Ο Νίκος Καββαδίας επιστρέφει στον Πειραιά

«Μετακομίσαμε στον Πειραιά, όπου ο Καββαδίας τελείωσε το Δημοτικό στη σχολή αδελφών Μπάρδη. Συμμαθητές του ο Γιάννης Τσαρούχης και ο παπα-Πυρουνάκης. Εκεί στο Δημοτικό άρχισε να εκδηλώνει κάποια κλίση προς το γράψιμο» λέει η Τζένια Καββαδία σε κείμενο που δημοσιεύεται στο ydronaftes.gr για τον αδελφό της, τον ποιητή της θάλασσας, τον Νίκο Καββαδία, ο οποίος έγινε ευρύτερα γνωστός μετά τη μελοποίηση των ποιημάτων του.

Ηταν το 1921 και λίγους μήνες αργότερα στο μεγάλο λιμάνι αρχίζουν να καταφτάνουν τα πρώτα κύματα των προσφύγων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Η Τζένια Καββαδία για τις βόλτες τους σημειώνει: «Τ' αγόρια πήγαιναν και στο θέατρο Χρυσοστομίδη στο Πασαλιμάνι, στον Καραγκιόζη, στον κινηματογράφο».

Ναυαγοί χωρίς σωτηρία

Ενώ για την κατάστασή τους τότε λέει: «Ο πατέρας προσπάθησε να βρει κάποια δουλειά στα βαπόρια των συγγενών. Δεν κατάφερε να σταθεί - δεν τον βοήθησαν. Τότε πουλήθηκαν τα κοσμήματα της μάνας και ό,τι ακριβό υπήρχε μέσα στα σπίτι. Αργότερα με έναν άλλον πρόσφυγα, πλούσιο επιχειρηματία της Πετρούπολης, ο πατέρας άνοιξε ένα μικρό κατάστημα τροφίμων, κοντά στο Πασαλιμάνι, με ένα μεγάλο δωμάτιο στο πίσω μέρος. Εκεί μαζεύονταν οι ρώσοι εμιγκρέδες του Πειραιά, περνούσαν τ' απογεύματα πίνοντας βότκα και κάνοντας σχέδια και προγράμματα επιστροφής στην πατρίδα. Ενας τόπος συνάντησης ναυαγών χωρίς σωτηρία. Απέναντι ακριβώς βρισκόταν το παλιό Γυμναστήριο του Πειραιά και εκεί έρχονταν τ'  απογεύματα να παίξουν και να γυμναστούν ο Νίκος Καββαδίας και τ' αδέρφια του, κάτω από την αυστηρή επίβλεψη του πατέρα».

Οπως περιγράφει η Τζένια Καββαδία: «Στον Πειραιά ο Καββαδίας και τ' αδέρφια του τελειώσανε και το Γυμνάσιο. Εκεί είχε συμμαθητή τον γιο του Παύλου Νιρβάνα, τον Κώστα Αποστολίδη, που του γνώρισε τον πατέρα του. Μένανε σ'  ένα σπίτι στο Νέο Φάληρο. Ο Καββαδίας πήγαινε συχνά - η αυστηρή παρακολούθηση του πατέρα είχε χαλαρώσει».

Ο Ν. Καββαδίας καταγόταν από την Κεφαλλονιά και μάλιστα προτομή του μπορεί να δει κανείς στο τέρμα της παραλίας του Αργοστολίου, αμέσως μετά το παλιό κολυμβητήριο. Η καταγωγή του, σύμφωνα με μαρτυρίες, ήταν από το Φισκάρδο και έζησε με την οικογένειά του κάποια χρόνια στο Αργοστόλι. Στη συνέχεια η οικογένειά του μετακόμισε στον Πειραιά, αρχικά στην οδό Φραγκιάδων στη Φρεαττύδα και μετά στην οδό Βούλγαρη 118, πολύ κοντά στο Πασαλιμάνι.

Το κτίριο όπου διέμενε σήμερα δεν υπάρχει και στη θέση του βρίσκεται ένα άδειο περιφραγμένο οικόπεδο, με πολύ κόσμο να περνά καθημερινά από εκεί με κατεύθυνση τη γνωστή «πασαρέλα», χωρίς να γνωρίζει ότι στο σημείο αυτό ήταν το σπίτι όπου διέμενε ο Ν. Καββαδίας. Παράλληλα όταν δεν ταξίδευε με πλοία του εμπορικού ναυτικού σύχναζε σε καφενεία στην Ακτή Μιαούλη.

Η πρωτοβουλία για την προτομή

Το 2011 η Αδελφότητα Κεφαλλήνιων και Ιθακήσιων Πειραιά πήρε μια πρωτοβουλία για να τιμήσει τον συμπατριώτη της. Τότε «συστήθηκε επιτροπή για τη διερεύνηση και υλοποίηση της τοποθέτησης της προτομής του Ν. Καββαδία στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά, σαν φόρο τιμής στο πρόσωπό του, μια και το λιμάνι του Πειραιά είχε γίνει σημείο αναφοράς του, τόσο γιατί έζησε αρκετά χρόνια εδώ όσον και γιατί σαν ασυρματιστής στα ποστάλια μπαινόβγαινε τα τελευταία χρόνια, επίσης γιατί τακτικά τον έβλεπες στα καφενεία της Ακτής Μιαούλη, πριν τον θάνατό του».

Η Αδελφότητα απευθύνθηκε στη συνέχεια στην Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία και σε ναυτεργατικά σωματεία-μέλη της που εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους.

Παράλληλα ήρθε τότε σε επαφή με τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς και τον διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού κ. Γιώργο Ανωμερίτη.

Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΟΛΠ τής 9.7.2012 παραχωρήθηκε θέση στο πεζοδρόμιο της Ακτής Μιαούλη στη διασταύρωση με την οδό 2ας Μεραρχίας μπροστά από το κτίριο του Οργανισμού και έξω από την περίφραξη του λιμανιού σε περίοπτη θέση ώστε να είναι ευδιάκριτη η προτομή από διερχόμενους πεζούς και οδηγούς.

Ακολούθως η επιτροπή που συστάθηκε ήρθε σε επαφή με γλύπτες καλλιτέχνες και αφού μελέτησε τις προσφορές τους κατέληξε σε αυτήν του κ. Νικολάου Γεωργίου, ενώ το κόστος για την κατασκευή της προτομής, του περιβάλλοντος χώρου και της τοποθέτησης ανέρχεται περίπου σε 25.000 ευρώ.

«Ζωντανό το όνειρο»

Η οικονομική κρίση ωστόσο έβαλε «φρένο» στα σχέδια της Αδελφότητας καθώς τα έσοδά της μειώθηκαν δραματικά έτσι ώστε να μην είναι εφικτή η χρηματοδότηση του έργου. Το όνειρο όμως δεν «έσβησε» και παραμένει ως σήμερα «ζωντανό».

Πλέον απευθύνεται σε όποιον μπορεί να συνδράμει στην προσπάθειά της να υλοποιήσει«την ηθική υποχρέωση που αναλάβαμε για τον Νίκο Καββαδία, τον γνωστό και σαν "Κόλια", και έτσι να βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα».

Στο πρώτο λιμάνι της χώρας που «ζει» και από τη θάλασσα, όπου έχουν τα γραφεία τους μεγάλες εταιρείες της παγκόσμιας ναυτιλίας, όπου καθημερινά περνούν ή διαμένουν ναυτικοί εν ενεργεία, άνεργοι ή συνταξιούχοι, χρειάζεται να αποδοθεί η οφειλόμενη τιμή σε έναν έλληνα καλλιτέχνη ναυτικό. Για να μην τον ξεχάσουν οι παλιοί και για να ανακαλύψουν οι νέοι ποιος είναι ο ποιητής της θάλασσας, της αιώνιας αγαπημένης του, τους στίχους του οποίου τραγουδούν και σήμερα.

tovima.gr