Εν Πάτραις, διακόσια χρόνια μετά...

Πρωινό 25ης Μαρτίου 2021. Μωριάς. Πόλη των Πατρών

Αγκυροβόλιο πιστών το ταπεινό εκκλησιδάκι, τα παρθενικά θεομητορικά μάτια, τα μεταγγίζοντα ελπίδα, πνοή ελευθερίας.

Σίγουρα, ετούτο δεν έχει την κοψιά εκείνου του '21. Σώματα και ψυχές σε κορεσμό, πώς να ζωντανέψουν τις μνήμες; Είναι οι φράγκικες φορεσιές που υιοθετήσαμε μ' ευκολία, είναι η πλησμονή των αγαθών, που χόρτασε κι αυγάτισε τα πάθη, είναι η αποκαθήλωση των αυθεντιών, που στέγνωσε την ύστατη σταγόνα ελληνικότητας από πάνω μας; Και δεν μπορούμε πια να δούμε στις πτυχές της φουστανέλας ενός τετράχρονου αγοριού τη φρίκη της προδοσίας του 1453, τον ζυγό δουλείας τεσσάρων αιώνων. Και δεν μπορούμε ν' αφουγκραστούμε καθάρια την φωνή της Ελλάδας που, σαν άλλη Ραχήλ, θρηνεί για τα παιδιά της, καθώς αρπάζονται, σφαγιάζονται, εξισλαμίζονται, υπηρετούν δια βίας τον εχθρικό στόλο. Και δεν μπορούμε ν' αντικρύσουμε με δέος τον Δούναβη σαν αγκαλιάζει στοργικά το κουφάρι του Ρήγα, το ζοφερό κελί του πρίγκηπα Υψηλάντη, που εντός του δεν αντήχησε το "επέτυχε η επανάσταση!" . Και δεν μπορούμε ν' ακολουθήσουμε την μυρεψική του Διάκου πορεία προς την θυσία, το μπόλιασμα του δέντρου της λευτεριάς με το αίμα του...

Ώρα 9:30. "Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον...", από τα χείλη του πατέρα Αναστάση κι όλα στο ναό γίνονται φως! Ο ίδιος ο ναός, θεμελιωμένος σαν την χώρα μας στο αίμα του σαρκωθέντος Θεού. Όλο το έθνος το ελληνικό οικοδομεί μ' αυτό το αίμα την μοίρα του κ' προσκομίζει από το αίμα του για να συναντηθεί και πάλι συμφιλιωμένο με τον Δημιουργό κ' την ιστορία του, με το παρόν κ' το μέλλον του. Το θυσιαστήριο πάντα εκεί να δείχνει την οδό, την αλήθεια, την ζωή. Αυτή την οδό ακολουθούν και οι ήρωές μας. Άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο έτοιμοι ενώνονται, ομονοούν κάτω από το πετραχήλι του Ιεράρχη. Και ιδού το θαύμα ! Εγένετο Ελλάς !

Αυτή την κεκρυμμένη Ελλάδα, που τόσο έχουμε ανάγκη, αποζητούμε όλοι.

Υπάρχει;

Κοιτάζω μέσα μου να αχνοφαίνεται ένα "Όχι".

Στο ακοίμητο, όμως, βλέμμα του π. Αναστάση, το ατενίζον τον Παντοκράτορα, στα επιμάνικα, τα συντρίβοντα το κράτος του εχθρού θεία δυνάμει, στο φαιλόνιο, το δια της ταπείνωσης ηγιασμένο, χαράσσεται βέβαιο το "Ναι".

Στο πετραχήλι του ποιμένα η λύτρωση μάς περιμένει, να βυθιστούμε, ν' αναδυθούμε, έτοιμοι προς θυσία, κατά το του Χριστού πρότυπο. Χρείαν λαβάρων, μεγαλοπρεπών, δεν έχομε πλέον. Η εποχή μας άλλωστε τα ευτέλισε. Η καρδιακή φλόγα, η κατακαίουσα πάντα πολέμιον, αναπηδά σαν το μπαρούτι του 1821 κι από κείνο έχει περίσσευμα ο π. Αναστάσης. Λακωνικός, ακέραιος, γνήσιος στρατιώτης του Υψίστου, με στιβαρότητα υψώνει την σημαία του έθνους κ' μνημονεύει. Μας καλεί σε κατά παράδοση γιορτή των εθνομαρτύρων μα και σε μια αντισυμβατική, απλή κι αυθόρμητη, μακριά από τακτικές κι επισημότητες, πορεία συνάντησης με το πνεύμα της Επανάστασης. Δίχως πρωτόκολλα κι εσχατόκολλα, δίχως να θέσει στο ζύγι την πιο παρεξηγημένη λέξη της εποχής μας, την ασφάλεια, όπως οι ήρωές μας, που μπήκαν στον αγώνα χωρίς δίχτυ προστασίας, χωρίς να λογαριάσουν τις ζωές τους, τα υπάρχοντά τους κι ας τους ταπείνωναν στ' ανακτοβούλια της Ευρώπης με λοιμοκαθαρτήρια κ' με πολύμηνες, βασανιστικές αναμονές κι ας τους ανέτρεπαν τα οράματα πολύπειροι Φαναριώτες.

Την ίδια περίπου ώρα εν Αθήναις, ενώπιον των διαδόχων των τότε ισχυρών της Ευρώπης, που αρνούνταν κατηγορηματικά στο έθνος μας την ύπαρξή του, μια άλλη Ελλάδα, ανέκφραστη, άχρωμη, βουβή βάδιζε σε αυστηρό σχηματισμό μπροστά απ' τους απανταχού "ευεργέτες" της.

Δεν αξίζει, όχι, στους μάρτυρές μας μια καλοκουρντισμένη, απρόσωπη παρέλαση ενώπιον ψυχρών κι αγέλαστων προσωπείων, που πριν διακόσια χρόνια απαιτούσαν από τον Καποδίστρια την αφαίρεση του συμβόλου του σταυρού από το πρώτο μας νόμισμα. Σήμερα είναι τυχεροί. Η μάσκα προσφέρει μιαν ανέλπιστη δωρεά: την τέλεια κάλυψη του μίσους τους για κάθε τι ελληνικό.

Ώρα 17:00 Ψηλαλώνια. Σε λίγο την σιωπή της υποτέλειας θα την διαδεχθεί κραυγή ανάγκης κι απαίτησης, πόνου κι ενθουσιασμού μαζί. Μια "λειτουργία" ξεκινά απ' την καρδιά της πόλης μας, ίσταται, χαιρετίζει κ' υμνεί το στιχάριο του Π.Π. Γερμανού, εκείνου που ύψωσε το λάβαρο της επανάστασης κατά του Οθωμανικού ζυγού. Όπως τότε έτσι κ' τώρα προπομπός το ράσο. Ο π. Αναστάσης με θέρμη πρώτης νιότης, με ρομφαία λόγο αληθινό, με έμβλημα τη γαλανόλευκη δίνει το έναυσμα και η καβαλαρία ακολουθεί σε μια τετράτροχη μηχανοκίνητη αποστολή: η πόλη ολάκερη ν' αφυπνιστεί, να θυμηθεί ποια είναι, το πλήθος ν' ανασάνει αγέρα νίκης, χαμόγελα να πλημμυρίσουνε τους δρόμους, τα σύγχρονα δερβένια να φωτίσουν, οι πλατωσιές γαλάζιες να βαφτούν, τα Ζήτω να σχίσουν στα δύο την αύρα την απογευματινή έστω για λίγο, μην κι αντηχήσουν απ' το παρελθόν οι Σαλαμινομάχοι "ίτε, παίδες Ελλήνων", μην κι ακουσθεί η φωνή των ιερολοχιτών "μάχου υπέρ πίστεως κ' πατρίδος", μην κ' σειστεί το μνήμα του βασιλιά από μάρμαρο, μην και δακρύσουν γοερά του Παρθενώνα οι κόρες, κι απ' του Κολοκοτρώνη την οδό προβάλλουνε αρματωμένοι οι κλέφτες, μην και διαβεί με τ' άλογο ο γιός του Καραΐσκου κι απ' το λιμάνι ως τις κορφές ηχήσει το σπαθί του κ' ξαναπιάσει ο Σολωμός την πένα του στο χέρι, μην και φανεί από μακριά το μπρίκι της Σπετσιώτισσας κι αστράψει κ' βροντήξει και ξαστοχήσει ο Κωνσταντής μπρος στον αγιο-Σπυρίδωνα και η Ελλάδα ζήσει...

* Η Αθανασία Κοτσά είναι εκπαιδευτικός