Σχόλιο για το ντοκιμαντέρ «Αρκαδία χαίρε»

Το ντοκιμαντέρ «Αρκαδία χαίρε» δεν έχει καμία σχέση με τις τηλεοπτικές εκπομπές που επισκέπτονται την επαρχία, βλέποντας ανθρώπους και συμπεριφορές σαν φολκλορικό αξιοπερίεργο. Εδώ δεν ακούγεται soundtrack το cd παραδοσιακής μουσικής που είναι ηχογραφημένο στην Αθήνα.

Αντίθετα οι ήχοι είναι φυσικοί, τα πρόσωπα δωρικά. Οι σιωπές φανερώνουν πολλά περισσότερα από τις πολύβουες φλυαρίες του τίποτα. Ο Φίλιππος Κουτσαφτής δεν είναι ο δημοσιογράφος που θα κάτσει δύο ώρες κάπου λέγοντας υποκριτικά «τι ωραία που είσαστε εδώ» πριν φύγει τρέχοντας για την πρωτεύουσα, μήπως τον προλάβει η νύχτα.

Ο σκηνοθέτης κυριολεκτικά οργώνει, σαν τον σπορέα της παραβολής την αρκαδική ενδοχώρα για επτά χρόνια. Από τον βαρύ χειμώνα  μέχρι το αποπνικτικό καλοκαίρι. Πηγαίνοντας από όρη και πλαγιές, φτάνοντας μέχρι  και σε άγριες ερημιές.

Ολοκληρώνοντας με κόπο αυτό το σύνθετο, μερακλίδικο ψηφιδωτό με θραύσματα από το εξιδανικευμένο παρελθόν που εισχωρούν μέσα στο απογοητευτικό παρόν.  Χαρίζοντας μας κάπου να πατήσουμε για το μέλλον. Στα βήματα των παλιών, όπως ο δρομέας του Σπάρταθλου που κατεβαίνει άγρια μεσάνυχτα τον κάμπο της Τεγέας στην αρχή του ντοκιμαντέρ.

Ένα χείμαρρος από εικόνες μας κατακλύζει στη διάρκεια αυτής της μία ώρας. Τόποι, άνθρωποι και λόγια από την αρχαιότητα μέχρι το σήμερα δένονται ποιητικά από τον σκηνοθέτη. Ένα-ένα τα δεκαοχτώ χωριά της Τεγέας φανερώνονται στον φακό. Ο αφηγητής σχολιάζει, θυμάται, φιλοσοφεί, συνδεμένος οργανικά με το τόπο. Οι άνθρωποι των πλάνων του χωρίς να το καταλαβαίνουν δημιουργούν παράδοση, αφού αυτή μπορεί να αναπτυχθεί κάθε στιγμή.

Γίνονται κατά τη διάρκεια του οδοιπορικού πρόσωπα του Καβάφη από το ποίημα «Ποσειδωνιάται». Αξίζει να το προσέξουμε για να δούμε την αντιστοιχία. Διαβάζουμε λοιπόν:

Το μόνο που τους έμεινε προγονικό. Ήταν μία ελληνική γιορτή, με τελετές ωραίες(η παρέλαση στην Τρίπολη, τα κόλλυβα το Ψυχοσάββατο). Με λύρες και αυλούς(το πανηγύρι), με αγώνες και στεφάνους(Σπάρταθλον, ο αγώνας που τερματίζει στην Σπάρτη).

Και είχαν συνήθεια προς το τέλος της γιορτής, Τα παλαιά τους έθιμα να διηγούνται(οι γέροι στο καφενείο που παίζουν στον ζουρνά ξεχασμένα τραγούδια) και τα ελληνικά ονόματα να ξαναλένε.(ο ηλικιωμένος που συλλαβίζει τα ονόματα των πεσόντων δίπλα στο Ηρώων) που μόλις πια τα καταλάβαιναν ολίγοι.

Μέσα σε αυτούς τους λίγους είναι και ο Φίλιππος Κουτσαφτής που μας χαρίζει αυτό το διαλεχτό έργο. Χαίρε Αρκαδία λοιπόν!