Ο νέος διχασμός

Υπό συνθήκες καραντίνας, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει εκτοξευθεί, ακόμα κι από πολίτες που μέχρι πρότινος ενδεχομένως να τα σνόμπαραν. Τα συγκεκριμένα μέσα μπορεί να έχουν χίλια καλά, αλλά η ανάδειξή τους ως βασικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας, διαμορφώνει έναν παραγνωρισμένο κίνδυνο για την κοινωνία και τη δημοκρατία μας.

Τα social networks είναι έτσι κατασκευασμένα, ώστε να δημιουργούν γύρω από τον κάθε χρήστη μία φούσκα ασφάλειας. Όσο κανείς αυξάνει την ενασχόλησή του, τόσο περισσότερο διαπιστώνει πως έρχεται σε επαφή με άλλους πολίτες που έχουν ταυτόσημες απόψεις στα περισσότερα καίρια ζητήματα, γεγονός που κάνει την περιήγησή του ακόμα πιο επιθυμητή, καθώς οι αναρτήσεις του «επιβραβεύονται» από ένα όλο και πιο ευρύ ακροατήριο. Πρόκειται για τον απόλυτο φαύλο κύκλο, που δημιουργεί αυτές τις φούσκες πραγματικότητας, μέσα στις οποίες όλο και περισσότεροι αυτοπαγιδευόμαστε, με αποτέλεσμα να αγνοούμε το τι πραγματικά συμβαίνει στην αληθινή ζωή.

Και προς θεού μην ξαφνιάζεστε, η αληθινή ζωή –ακόμα- δεν «τρέχει» στο smartphone μας, αλλά είναι εκεί έξω.

Τι συμβαίνει στην αληθινή ζωή αυτή την περίοδο;

Η χώρα κυλάει με όλο και μεγαλύτερη ακρίβεια στο βούρκο ενός νέου εθνικού διχασμού.

Όσοι διαθέτουν ακόμα κεραίες τεντωμένες και αποφεύγουν τους εγκλεισμούς σε περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας, το έχουν πλέον αντιληφθεί για τα καλά. Μία σημαντική μερίδα πολιτών, έχοντας φθάσει στα όρια των αντοχών της από πλευράς οικονομικής, κοινωνικής, ψυχολογικής, έχει γίνει έρμαιο στις λαϊκίστικες ορέξεις διαφόρων ειδών συνομωσιολόγων και αγυρτών με αφορμή την τρέχουσα πανδημία και την επικείμενη έλευση των εμβολίων τα οποία οι επιστήμονες προσδοκούν πως θα δώσουν ένα σταδιακό τέλος στις πρωτοφανείς καταστάσεις που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες.

Εάν καθένας ρίξει μια προσεκτική ματιά στον κοινωνικό του κύκλο, δεν υπάρχει περίπτωση να μη διαπιστώσει τέτοιες περιπτώσεις. Είναι ο επιχειρηματίας που μετά από δέκα χρόνια ανηφόρας βλέπει το έργο μιας ολόκληρης ζωής να καταρρέει. Είναι ο μακροχρόνια άνεργος που αδυνατεί να ανακαλύψει έστω μια χαραμάδα φωτός στην άκρη του προσωπικού του τούνελ. Είναι ο 25άρης που νοιώθει πως τα φτερά του κόβονται και πως θα κληθεί να τα βγάλει πέρα υπό συνθήκες εκ διαμέτρου αντίθετες από αυτές που ανέμενε.

Ποια πρέπει να είναι η αντιμετώπιση όλων αυτών των πολιτών; Τους αξίζει η αφ’ υψηλού κριτική, η περιφρόνηση και η καταδίκη στο κοινωνικό περιθώριο; Τους αξίζει ο χαρακτηρισμός «ψεκασμένοι» που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός τους αφιέρωσε –προς τέρψη πολλών- σε πρόσφατο διάγγελμά του; Ή μήπως τους αξίζει η πολιτική εκμετάλλευση από δυνάμεις που ευελπιστούν να καβαλήσουν ένα ακόμα κύμα λαϊκής οργής ώστε να οδηγηθούν στην πολυπόθητη εξουσία;

Το παράδειγμα του κοινωνικού διχασμού που έλαβε χώρα κατά την περίοδο των μνημονίων, θα περίμενε κανείς να αποδειχθεί φάρος προς αποφυγή αντίστοιχων κακοτοπιών. Φευ –στον τόπο αυτό, ακόμα αδυνατούμε να μάθουμε από τα σφάλματα του παρελθόντος, ακόμα κι αν αυτά είναι τόσο νωπά.

Κάπως έτσι, οι πολιτικοί μας ταγοί, όπως και πριν λίγα χρόνια, με την πανδημία σε πλήρη εξέλιξη, προτιμούν να ξιφουλκούν στις τηλεοπτικές αρένες από το να αρθρώνουν λόγο ενωτικό. Ακόμα χειρότερα, δε μοιάζουν καν να προσπαθούν με το παράδειγμα της δικής τους καθημερινότητας, να ηγηθούν βάσει παραδείγματος και να δείξουν πως τουλάχιστον, διαθέτουν μία κάποια ενσυναίσθηση της όλης κατάστασης.

Ποδηλατάδες διαδέχονται λουκούλλεια γεύματα, μαζί με πάρτι γενεθλίων και λοιπές άλλες αχαρακτήριστες μεν, απόλυτα συνειδητές δε, επιλογές των πολιτικών μας ηγετών. Αναρωτιέται αλήθεια κανείς, πώς είναι δυνατόν μετά να γίνονται κηρύγματα από άμβωνος περί ατομικής ευθύνης; Και πώς αισθάνονται –αλλά και πώς δυνητικά θα αντιδράσουν σε όλα αυτά- οι εκατομμύρια πολίτες που έχουν κάνει τις δύσκολες επιλογές και τηρούν με ευλάβεια τα μέτρα, ακόμα κι αν αυτά σημαίνουν την οικονομική και προσωπική τους καταστροφή;

Οι συνέπειες του κοινωνικού διχασμού πριν λίγα χρόνια ήταν ολέθριες. Ενώ άλλες χώρες που βρέθηκαν στην ίδια κατάσταση, επιδεικνύοντας εθνική ομοψυχία, κατόρθωσαν μέσα σε λίγα χρόνια να βγουν όρθιες από το τούνελ της κρίσης, εμείς αρχίσαμε να βλέπουμε το τέλος του μετά από μία ολόκληρη δεκαετία.

Εάν θέλουμε να αποφευχθούν αντίστοιχα αποτελέσματα κατά την παρούσα συγκυρία, οφείλουμε όλοι να ανακρούσουμε πρύμνα. Προεξάρχοντος του πολιτικού κόσμου, πρέπει όλοι να προτάξουμε την ατομική ευθύνη και την ενσυναίσθηση για όσα συμβαίνουν γύρω μας –όχι όμως στα λόγια, αλλά στην πράξη, στην καθημερινότητα όλων μας. Εάν αυτό δε συμβεί άμεσα, ο νέος εθνικός διχασμός θα καταστεί αναπόφευκτος και οι συνέπειές του δριμύτερες από κάθε άλλη φορά.