Hθελαν να φτάσουν στην Ευρώπη – δεν πρόλαβαν

Τουλάχιστον 44 μετανάστες σκοτώθηκαν και πάνω από 130 τραυματίστηκαν από τον βομβαρδισμό ενός κέντρου μεταναστών στην Ταζούρα, 16 χιλιόμετρα ανατολικά της Τρίπολης, της πρωτεύουσας της Λιβύης. Στο κέντρο αυτό βρίσκονται εδώ και μήνες εκατοντάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά, κυρίως από αφρικανικές χώρες, που άφησαν τα σπίτια τους για να πάνε στην Ευρώπη.

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη κλιμακώθηκε στις αρχές Απριλίου, όταν ο στρατηγός Χαλίφα Χιφτέρ, αρχηγός των πολιτοφυλακών της ανατολικής Λιβύης, διέταξε τις δυνάμεις του να προελάσουν στην Τρίπολη, όπου ο Φαγέζ αλ-Σαράζ ηγείται της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας.

Την περασμένη Δευτέρα, ένας διοικητής των δυνάμεων του Χιφτέρ δήλωσε ότι οι αεροπορικές επιθέσεις εναντίον της Τρίπολης θα ενταθούν, καθώς τα «παραδοσιακά μέσα» για την κατάληψή της εξαντλήθηκαν. Δύο ημέρες αργότερα βομβαρδίστηκε η Ταζούρα. Ο πρωθυπουργός αλ-Σαράζ επέρριψε την ευθύνη στις δυνάμεις του Χιφτέρ. Όμως και ο ίδιος ευθύνεται για το γεγονός ότι κρατά τους πρόσφυγες σε κέντρα που βρίσκονται μέσα ή δίπλα σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Όπως και η Ευρωπαϊκή Ενωση ευθύνεται επειδή ανέχεται αυτή την κατάσταση.

Επί δέκα μήνες μίλησα με δεκάδες πρόσφυγες και μετανάστες σε κέντρα σε όλη τη Λιβύη , οι οποίοι μου στέλνουν μέσω κρυφών τηλεφώνων λεπτομέρειες για τις συνθήκες κράτησής τους. Τα μηνύματά τους περιγράφουν έναν ζοφερό κόσμο κακοποίησης και εκμετάλλευσης. Μετανάστες και πρόσφυγες που κρατούνται στη Λιβύη έχουν πέσει θύματα βασανισμών και βιασμών, πεθαίνουν από την πείνα, πουλιούνται στους εμπόρους από τους φρουρούς και υποχρεώνονται να μεταφέρουν όπλα για λογαριασμό διαφόρων οργανώσεων.

Πολλοί από τους μετανάστες στην Ταζούρα προσπάθησαν να διαφύγουν αλλά στάλθηκαν πίσω στην Τρίπολη από τη λιβυκή ακτοφυλακή, που υποστηρίζεται από την ΕΕ και έχει δαπανήσει από το 2017 δεκάδες εκατομμύρια για τον σκοπό αυτό.

Πέρυσι, 15.000 άνθρωποι συνελήφθησαν σε διάφορες βάρκες και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα λιβυκά στρατόπεδα, όπου κρατούνται χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία. Μόνο τον περασμένο Μάιο στάλθηκαν εκεί 1.224 μετανάστες. Η μόνη ελπίδα τους να φύγουν είναι με τη βοήθεια της Υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Η να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Πολλές φορές, οι μετανάστες στέλνονται στην πρώτη γραμμή για να βοηθήσουν τους μαχητές. Ενας πρώην κρατούμενος μου είπε ότι του έδωσαν ένα ΑΚ-47 και του είπαν να βοηθήσει τις δυνάμεις του Σεράζ. «Πάνω από 20 αδελφοί έχουν εξαφανιστεί από τον περασμένο Απρίλιο», μου είπε ένας μετανάστης στις αρχές Ιουνίου. «Κάθε φορά έρχονται για περισσότερους. Φοβάμαι πολύ».

Η κλιμάκωση των συγκρούσεων έχει προκαλέσει επιδείνωση της κατάστασης, αλλά οι θάνατοι στα κέντρα κράτησης μεταναστών δεν συνδέονται όλοι με τον εμφύλιο πόλεμο. Ανάμεσα στα μέσα Σεπτεμβρίου και τα τέλη Μαϊου, τουλάχιστον 22 πρόσφυγες και μετανάστες πέθαναν επειδή τους έκλεισαν χωρίς αρκετή τροφή και νερό στο κέντρο κράτησης του Ζιντάν, 180 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Τρίπολης. Σύμφωνα με απόρρητη έκθεση του ΟΗΕ, πάνω από το 80% των κρατουμένων στο Ζιντάν πάσχουν από φυματίωση.

Την περασμένη Τετάρτη, ένας 26χρονος από το Νταρφούρ που κρατείται στην Ταζούρα μου έστειλε το ακόλουθο μήνυμα: «Αυτός είναι ο κόσμος, αδελφή μου. Βρίσκομαι στο σφαγείο. Και την ευθύνη φέρουν η ΕΕ και η Υπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες».

(*) Η Σάλι Χέιντεν είναι δημοσιογράφος και φωτογράφος και χειρίζεται θέματα μετανάστευσης και ανθρωπιστικών κρίσεων

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ