Πανεπιστήμιο Πατρών: Θετική η πρώτη αποτίμηση της πιλοτικής εφαρμογής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Η Επιτροπή του Πανεπιστημίου Πατρών για την αντιμετώπιση των συνεπειών της εμφάνισης του μεταδοτικού κορωνοϊoύ COVID-19 στην εκπαιδευτική του λειτουργία και τη συνέχιση της ομαλής πορείας της εκπαίδευσης των φοιτητών του σε όλα τα προγράμματα σπουδών, προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου, στην 4η συνεδρίασή της, την περασμένη Τρίτη 17/3/2020, συνεκτίμησε τις εξελίξεις στο ζήτημα της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Ιδρύματος και ιδίως τα εξής:

(α) τα επιτυχή αποτελέσματα από την πιλοτική εφαρμογή του συστήματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που προτάθηκε με το μήνυμα της 16/3/2020, και την εμπειρία των καθηγητών που δίδαξαν αυτό το διήμερο.

(β) τις οδηγίες του Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων αρμόδιου για Θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης (116/16.3.2020), σύμφωνα με τις οποίες είναι πλέον ορατό το ενδεχόμενο της πλήρους μετάπτωσης σε ηλεκτρονική εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς και τη διαβεβαίωση της μη απώλειας του εαρινού εξαμήνου

Διαπίστωσε δε ότι,

Η ανταπόκριση της πανεπιστημιακής κοινότητας στο σύνολό της, και ιδιαίτερα του διδακτικού προσωπικού, των δομών και των υπηρεσιών του Ιδρύματος είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Πιο συγκεκριμένα:

•             Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί αρκετά προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα με τη χρήση του λογισμικού Skype for Business με ακροατήρια που κυμαίνονται από 10 έως 200 άτομα, χωρίς να παρουσιαστούν ιδιαίτερα προβλήματα και μάλιστα με ιδιαιτέρως ενεργή συμμετοχή και προσέλευση  από την πλευρά των φοιτητών.

•             Στον ειδικό χώρο («μάθημα») με τίτλο «Εκπαιδευτική Λειτουργία την Εποχή του Covid-19» που έχει δημιουργηθεί στο e-class (https://eclass.upatras.gr/courses/EE994/) για την υποστήριξη του διδακτικού προσωπικού, έχουν ήδη γίνει 455 εγγραφές μελών του διδακτικού προσωπικού του ιδρύματος, ενώ έχει προσπελαστεί 24.602 φορές. Αντίστοιχα, η σχετική ανακοίνωση στο facebook των φοιτητών του Ιδρύματος προσπελάστηκε 13.624 φορές. Στο e-class έχει ήδη ξεκινήσει η κατάθεση ερωτημάτων αλλά και καλών πρακτικών από τα μέλη του διδακτικού προσωπικού, ενώ αναρτήθηκαν και νέες οδηγίες για τη χρήση του SkypeforBusiness https://eclass.upatras.gr/modules/document/file.php/EE994/guide-teachingstaff-1.pdf για τους εγγεγραμμένους χρήστες και είναι επίσης διαθέσιμο στη διεύθυνση https://www.upatras.gr/sites/www.upatras.gr/files/guide-teachingstaff-1.pdf (συγγραφή και επιμέλεια: Ι. Αντωνόπουλος, Β. Γιαννακόπουλος και Ι. Τσάκωνας).

•             Η τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης για το διδακτικό προσωπικό ανταποκρίθηκε σε 182 κλήσεις κατά το πρώτο 24ωρο λειτουργίας, ενώ απαντήθηκαν 33 μηνύματα στον ηλεκτρονικό λογαριασμό.

•             Ξεκίνησε η λειτουργία της ιστοσελίδας «Υποστήριξη εκπαιδευτικού έργου» στον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης https://library.upatras.gr/support/edumaterial, με ηλεκτρονικά συγγράμματα και πηγές. Η ιστοσελίδα αυτή θα εμπλουτίζεται συνεχώς τις επόμενες ημέρες.

Στο Πανεπιστήμιο Πατρών όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση της Πρυτανείας, έχουν ήδη δρομολογηθεί όλες οι αναγκαίες διευθετήσεις προκειμένου η μετάπτωση αυτή να επηρεάσει στο μικρότερο δυνατό βαθμό το επίπεδο ποιότητας στην εκπαίδευση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Οι  διευθετήσεις αυτές είναι απολύτως συμβατές με τις οδηγίες που δόθηκαν σήμερα από το Υπουργείο και επομένως είναι απολύτως αναγκαίο αυτή τη στιγμή να ενσωματωθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός μαθημάτων στο σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Σημειώνεται, ότι σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου, όλα τα ΑΕΙ πρέπει να αξιοποιήσουν το διάστημα έως τις 24.3.2020 προκειμένου να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο παράτασης της αναστολής λειτουργίας με φυσική παρουσία, ενώ έως τις 30.3.2020 είναι απαραίτητο να έχει αποσταλεί στο Υπουργείο ο αριθμός μαθημάτων που προσφέρονται εξ αποστάσεως ανά Τμήμα και ΑΕΙ.

Στην κατεύθυνση αυτή είναι αναγκαίο τις αμέσως επόμενες ημέρες να  γίνουν οι εξής ενέργειες:

•             Καθορισμός των μαθημάτων που θα ενταχθούν στο σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης από όλα τα Τμήματα του Ιδρύματος, με αιτιολόγηση για τα μαθήματα που δεν θα προσφερθούν, όπως τονίζεται στις οδηγίες του Υπουργείου. Στα μαθήματα που θα προσφερθούν περιλαμβάνονται εκείνα που είναι εφικτό να υλοποιηθούν με βάση το σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (θεωρητικά μαθήματα, θεωρητικό μέρος εργαστηριακών μαθημάτων, κλπ). Στόχος είναι για όσο διάστημα διαρκέσει η αναστολή λειτουργίας να έχουν γίνει οι αναπληρώσεις μαθημάτων, αλλά και η ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους των θεωρητικών μαθημάτων, ώστε όταν επιτραπεί η λειτουργία με φυσική παρουσία να υπάρχουν περισσότεροι διαθέσιμοι πόροι για την αναπλήρωση των εργαστηριακού τύπου μαθημάτων.

•             Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν σε αυτή την κατεύθυνση τα κενά που δημιουργούνται στα ωρολόγια προγράμματα λόγω αναβολής των εργαστηριακής φύσεως μαθημάτων, ενώ θα ήταν σκόπιμο από την επόμενη εβδομάδα να δημιουργηθούν νέα ωρολόγια προγράμματα για το διάστημα της αναστολής λειτουργίας. Οι διαδικασίες μέσω των οποίων ένα μάθημα θα θεωρείται ότι έχει διδαχθεί καθορίζονται από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και επομένως οι ειδικότερες προϋποθέσεις θα καθοριστούν από τις Συνελεύσεις των Τμημάτων.

•             Η παροχή των συγγραμμάτων στους φοιτητές είναι απολύτως απαραίτητη, ειδικά υπό αυτές τις συνθήκες. Επομένως, πρέπει να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες από τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να δοθεί η δυνατότητα ηλεκτρονικής πρόσβασης στα συγγράμματα των μαθημάτων, προκειμένου να υποστηριχθεί ακόμη περισσότερο η μετάπτωση σε συστήματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Στις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας αναφέρεται ότι η προσφορά μαθημάτων εξ αποστάσεως, δεν μπορεί να περιορίζεται μόνον στον ασύγχρονο τρόπο, αλλά είναι αναγκαίο να συνοδεύεται και από διδασκαλία με σύγχρονο τρόπο (διαδικτυακή διεξαγωγή του μαθήματος) ή και από βιντεοσκοπημένες διαλέξεις. Το σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που έχει δημιουργηθεί στο Πανεπιστήμιο Πατρών καλύπτει τις προϋποθέσεις αυτές, αφού για το μεν σύγχρονο μέρος έχει διατεθεί το λογισμικό Skype for Business ενώ ως πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης υφίσταται ήδη το e-class. 

Η Επιτροπή παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή και συνεκτιμά στις αποφάσεις της όλες τις δημιουργικές προτάσεις των συναδέλφων, αλλά και τις απόψεις της φοιτητικής κοινότητας, για την ενδεχόμενη χρήση και άλλων διαθέσιμων εργαλείων. Ωστόσο, η μέχρι στιγμής κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα μεγάλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης διεθνώς, δείχνει ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων επιλέγεται μια συγκεκριμένη πλατφόρμα, κυρίως για λόγους υποστήριξης και εκπαίδευσης του προσωπικού, εξοικείωσης των φοιτητών με συγκεκριμένα και σταθερά περιβάλλοντα μάθησης, αλλά και για λόγους τεχνικής υποστήριξης των συστημάτων. Δεν είναι επιθυμητό να μην επιτραπεί η χρήση και άλλων εργαλείων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, όμως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αναγκαίο να συνυπολογίζονται τα ζητήματα πιστοποίησης της διαδικασίας ως προς την ολοκλήρωση ενός μαθήματος, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, αλλά και ζητήματα διάθεσης υλικού σε άλλες πλατφόρμες εκτός Πανεπιστημίου Πατρών.

Επίσης, σε αυτή τη φάση μετάπτωσης σε εξ αποστάσεως εκπαίδευση, οι υποστηρικτικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Πατρών δεν θα είναι σε θέση να υποστηρίξουν τεχνικά ζητήματα  για κάθε πλατφόρμα σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης. Σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση κρίσης, είναι απαραίτητο να συντονιστούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό όλα τα διαθέσιμα μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό, προκειμένου να αποφευχθούν παράπλευρα προβλήματα που ενδεχομένως να προκύψουν από την πολυτυπία των λύσεων που θα επιλεγούν.

Η αποτίμηση της Επιτροπής για τις 2 πρώτες ημέρες πιλοτικής λειτουργίας είναι απολύτως θετική. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και υπό εξαιρετικά  πιεστικές συνθήκες έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την προετοιμασία εκείνων των λύσεων που θα έχουν ως αποτέλεσμα την ομαλοποίηση της κατάστασης στο μέτρο του εφικτού. Ο βαθμός κινητοποίησης του συνόλου της κοινότητας του Ιδρύματος εγγυάται ότι εντός των επόμενων ημερών θα έχει αποκατασταθεί το μεγαλύτερο μέρος της εκπαιδευτικής λειτουργίας.