ΠΗΓΑΜΕ ΜΟΥΣΕΙΟ: ΚΑΡΕ-ΚΑΡΕ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ «ΣΥΝΟΜΙΛΟΥΝ» ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ

Λαβωμένο ελάφι, κίτρινα κεφάλια και σπασμένα σερβίτσια

Ηταν πραγματικά κάτι πρωτόγνωρο να περιδιαβαίνεις το Αρχαιολογικό Μουσείο, ανακαλύπτοντας δίπλα σε ιστορικούς θησαυρούς (πελώρια ψηφιδωτά, λουτρά, οικιακά αντικείμενα, αγάλματα, τάφους κ.α.) συμβολικά έργα σύγχρονης τέχνης. Θα θέλαμε βέβαια το κοινό να είχε υπερβεί τις λίγες δεκάδες, που τίμησαν τα εγκαίνια της έκθεσης του εικαστικού Γιώργου Τσεριώνη το περασμένο σαββατόβραδο. Κι αυτό γιατί πραγματικά χαιρόμαστε με την τόλμη του ιδρύματος να φιλοξενεί πλέον συνεπώς τη νεώτερη δημιουργία, ενώ παράλληλα ευχόμαστε το επόμενο δίμηνο να επισκεφθεί μαζικά ο κόσμος το Μουσείο αξιοποιώντας την εμπειρία αυτής της ξεχωριστής συνύπαρξης.

Το πρώτο έκθεμα φιγουράρει στην είσοδο. Είναι το έργο «Ρακοσυλλέκτες» με έμπνευση το ομώνυμο ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη που περιλαμβάνει κίτρινες κεφαλές με κέρατα και αλλόκοτα ανοίγματα. Οι παραμορφωμένες μορφές έχουν ερέθισμα τις πληγές της κρίσης. (Όπως μάθαμε, το κίτρινο χρώμα που παραπέμπει στη φώτιση, τα κέρατα που αναφέρονται στην αναγέννηση και η σύνθεση κεφαλιών με θέμα την ανθρώπινη ύπαρξη κυριαρχούν γενικότερα στη δουλειά του Γιώργου Τσεριώνη, μαζί με την αγάπη στον πηλό).

Ο αθηναίος καλλιτέχνης ανέλαβε ο ίδιος την ξενάγηση των εγκαινίων με στάσεις στο κάθε έκθεμα και τη βοήθεια της Λιάνας Ζωζά, ιδιοκτήτριας της γκαλερί Cube που συνέβαλε στη διοργάνωση ως επιμελήτρια. Όπως εξήγησε η έκθεση τιτλοφορείται «Ευθραυστότητα» γιατί περιλαμβάνει συμβολικά θραύσματα του χθες και του σήμερα, επειδή αυτά είναι που τελικά μένουν.

Ακολουθώντας αυτό τον περίπατο -«σχόλιο», συναντάς στη πρώτη αίθουσα του δημόσιου βίου περίεργα γλυπτά με μπολ, αγγεία, βάζα, μικροαντικείμενα με ρευστό μαύρο υγρό σε παραλληλισμό με τα αρχαία ευρήματα οικιακής χρήσης. Τα «διαβάζεις» ως αναφορές στην καταστροφή της καθημερινής κοινωνικής και οικολογικής πραγματικότητας. Ακολουθεί το έργο με το πόδι πάνω σε δάπεδο σαπουνιών που έχει σχέση με το κοντινό εύρημα του ρωμαικού λουτρού και συμβολίζει την κάθαρση. Στη συνέχεια, αντικρίζουμε ένα ξεχαρβαλωμένο τραπέζι με σφυριά πεταμένα και σπασμένα πορσελάνινα σερβίτσια επάνω. Είναι το σχόλιο για το γκρέμισμα της αστικής τάξης. Ακολουθούν ερείπια ενός οικοδομήματος από μάρμαρα, που σχολιάζουν τον ξεριζωμό εθνών και προσφύγων. Εχουμε και μια πεσμένη προτομή με σαλιγκάρια επάνω: είναι ο σύγχρονος άνθρωπος σε πτώση που έχει ανάγκη να επιβιώσει. Ακόμα μια μορφή έχει μπει ανάμεσα στις μουσειακές βιτρίνες με τα κεφάλια σκελετών. Εύγλωττα, έχει και αυτή μια νεκροκεφαλή επάνω της. Ο Γιώργος Τσεριώνης μας οδήγησε επίσης μπροστά σε ένα δέντρο-τοτέμ με κρεμαστά κίτρινα κεφάλια. Αναφέρεται στον πόλεμο, στις σύγχρονες θηριωδίες των Ταλιμπάν και στην κληρονομιά σχετικής ενότητας έργων του Goya. Είδαμε και ένα «κουτί» -βιτρίνα πολεμιστή μια σύνθεση με ένα φανταστικό όπλο και ένα βιβλίο ιθαγενών που εντάσσεται στα αρχαιολογικά εκθέματα των αρχαίων πολεμιστών.

Για το τέλος, η περιήγηση μας επεφύλαξε τα τρία πιο «δυνατά χαρτιά» της έκθεσης. Το λαβωμένο ελάφι, δηλαδή ένα διαχρονικό σύμβολο ομορφιάς τραυματισμένο μέσα στην καταστροφή της φύσης, αλλά και το μαύρο πουλί ανάμεσα στις αρχαίες σαρκοφάγους με την ελληνική σημαία σε υποστολή- (μια καινούρια No man’s Land του Πόε με σαφή σημειολογία για τη σημερινή πικρή κατάσταση στη χώρα). Οι πιατέλες στον τοίχο είναι ο ουτοπικός γαλαξίας του Γιώργου Τσεριώνη που μας καλεί σε απόδραση σε ένα καλύτερο αύριο.

Γενικότερα θα λέγαμε πως ο θεατής πρέπει να «αναγνώσει» την έκθεση ως μια μεγάλη εγκατάσταση-ψυχαναλυτικό και συναισθηματικό σχόλιο για τις αγωνίες και τα ερείπια του σήμερα σε διάλογο με την αρχαία εποχή. Επιπλέον να αντιληφθεί πως με ελευθερία υλικών, προέχει η σύλληψη και η σκέψη στη σύνθεση, παρά η ναρκισσιστική επίδειξη συμβατικής μορφοπλαστικής τεχνικής. Πηγαίνετε λοιπόν, θα δείτε «κάτι άλλο».

Στα εγκαίνια προλόγισε τον καλλιτέχνη, ο επιμελητής αρχαιολόγος του μουσείου Γιάννης Μόσχος και η Λιάνα Ζωζά που εστίασαν στο ειδικό concept της έκθεσης. Ηταν εκεί μεταξύ άλλων ο αρχιτέκτονας-εικαστικός Στάθης Χρυσικόπουλος, ο συντηρητής έργων τέχνης Ξενοφώντας Παπευθυμίου, χορογράφος Ελευθερία Τσαφούλια, ο καθηγητής Βαγγέλης Πολίτης, ο λογοτέχνης Κώστας Λογαράς, η προισταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο πολιτευτής Ηρακλής Ρούπας, εκπαιδευτικοί, δημοσιογράφοι, φίλοι του μουσείου και της Cube. Ο Γιώργος Τσεριώνης είναι απόφοιτος της Σχολής Βακαλό και τα έργα του φιγουράρουν στις συλλογές των ΜΜΣΤ, ΚΜΣΤ, Μπενάκη, Citybank, Alpha Bank κλπ. Στην Πάτρα έχουμε ξαναδεί δουλειά του σε Cube, Δημοτικά Λουτρά, Αγορά Αργύρη.