Το «σιωπηρό» 2015

Τέτοιες μέρες πριν από 11 χρόνια, με την αποτυχία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα έδειχνε πως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν «προ των πυλών». Η πολιτική ρευστότητα, η κοινωνική κόπωση και η συσσωρευμένη οργή της μνημονιακής περιόδου διαμόρφωναν ένα εκρηκτικό μείγμα που αναζητούσε διέξοδο.

Οι θριαμβευτικές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα έξω από τη Βουλή προεξοφλούσαν μια άνευ προηγουμένου πολιτική μετατόπιση στα ιστορικά χρονικά της Ελλάδας, εφόσον ο Σταύρος Δήμας (πρόταση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) δεν επρόκειτο να εκλεγεί και η Βουλή θα διαλυόταν άμεσα. Πλείστα όσα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Καραμανλικής ΝΔ έσπευδαν να δηλώσουν τη διαθεσιμότητά τους στον Σκουρλέτη, ώστε να συμπεριληφθούν στους εκλογικούς καταλόγους της «Πρώτης Φοράς Αριστερά».

Και ο στόχος εν πολλοίς επετεύχθη, καθώς ο Τσίπρας, με την αρωγή του Πάνου Καμμένου, κυβέρνησε σχετικά ανέφελα για 4,5 χρόνια. Και φυσικά οι πολιτικές τους επιλογές ήταν σχετικά συστημικές. Η επιλογή του κοινωνικού σώματος, με έντονα στοιχεία κοινωνικού και ταξικού μίσους, εκφράστηκε μέσω μιας εκλογικής συμπεριφοράς ιστορικά πρωτόγνωρης, αλλά όχι και τόσο αντισυστημικής. Τα περισσότερα στελέχη τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και των ΑΝΕΛ ήταν γνωστά και επώνυμα, με σαφώς προβεβλημένο πολιτικό παρελθόν.

Σήμερα, με την παρουσία της Μαρίας Καρυστιανού και του «Συλλόγου θυμάτων των Τεμπών», συμβαίνει κάτι ανάλογο — ίσως και σε πιο εκρηκτικό βαθμό. Όχι όμως με τυμπανοκρουσίες και εμβατηριακές μουσικές. Μόνο που η Καρυστιανού δεν διαθέτει ούτε κόμμα, ούτε εμφανή οργανωτική δομή, ούτε κάποιο άμεσο εκλογικό επίδικο. Τουλάχιστον αυτό δηλώνει μέχρι στιγμής ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Σε μια κοινωνία που σε μεγάλο βαθμό έχει αποστασιοποιηθεί από τα κοινά, φαίνεται ωστόσο πως υπάρχει μια «σιωπηλή πλειοψηφία» που έχει αντιληφθεί ότι η τιμωρία που οραματίζεται για το πολιτικό σύστημα δεν θα προέλθει από το εσωτερικό του, αλλά από έναν outsider που δεν θα φερθεί στο γενικευμένο κλίμα ατιμωρησίας με «στρογγυλεμένο τρόπο», μη επιτρέποντας σε κανέναν να πέσει «στα μαλακά».

Η κατηγορία που απευθύνεται από ορισμένους στην Καρυστιανού ότι «θα πρέπει να έχει θέσεις για τα γεωπολιτικά», μόνο ως αστεία μπορεί να εκληφθεί, όταν οι ίδιοι στο πρόσφατο παρελθόν ψήφισαν κόμματα με συγχυσμένα και ασαφή ιδεολογικά προτάγματα.

Τον Ρούτσι και την Καρυστιανού στήριξαν δημόσια οι Σαμαράς και Παπανδρέου, μειδιώντας ενδεχομένως μπροστά στο ενδεχόμενο να τιμωρηθούν όσοι τους αδίκησαν. Παράλληλα, περίεργα θα νιώθουν και αρκετά μέλη της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ του 2009, βλέποντας επεισόδια αγροτών έξω από γραφεία βουλευτών της ΝΔ. Το 2010 ήταν εκείνοι που αντίκριζαν  αφίσες που ζητούσαν τις κεφαλές τους «επί πίνακι». Ο Τσίπρας από την άλλη, ενδεχομένως να σκέπτεται πως ένα «κόμμα Τεμπών» θα του προξενήσει ανήκεστο βλάβη. 

Σίγουρα πάντως, το πρώτο εξάμηνο του 2026 θα δείξει τον δρόμο — έναν δρόμο που προδιαγράφεται χορταστικός, με ουκ ολίγα «ταρακουνήματα».

 Ο Διονύσης Γράψας είναι ιστορικός.