του Κώστα Αγγελάκη
Κάποιος πρέπει να σπάσει αυγά για να κάνει ομελέτα, λέει ο σοφός λαός, μονάχα μην του σπάσετε τα δικά του αυγά, θα συμπληρώσω εγώ.
Και όσο θα μιλάμε για τα αυγά των «άλλων», δουλειά δεν θα γίνει.
Θα το λέω μέχρι να σβήσει ο ήλιος.
Τα συστήματα αξιολόγησης είναι τα απόλυτα εργαλεία για την ανάπτυξη της Οικονομίας, για την βελτίωση και την πρόοδο της κοινωνίας και για την καταπολέμηση όλων εκείνων των παθογενειών που μας κρίνουν ως κοινωνία και μας καθηλώνουν σε αναχρονιστικές και καταθλιπτικές αντιλήψεις του παρελθόντος.
Η εγκατάσταση και καθιέρωση τέτοιων συστημάτων αξιολόγησης στο Ελληνικό Δημόσιο θα είναι, χωρίς αμφιβολία, η μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων, για όποιον το καταφέρει.
Τα συστήματα αξιολόγησης κρίνουν τα επιμέρους συστήματα, τις διαδικασίες και τον ανθρώπινο παράγοντα. Χρησιμοποιούνται μετρήσιμα μεγέθη, αλλά και ποιοτικά στοιχεία και τα αποτελέσματα επηρεάζονται πάντα και από τις δύο παραμέτρους.
Η κυβέρνηση που θα καταφέρει να εγκαταστήσει και να επιβάλει ένα δίκαιο και διαρκώς ανανεωμένο σύστημα Αξιολόγησης στο Ελληνικό Δημόσιο, θα έχει κάνει ένα τεράστιο δώρο στην κοινωνία τα οφέλη του οποίου θα αντιλαμβανόμαστε κάθε φορά που τα συστήματα αυτά θα επεμβαίνουν και θα πρωτοστατούν στην βελτίωση των υπηρεσιών του δημοσίου και κάθε φορά που θα προλαβαίνουν αστοχίες που κοστίζουν ακόμα και ανθρώπινες ζωές.
Προφανώς και θεωρώ σαν κυρίαρχη αιτία, κάθε καταστροφής, και άλλων γεγονότων που υποδεικνύουν κακή λειτουργία του Δημοσίου, και που έχουν σαν αποτέλεσμα από την αδικία έως και την απώλεια ανθρώπινης ζωής, την έλλειψη ικανών συστημάτων αξιολόγησης.
Δύο λόγια για την έννοια της Αξιολόγησης.
Η αξιολόγηση στην καθημερινότητά μας είναι μια διαδικασία και ένας μηχανισμός που λειτουργεί στον αυτόματο και στο υποσυνείδητό μας και πρωτοστατεί στην βελτίωση της προσωπικής μας ζωής.
Υποσυνείδητα λοιπόν κρίνουμε / αξιολογούμε τα πάντα στην ζωή μας. Αξιολογούμε το φαγητό που τρώμε, τα ποτά που πίνουμε, την μουσική που ακούμε, τις ταινίες που βλέπουμε, τα μέρη που εργαζόμαστε, τα μέρη που διασκεδάζουμε, την συμπεριφορά των οικείων μας, τα ρούχα που φοράμε, το αυτοκίνητο που οδηγούμε, και η λίστα δεν έχει τέλος. Με αυτόν το υποσυνείδητο τρόπο κρίσης και αξιολόγησης βελτιώνουμε την ζωή μας γιατί απλώς επαναλαμβάνουμε δράσεις και ενέργειες που αξιολογούμε θετικά.
Στην επιχειρηματικότητα η αξιολόγηση είναι μέρος της καθημερινότητας, είτε αυτό είναι η καθημερινή κρίση των εργαζομένων, είτε είναι αποτέλεσμα κάποιου συστήματος αξιολόγησης που ο εκάστοτε οργανισμός έχει υιοθετήσει.
Στον χώρο του δημοσίου η λέξη ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ είναι κόκκινο πανί.
Το απόλυτο παράδειγμα αυτής της παθογένειας, είναι στον νευραλγικό και κρισιμότατο χώρο της παιδείας, όπου οι εκπαιδευτικοί, που επι της ουσίας, αξιολογούν τους πάντες, οι ίδιοι αρνούνται επιμόνως να αξιολογηθούν, αφήνοντας έτσι τεράστια ερωτηματικά, για το επίπεδο της εκπαίδευσης και την ικανότητα της κρίσης τους.
Η αντιδράσεις αυτές υποθάλπονται απο ένα μεγάλο μέρος λαϊκιστών πολιτικών, κατώτερων των περιστάσεων, που για ψηφοθηρικούς λόγους, εκμεταλλεύονται την άγνοια των πολιτών και τον αυθορμητισμό του θυμικού τους, συνδέοντας τα συστήματα αξιολόγησης με την απώλεια της μονιμότητας στο Δημόσιο, τις υπονοούμενες απολύσεις στον χώρο του Δημοσίου και με την έννοια της τιμωρίας και της επίπληξης.
Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι αρνητικές έννοιες υπάρχουν στα συστήματα Αξιολόγησης, αλλά υπάρχουν και οι θετικές έννοιες της επιβράβευσης, της αναγνώρισης, της εκπαίδευσης, της υποκίνησης.
Άλλωστε δεν μπορεί να υπάρχει το ένα χωρίς το άλλο.
Έχω συνεργαστεί με πολύ αξιόλογους ανθρώπους στο Ελληνικό Δημόσιο και το πρόβλημα δεν είναι ότι υπάρχουν και οι άλλοι. Δηλαδή το πρόβλημα δεν είναι ότι υπάρχουν και οι μη παραγωγικοί, κακοί και μέτριοι υπάλληλοι στο Ελληνικό Δημόσιο, αυτοί πάντα θα υπάρχουνόπως πάντα θα υπάρχουν και στον ιδιωτικό τομέα.
Το πρόβλημα είναι ότι στο Ελληνικό δημόσιο όλοι κάθονται δίπλα δίπλα και δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ξεχωρίσειςτην ήρα από το στάχυ. Δεν υπάρχει ένα σύστημα που αντικειμενικά και δίκαια θα ορίζει την εξέλιξη, την καριέρα (που δεν είναι χολέρα) και την ζωή αυτών των ανθρώπων, μακριά από κάθε λογική ισοπέδωσης.
Τι πιο δίκαιο από ένα σύστημα που
1. θα επιβραβεύει και θα αναβαθμίζει τους ικανούς,
2. θα εκπαιδεύει τους μέτριους,
3. θα κινητοποιεί τους θετικούς στην αυτό βελτίωση και
4. θα επιπλήττει τους συνειδητά μη παραγωγικούς.
Τι πιο δίκαιο από ένα σύστημα που θα κρίνει όλους τους εργαζόμενους με κριτήρια,
1. τις γνώσεις τους,
2. τον βαθμό ευφυΐας τους και
3. την εργασιακή τους νοοτροπία.
Παράλληλα ζούμε σε μια κοινωνία, που θέλει το σύστημα των Εθνικών εκλογών για να αξιολογεί τους πολιτικούς της, αποδέχεται και χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα για να κρίνει τους πάντες,αλλά δεν θέλει με τίποτα να αξιολογείται η ίδια. Το λές και πρόβλημα παθογένειας τεραστίων διαστάσεων.
Ζούμε σε μία κοινωνία που μετά από κάθε καταστροφή ή γεγονός, που υποδηλώνει αδυναμία του Δημοσίου τομέα, όλοι ψάχνουμε για ενόχους στο πολιτικό σύστημα, γιατί έτσι μας βολεύει.Μεταφράζουμε τα γεγονότα κατά το δοκούν, κρίνουμε τα πάντα με δύο μέτρα και δύο σταθμά ανάλογα με την ιδεολογική μας κατεύθυνση, και αποφεύγουμε συστηματικά να κοιτάμε στον καθρέφτη μας.
Εγώ δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι εφ όσον θα υπήρχε ένα τέτοιο σύστημα αξιολόγησης, αν ο μοιραίος σταθμάρχης των Τεμπών θα υπήρχε σε εκείνο το πόστο την μοιραία βραδιά, και αν οι μοιραίοι συντονιστές του Ματιού θα ήταν επίσης σε εκείνη την θέση εκείνο το απόγευμα, και τόσα πολλά ανκαι γιατί …. που ζούμε καθημερινά, αν τελικά τα γεγονότα θα γινόντουσαν έτσι ή κάπως αλλιώς.
Με αφορμή την ανακοίνωση των εξτρά αμοιβών στον χώρο του Δημοσίου, και από δηλώσεις της κας Κεραμέως καταλαβαίνω ότι σε ένα βαθμό υπάρχει η λογική της αξιολόγησης σε αυτήν την κυβέρνηση και ότι κάποια πρώτα βήματα προς την σωστή κατεύθυνση έχουν γίνει.
Βήματα προς την σωστή κατεύθυνση χρειαζόμαστε και όχι πρόσκαιρες και επικοινωνιακές λύσεις που δεν θα αντέξουν στον χρόνο και στην πίεση των καταστάσεων.
Θεωρώ την κίνηση της κας Κεραμέως ευφυέστατη, αν έπραξε όπως σκέφτομαι, δηλαδή που έβαλε πάλι την λογική της αξιολόγησης στο τραπέζι με την έννοια της επιβράβευσης αυτήν τη φορά. Κανένας δεν θα έχει αντίρρηση εφ όσον βγαίνουν επι πλέον αμοιβές για τους εργαζόμενους, έστω και αν για αυτό χρησιμοποιούνται τα «κατάπτυστα» συστήματα αξιολόγησης που θέλουν να επιβάλλουν.
Άλλωστε και ο Μακιαβέλι μας το είπε, πολλά χρόνια πρίν.
Ότι, «δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο και πιο παράτολμο από το να αλλάξεις την ροή των πραγμάτων. Γιατί αυτοί που βλάπτονται θα σε πολεμήσουν και αυτοί που ωφελούνται, απλά δεν το ξέρουν ακόμα».
Κώστας Αγγελάκης
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr