Εποποιία Πατρινών Πολεμιστών (Στη μνήμη των μαχητών της Αλβανίας)

Κάθε χρόνο αυτές τις μέρες  στο παρελθόν, με πρωτοβουλία του αείμνηστου ιστορικού  των Πατρών Κώστα Τριανταφύλλου, σε ειδική εκδήλωση  στη  Διακίδειο  Σχολή Λαού, γιόρταζε η πόλη μας, την εποποιία των Πατρινών πολεμιστών του 1940.

Η εποποιία αυτή γράφτηκε στη μάχη του υψώματος 613 έξω από τη Χιμάρα κι ανέδειξε νικητές και τροπαιούχους τους μαχητές της πρώτης γραμμής του πυρός, τους  συμπολίτες μας του 12ου Συντάγματος Πεζικού.

Ο θάνατος  του Κώστα Τριανταφύλλου, αποτέλεσε και την ημερομηνία  λήξης  αυτού του θεσμού, αφού όσοι πολεμιστές εκείνης της ιστορικής μάχης   απέμειναν, περιορίζονται  πλέον στις αναμνήσεις τους, τις οποίες  διηγούνται, στα παιδιά  και τα εγγόνια τους πράγμα που  έκανε και ο δικός μου πατέρας όσο ζούσε.

Με συγκίνηση θυμάμαι πως  στις 17 Δεκέμβρη του έτους 1997, μια από αυτές τις γιορτές  συμμετείχε  κι  ο πατέρας μου, πολεμιστής κι ο ίδιος στο 12ο Σ. Π. με ομιλητή- αφηγητή της βραδιάς  τον  αείμνηστο  επίσης συμπολίτη  μας δικηγόρο, Βασίλη Τσούκαλη.

Από τους τελευταίους μαχητές  που είχαν απομείνει   εκείνης της  εποποιίας  από όσο γνωρίζω  ήταν μόνο  ο πολυγραφότατος και υπερήλικας (98 ετών) συμπολίτης μας Δημήτρης Μπογδανόπουλος, ο οποίος απεβίωσε τον περασμένο χρόνο. Ίσως να υπάρχουν κι άλλοι που αγνοώ.

Η ημερομηνία 15-17 Δεκεμβρίου ανακαλεί στη μνήμη αυτών που την έζησαν αλλά και σε εμάς που μας  διηγήθηκαν εκείνη   την επική μάχη που έδωσε  το 12ο Σύνταγμα Πεζικού της ΙΙΙης μεραρχίας Πατρών  για την κατάληψη του  υψώματος 613.

Σε εκείνη τη μάχη γράφτηκαν  σελίδες άφθαστης δόξας και εθνικού  μεγαλείου.

Σ’ αυτό το ύψωμα το άλικο αίμα των παλικαριών του 12ου Συντάγματος κύλησε σα χείμαρρος στις αφιλόξενες κορφές και στις χαράδρες  της Βορείου Ηπείρου.

Οι μονάδες του 12ου Σ.Π. στην προέλασή τους στο ύψωμα 613 στους πρόποδες του οποίου βρίσκεται το χωριό Μπόρσι, συνάντησαν την μεγάλη αντίσταση των Ιταλών του Μουσολίνι

Η τοποθεσία αυτή ήταν ένα απότομο και βραχώδες αντέρεισμα που δεσπόζει της  περιοχής και φράσσει την είσοδο  προς τη Χιμάρα και στα χωριά  της: Κηπαρό, Κούδεσι, Πήλιουρη, Σπήλιο, Βουνό και Δρυμάδες.

Στους πρόποδες του υψώματος  613 περνούσε  η αμαξιτή οδός Άγιοι Σαράντα-Αυλώνα και κάτω απ’ αυτή ήταν το χωριό Μπόρσι με ατέλειωτα μέχρι τη θάλασσα  δένδρα από ελιές, λεμονιές και πορτοκαλιές.

Το ύψωμα είχε με κάθε σχολαστικότητα οχυρωθεί από τις Ιταλικές δυνάμεις.

Οι Ιταλοί  διέθεταν άφθονο πολεμικό υλικό, πολλά μηχανήματα και μεταφορικά μέσα.

Είχαν κατασκευάσει οχυρωματικά έργα σ’ όλο το ύψωμα και σε μεγάλο βάθος, αλλεπάλληλες σειρές οχυρωματικών έργων, υπογείων διαβάσεων, με σειρά πολυβολείων και συρματοπλεγμάτων.

Είχαν ανασκάψει το βραχώδες έδαφος και είχαν κατασκευάσει ορύγματα και σε κάθε όρυγμα υπήρχαν φωλιές πολυβόλων.

Στην κορυφή είχαν εγκαταστήσει ένα ισχυρό προβολέα προκειμένου μ’ αυτόν να ανιχνεύουν την νύχτα τις κινήσεις των  στρατευμάτων μας.

Η οχύρωση του υψώματος  αποδεικνύει και πόσο  δύσκολο εγχείρημα ήταν η κατάληψή του από τις δυνάμεις του 12ου Συντάγματος Πεζικού.

Η αναγνώριση του εδάφους της περιοχής  έγινε από τον Διοικητή του αείμνηστο Αντισυνταγματάρχη  Μανωλόπουλο στον οποίο είχε ανατεθεί η εκπόρθηση του οχυρού.

Την 5η πρωινή της 15ης Δεκεμβρίου 1940 ξεκίνησαν οι πυροβολαρχίες μας  από το Πικέρασι και κατέλαβαν  κατάλληλες θέσεις ενώ το πεζικό μας  ήδη είχε παραταχθεί σε θέση μάχης.

Οι μάχες κράτησαν τρεις μέρες, υπήρξαν σκληρές  και άφησαν πολλούς νεκρούς και τραυματίες  εκατέρωθεν.

Στην  μάχη αυτή  σύμφωνα με όσα μου είχε διηγηθεί ο αείμνηστος πατέρας μου, έχασαν τη ζωή τους, ο Ταγματάρχης Νικόλαος Καραλής και οι επικεφαλής των λόχων τους, Λοχαγοί Α. Παπαντωνίου και Α. Αλεξόπουλος.

Στη μάχη έπεσαν συνολικά  τέσσερες αξιωματικοί και σαράντα εννέα οπλίτες ενώ τραυματίστηκαν σοβαρά  13  αξιωματικοί και 301 οπλίτες.

Το ύψωμα καταλήφθηκε  από τους Πατρινούς μαχητές στις 17 Δεκεμβρίου 1940 μετά από σκληρές μάχες, επιθέσεις και αντεπιθέσεις.

Ήταν  τόσο μεγάλη η χαρά και η  ικανοποίηση των στρατιωτών μας  για την κατάληψη του τόσης μεγάλης νευραλγικής σημασίας υψώματος  613 που μετά την επιτυχή έκβαση της μάχης πάνω στην κορυφή του στήθηκε χορός από τους νικητές.

Μάλιστα  όπως μας διηγήθηκε ο αείμνηστος συνάδελφος Βασίλης Τσούκαλης όταν κι ο ίδιος  έφτασε στην κορυφή  του, πήρε μια πέτρα και μ’ αυτήν  έσπασε τον προβολέα που είχαν  εγκαταστήσει  εκεί οι Ιταλοί, θέλοντας  μ’ αυτό τον τρόπο να εκδικηθεί το άψυχο εκείνο αντικείμενο που υπήρξε  το μέσο που διευκόλυνε  να  χαθούν πολλές ζωές  μαχητών μας.

*Στον  κατάλογο  πεσόντων  της  μάχης του υψώματος 613 που κατάρτισε ο αείμνηστος ιστορικός  Κώστας Τριανταφύλλου  που σημειωτέον  είναι  ο μοναδικός  και ελλιπής, περιλαμβάνονται οι  παρακάτω πολεμιστές:

Λοχίες:

Μοσχοβάκης Κων/νος του Ανδρέα,

Αργυρόπουλος Κων/νος του Αθανασίου,

Γεωργόπουλος Μιχαήλ του Κων/νου

Ντάρλας Σωτήριος του Κυριάκου  από την Πάτρα,

Γκρέκας Κων/νος του Βασιλείου  από τη  Βλασία.

Δεκανέας:

Σπηλιωτόπουλος Ανδρέας του Σταύρου από την Πάτρα.

Στρατιώτες:

Σιμιτζής Ιωάννης του Μιχαήλ

Παναγιώτογλου Κων/νος του Στέλιου  από την Πάτρα,

Γραγόπουλος Σωτήριος του Σπυρίδωνος από το  Μαζαράκι,

Ζάγκλας  Ανδρέας του Ηλία,

Τομαράς Ηλίας του Δημητρίου,

 Μοσχόπουλος Παναγιώτης του Ανδρέα από τον Κάλανο,

Πέττας Σωτήριος του Παναγιώτη από το Σούλι,

Αραπάκης Δημήτριος του Κων/νου από Βερναδέϊκα

 Ρούβαλης Νικόλαος από το Βερίνο,

και Aδάσης Ηλίας  και Καραβιώτης Ανδρέας του Ιωάννη από τη Βούντενη.

Ας είναι ελαφρό το χώμα που σκεπάζει τις σορούς τους.

Ας είναι η αναφορά μας, ένα ευλαβικό μνημόσυνο στην μνήμη των παλικαριών  που παραδόθηκαν  στον αιώνιο ύπνο με την υπόκρουση των πολυβόλων και των όλμων για το μεγαλείο της πατρίδας και του  Έθνους μας.

*Στις φωτ. εικονίζεται ο Δημήτρης Μπογδανόπουλος, τελευταίος μαχητής του έπους του 1940, στην τελευταία του ομιλία στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών μαζί και με τον πρόεδρο της Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδας, Λεωνίδα Μαργαρίτη.