχικά αποτρόπαιο ρεαλισμό (μάλλον νατουραλισμό με την πιο πλήρη έννοια της λέξης) μια διάσταση καθαρά ποιητική.

Έτσι οι παροξυμένες ρεαλιστικές καταστάσεις, που διαδέχονται η μία την άλλη χωρίς καμιά ανάπαυλα, δεν είναι παρά εικόνες-θέαμα, υπερφορτωμένες με «εικαστικό περιεχόμενοι» υποβασταζόμενος από μια μουσική (του θαυμάσιου Ζωρζ Ντελερύ) κάθε άλλο παρά διακριτική και υπογραμμιστική και από ήχους έντονους και αγχωτικούς. Βασίλης Ραφαηλίδης, Βήμα 18-11-1975.

Επιμέλεια - Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ