Τρείς Πατρινοί διανοούμενοι του λογοτεχνικού αντικομφορμισμού

Ο κύκλος εκδηλώσεων: Όψεις της ελληνικής πεζογραφίας τον 19^ο αιώνα συνεχίζεται με αφιέρωμα στο έργο των Σπυρίδων Βασιλειάδη, Ιωάννη και Ανδρέα Παπαδιαμαντόπουλο το Σάββατο 18 .12.2010, ώρα 1μ.μ. στο χώρο του Πολύεδρου.

Μιλούν: ο Λάμπρος Βαρελάς, ερευνητής στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, η Γεωργία Λαδογιάννη, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ο Χρήστος Μούλιας, δικηγόρος, συγγραφέας.

Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης γεννήθηκε στην Πάτρα, γόνος πλούσιας οικογένειας, που όμως χρεωκόπησε όταν ο ποιητής ήταν σε νεαρή ακόμα ηλικία.  Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1868.  Είναι ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους των αρχαϊστών ρομαντικών ποιητών της Α΄αθηναϊκής σχολής με βασικές επιρροές από τον Ουγκώ και τον Λαμαρτίνο. Θαμώνας βιβλιοπωλείων, μέλος διάφορων φιλολογικών συλλόγων ,συνιδρυτής του «Παρνασσού» χαρακτηριζόταν από ένα έντονα ανήσυχο πνεύμα. Παράλληλα  με το ποιητικό του έργο έγραψε πεζογραφήματα, θεατρικά έργα, επιφυλλίδες, μεταφράσεις και κριτικές μελέτες. Πέθανε σε πολύ νεαρή ηλικία από φυματίωση.

Έργα του:

Ποίηση: Εικόνες και κύματα, 1866- Έπεα πτερόεντα. 1872-   Παντείαι ποιήσεις. 1874. 
Θέατρο: Γαλάτεια. 1882- Σκύλλα- Οι Καλλέργαι - Λουκάς Νοταράς. 1869-  Θάνος Καλλισθένης- Αλέξανδρος Υψηλάντης. [ημιτελές]- Χίμαιρα- Σεμέλη-Γαλάτεια και Πολύφημος- Αμάλθεια- ΄Εγγαμος ή αυτόχειρ. 
Διηγήματα: Οι σκοτεινοί έρωτες- Το χρυσίον- Η λουομένη Ρωμαία.

Ο Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος ήταν γιος του υποστρατήγου Δημητρίου (1813-1877) και εγγονός του Φιλικού και πρωταγωνιστή της Εθνεγερσίας Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου (1766-1826). Υπήρξε νομικός και διπλωμάτης. Το 1881 έγινε υφηγητής του Ποινικού Δικαίου, ενώ το 1885 εξελέγη αντιπρόεδρος του φιλολογικού συλλόγου Παρνασσού. Το 1895 διορίστηκε γενικός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη, ενώ το 1898 ακολούθησε τον πρίγκηπα Γεώργιο στην Κρήτη, ως ιδιαίτερος γραμματέας, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1906. Το 1906-1908 διετέλεσε γενικός πρόξενος στην Κωνσταντινούπολη και στη Θεσσαλονίκη και το 1912-1914 διορίστηκε πρεσβευτής στο Βουκουρέστι, Χάγη και Βρυξέλλες. Το 1915 ήταν διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών μέχρι το 1917 που ετέθη σε διαθεσιμότητα.

Έργα του:

Περί  υποτροπής, 1881- Περί των ορίων του ανθρωπίνου πνεύματος, 1883 -Περί θανατικής ποινής, 1884 Περί υπνωτισμού και δικαιοσύνης, 1891

Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στην Γερμανία και την Γαλλία.  Έγραψε ποιήματα στα ελληνικά και τα γαλλικά. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα συμμετείχε έντονα στην πνευματική ζωή: ενεπλάκη στην φιλολογική διαμάχη Ροΐδη – Βλάχου και το 1878 δημοσίευσε την μοναδική ελληνόφωνη ποιητική του συλλογή, Τρυγόνες και Έχιδναι.

Το 1880 εγκαταστάθηκε οριστικά στο Παρίσι, όπου και έγινε δημοφιλής ποιητής με το ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς. Ασπάστηκε αρχικά το συμβολισμό και συνδέθηκε με τους Μαλλαρμέ, Βερλαίν και Όσκαρ Ουάιλντ. Στη συνέχεια ίδρυσε τη λεγόμενη Ρομανική Σχολή επιχειρώντας την υλοποίηση νέων ποιητικών οραματισμών, λιγότερο σκοτεινών. Τα κυριότερα ποιήματά του στα γαλλικά ήταν οι 6 τόμοι με τίτλο Στροφές (Stances). Πέθανε στο Παρίσι.

Έργατου: Τρυγόνες και έχιδναι, 1876. - Les Syrtes, 1884 -Cantilènes, 1886 -Le Pèlerin passionné, 1891- Stances, 1899 Contes de la vieille France, 1904 - Iphigénie, 1904 - En rêvant sur un album de dessins, 1911.

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα που είχαμε για  την πεζογραφία των πρώτων πενήντα χρόνων (1830-1880 ρομαντική περίοδος) του ελληνικού κράτους έχει αλλάξει.

Η ανακάλυψη λησμονημένων ή άγνωστων έργων και  η προσεκτικότερη μελέτη τών γνωστών πεζογραφημάτων έδειξαν ότι η περιγραφή και ο χαρακτηρισμός της πεζογραφικής παραγωγής της περιόδου, λίγο ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Ο αριθμός των έργων δεν ήταν ισχνός, όπως πιστευόταν, αλλά πολύ μεγαλύτερος.

Και σε αυτό το μεγαλύτερο σύνολο έργων περιλαμβάνονται και έργα αξιόλογα, τα οποία, προφανώς επειδή ήταν γραμμένα στην καθαρεύουσα, περιέπεσαν κατά τη διάρκεια του δημοτικιστικού αγώνα σε λήθη και παρέμειναν ξεχασμένα.

Αλλά και ορισμένα από τα έργα αυτής της περιόδου που δεν είχαν ξεχαστεί, είναι σημαντικότερα απ’ ότι τα παρουσίαζε η δημοτικιστικών προκαταλήψεων κριτική.

Τα πλέον αξιόλογα έργα της περιόδου είχαν διαμορφώσει  για τους αναγνώστες της εποχής μια πεζογραφική παράδοση, την οποία θα πρέπει να μελετήσουμε, αν θέλουμε να καταλάβουμε καλύτερα τη λογοτεχνία εκείνης της εποχής.

Ο κύκλος των ομιλιών αυτών θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την πεζογραφία των δύο τελευταίων δεκαετιών του 19^ου αιώνα (Γ. Βιζυηνός, Μιχ. Μητσάκης, Αλεξ. Παπαδιαμάντης, Εμμ. Ροΐδης κλπ)· διότι αν και μετά το 1880, με την εμφάνιση νέων συγγραφέων, η πεζογραφία μας πορεύεται σε νέες κατευθύνσεις, θα ήταν λάθος να πιστεύουμε ότι δε συνδέεται με την προηγούμενη πεζογραφική παραγωγή.