ΠΗΓΑΜΕ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΚΟΥΡΗ "ΤΑ ΔΥΟ ΒΗΤΑ"

Η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου στην αίθουσα συναυλιών του Ωδείου της Φιλαρμονικής Εταιρείας Πατρών ήταν ξεχωριστή και οι παριστάμενοι ίσως σε κάποια στιγμή να ένιωσαν σαν να ήταν σε μία «χρονοκάψουλα» που τους μετέφερε σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα πίσω, στα γεγονότα της απαρχής του λεγόμενου εθνικού διχασμού και της αντιπαλότητας του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Βασιλέως Κωνσταντίνου.

Στην εκδήλωση παρουσία ενός πυκνού ακροατηρίου μεγαλύτερης ηλικίας, είναι αλήθεια, παρουσιάστηκε το πιο τελευταίο βιβλίο της 88χρονης Πατρινής στην καταγωγή συγγραφέως Αθηνάς Κακούρη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καπόν με τίτλο «Τα δύο Βήτα». Κατ’ αρχάς είναι αξιέπαινο και αξιοθαύμαστο ότι η κυρία Κακούρη σε αυτή την ηλικία παραμένει ακμαιότατη συγγραφικά, χαρίζοντας στο κοινό ένα νέο συναρπαστικό βιβλίο.

Στην παρουσίαση ακούστηκαν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα, και είναι γεγονός πως αν κάποιος δεν είχε διαβάσει το βιβλίο, ήταν τόσες οι πληροφορίες ιστορικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος και περιεχομένου που σίγουρα "βραχυκύκλωνε".

Ήταν αποκαλυπτική η αφορμή που ώθησε την κυρία Κακούρη, δημιουργό αξιόλογων βιβλίων όπως το ιστορικό μυθιστόρημα «Πριμαρόλια» για την εποχή της ακμής του σταφιδεμπορίου στην Πάτρα, στο να γράψει το βιβλίο «Τα δύο Βήτα». Όπως η ίδια είπε, ήταν νεαρή μαθήτρια στην αυλή του παλιού Αρσακείου Πατρών (στο στενό Παπαρρηγοπούλου και Ρ. Φεραίου – αργότερα πήγε στο κτίριο της Μαιζώνος και Γκότση), δήλωνε «Βενιζελικιά» και στο διάλειμμα, τσακωνόταν με μία συμμαθήτρια της, την Βούλγαρη, η οποία της έλεγε «εγώ είμαι με τον βασιλιά Κωνσταντίνο”.

Ο εκ των ομιλητών Χρήστος Μούλιας, συγγραφέας και δικηγόρος ανέφερε πως η Αθηνά Κακούρη αναμετρήθηκε μ’ ένα μύθο, πως επιχειρεί μία νηφάλια συμβολή στην αποσαφήνιση των αιτίων του εθνικού διχασμού, χωρίς αφοριστικό ύφος, πως επιδίωξη της είναι όχι να αποδώσει δικαιοσύνη αλλά να καταλάβει τι συνέβη με τη ματιά ενός παρατηρητή και χρησιμοποιώντας συχνά πρωτογενείς πηγές όπως ημερολόγια των δύο πρωταγωνιστών.

«Η Αθηνά Κακούρη ως μία σκεπτόμενη Ελληνίδα επιδιώκει αμερόληπτη, με κριτική ικανότητα και ευχέρεια στην διατύπωση των διανοημάτων της, να καταλάβει και να μας παρουσιάσει τα γεγονότα της περιόδου 1910-1915 που οδήγησαν στις δύο Ελλάδες και στον διχασμό, τη “μήτρα” όλων των κρίσεων που ακολούθησαν. Είναι μία πολύ σκληρή περίοδος για τη χώρα που κατόπιν παρασύρθηκε στον στρόβιλο της αλληλοκαταστροφής», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μούλιας.

Η ιστορικός και πανεπιστημιακός Χαρίκλεια Δημακοπούλου, η οποία είναι γεγονός πως ξέφυγε εντελώς χρονικά στην εισήγηση της, αναφέροντας πολλά ιστορικά συμβάντα και πρόσωπα όπως τον πρώτο συνταγματολόγο της χώρας, τον Νικόλαο Σαρίπολο, τόνισε πως διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο της κυρίας Κακούρη μένει με το μεγάλο ερώτημα «τι ήταν αυτό που πεισματικά ώθησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην έξοδο στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ όταν η Αγγλική και η Γαλλική κυβέρνηση δεν ήταν καν σίγουρες».

Εντύπωση προξένησε αυτό που είπε η κυρία Δημακοπούλου ότι αρχειακά η χρονική περίοδος του Διχασμού και του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα παραμένει κλειστή, πως αρχείο του Υπουργείου των εξωτερικών κάηκε με εντολή του Βενιζέλου και πως τα λοιπά αρχεία δεν έχουν ταξινομηθεί (η ταξινόμηση στα Γενικά Αρχεία του Κράτους έχει σταματήσει στο 1845!).

Η κυρία Δημακοπούλου είπε επίσης ότι η κυρία Κακούρη δίνει μία διπλή ματιά στα γεγονότα και τα πρόσωπα της εποχής, με την προσγειωμένη γυναικεία ματιά μίας νοικοκυράς και με την ματιά της αστυνομικής συγγραφέως.

Η ίδια η Αθηνά Κακούρη υπογράμμισε στο τέλος της εκδήλωσης πως ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος κατηγορήθηκε άδικα για δύο πράγματα, ότι στις 22 Φεβρουαρίου του 1915 παραβίασε το Σύνταγμα και ότι ήταν Γερμανόφιλος. Αυτές οι κατηγορίες, όπως ανέφερε, χρησιμοποιήθηκαν ως πολιτικό εργαλείο που οδήγησαν όχι απλώς στο διχασμό αλλά κυριολεκτικά σ’ ένα «ξέσκισμα».

Ειπώθηκαν πολλά στην εκδήλωση, για την κυβέρνηση εθνικής αμύνης που συνέστησε ο Βενιζέλος το 1916 στην Θεσσαλονίκη, για την τελετή αναθέματός του που είχε οργανωθεί το 1916 τον Δεκέμβριο στην πλατεία Ομονοίας στην Πάτρα, για τον αποκλεισμό του λιμανιού των Πατρών από τους Γάλλους, για το ότι ο Βασιλέας Κωνσταντίνος ήταν ευκολόπιστος και επηρεάστηκε από τις επικοινωνιακές δεξιότητες του Βενιζέλου, ότι ο Βενιζέλος ενεργούσε συχνά μόνος του, σαν να ήταν μόνον αυτός το κράτος, ότι ο Βενιζέλος δεν είχε ηθικούς φραγμούς, ήταν ανακόλουθος και εξουσιομανής που τοποθετούσε τον εαυτό του στην σκηνή και τους άλλους στην πλατεία, πως η μυθοποίηση του συνέπεσε με την αναδιοργάνωση του ελληνικού κράτους, από το κίνημα στου Γουδή το 1909 που επέβαλλε τον Βενιζέλο στην ελληνική πολιτική σκηνή, πως οι τύχες της Ελλάδας ήταν αντικείμενο μυστικής διπλωματίας ερήμην του ανωτάτου άρχοντος της χώρας και του υπουργού εξωτερικών, ότι η Μικρασιατική εκστρατεία ήταν πολύ επιπόλαιη και πως εμείς οι Έλληνες διδάξαμε τον εθνικισμό στην Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.

Ειδικά για το θέμα της Μικρασιατικής καταστροφής η κυρία Δημακοπούλου ανέφερε ότι ήταν ξεκάθαρο ότι δεν θα ήταν μία απλή απελευθέρωση καθώς στην Μικρά Ασία ο ελληνισμός ήταν μειοψηφία και οι Τούρκοι θα αντιδρούσαν εθνικιστικά από την δική τους πλευρά.

Τέλος ο δημοσιογράφος του αθλητικού ρεπορτάζ της εφημερίδας Πελοπόννησος, Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος που συντόνισε την εκδήλωση, ανέφερε στο τέλος πως ο Ελευθέριος Βενιζέλος λίγο πριν φύγει από τη ζωή το 1936, είχε πει στον γιο του Σοφοκλή Βενιζέλο την εξής συμβουλή: η Ελλάδα να συνεργαστεί με τον βασιλιά καθώς δεν αντέχει άλλο διχασμό!.

Η ενδιαφέρουσα εκδήλωση όπου στο τέλος επιχειρήθηκαν και κάποιες ερωτήσεις – παρεμβάσεις από παρευρισκόμενους, όπως ο δικηγόρος κ. Τρίγκας που εξέφρασε την ενόχληση του για τα όσα άκουσε για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, έναν ηγέτη που ενσάρκωσε την Μεγάλη Ιδέα και μεγάλωσε την Ελλάδα, όπως είπε, συνδιοργανώθηκε από το βιβλιοπωλείο «Το Δόντι» του Ανδρέα Τσιλίρα, ο οποίος και είχε επιμεληθεί τον πάγκο με τα βιβλία της κυρίας Κακούρη. Συμβολή στη διοργάνωση είχε και η ραδιοφωνική παραγωγός Ζέττα Ζάχου ενώ προσφέρθηκε εκλεκτό κρασί της Πατρινής οινοποιίας Παρπαρούση.

Επιμέλεια κειμένου: ΤΑΚΗΣ Γ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ