Από τις εκδόσεις Futura
Ο 70χρονος Πατρινός δικηγόρος και λογοτέχνης Βασίλης Λαδάς έχει ασχοληθεί συχνά με μεγάλη ευαισθησία και γνώση με το θέμα των προσφύγων και μεταναστών. Αποκορύφωμα ήταν τον Μάρτιο του 2014 όταν και του απονεμήθηκε το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, για το έργο του με τίτλο “Παιχνίδια Κρίκετ” (εκδόσεις Γαβριηλίδη), με το σκεπτικό ότι το βιβλίο αυτό προάγει το διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα.
Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε η Β’ έκδοση – συμπληρωμένη ενός λίγο παλιότερου αλλά όπως αποδείχτηκε, «προφητικού» και επίκαιρου βιβλίου του Βασίλη Λαδά, του «Μουσαφεράτ, Οι χίλιες και μία νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων» από τις Αθηναικές εκδόσεις Futura.
Το βιβλίο καταγράφει τον βίο Αφγανών μεταναστών και προσφύγων ενός αυθαίρετου, αυτοοργανωμένου καταυλισμού σε μια περιοχή μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος, κοντά στο λιμάνι της Πάτρας, για διάστημα δέκα μηνών, Οκτώβριος 2007-Ιούλιος 2008. Σε αντίστιξη καταγράφονται οι στάσεις των κατοίκων της πόλεως, των αρχών, των συμφερόντων και των ΜΜΕ έναντι του καταυλισμού και οι συνεχείς μεθοδεύσεις εκπορθήσεώς του. Η παραγκούπολη –ένα κεφάλαιο του αέναου έπους των μεταναστεύσεων– μεταβάλλεται σε μαγικό καθρέπτη αποκαλυπτικό της πραγματικής εικόνας της πόλεως και των τοπικών αρχών. Σε ένα μεταμφιεσμένο ζητιάνο.
Σε πρώτη έκδοση το βιβλίο κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2008. Επτά μήνες μετά την κυκλοφορία του, η παραγκούπολη σε αστυνομική επιχείρηση κατεστράφη και κάηκε.
Η δεύτερη έκδοση όπως αναφέρει το σχετικό δελτίο Τύπου των εκδόσεων, συμπληρώνεται με δύο κεφάλαια για την ημέρα αυτή, όπου περίσσεψε η υποκρισία των αρχών, ο κυνισμός και κυρίως η κρυπτόμενη γελοιότητα. Δέκα μήνες λοιπόν και μία ημέρα έπους και κωμωδίας.
Ιδιαίτερη αναφορά στη νέα συμπληρωμένη έκδοση γίνεται και στο δικαστικό κομμάτι της υπόθεσης όπου ως βασικός κατηγορούμενος προσήχθη ένας Αφγανός.
Μουσαφεράτ στα φαρσί σημαίνει ταξίδι. Μουσαφερίμ ο ταξιδιώτης.
Ο Βασίλης Λαδάς έχει γεννηθεί το 1946 στην Πάτρα. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Ζει και δραστηριοποιείται μόνιμα στην Πάτρα. Γράφει ποίηση, δοκίμια και πεζά.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Ένα μοναδικό στο είδος του αφήγημα για τον επικό βίο και την δραματική πολιτεία μεταναστών και φυγάδων… Αν θέλαμε να κατατάξουμε το βιβλίο θα αναζητήσουμε σίγουρα αμερικανικούς όρους non fiction novel, ή καλύτερα cultural journalism, ή καλύτερα philosophical journalism.»
Νίκος Μπακουνάκης, Το Βήμα της Κυριακής
«Tο Μουσαφεράτ είναι προϊόν της παρατήρησης, του μόχθου αλλά και της ηθικής και πολιτικής στάσης ενός συγγραφέα με σημαντική παρουσία στα Γράμματα.»
Μαριάννα Τζιαντζή, H Καθημερινή της Κυριακής
«Εξαιρετικό βιβλίο που συμπυκνώνει με συγκλονιστικό τρόπο τις χίλιες και μια νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων.»
Γκασμέτ Καπλάνι, Tα Νέα
«Το ντοκουμέντο και η λογοτεχνική μορφοποίηση, εντείνονται ταυτόχρονα ως τα όρια της αντοχής τους παράγοντας με την αλληλόδρασή τους μια εκρηκτική ένταση σε όλο το μήκος της αφήγησης.»
Φώτης Τερζάκης, Ελευθεροτυπία
«Το βιβλίο με καθήλωσε με την καθαρότητα της ματιάς, την αρτιότητα της έρευνας και της τεκμηρίωσης, τη γλώσσα του, τη θαρραλέα δέσμευση.»
Ελένη Μπακοπούλου, Athens Voice
«Ένα από πάσης φύσεως και απόψεως εξαιρετικό βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί και να κατανοηθεί στα πολλά του επίπεδα.»
Θανάσης Σκαμνάκης, Πριν
«Ο Βασίλης Λαδάς καταφέρνει να ισορροπήσει στο τεντωμένο σκοινί ενός αμφιλεγόμενου θέματος χωρίς να καταφύγει στις ευκολίες του μελοδράματος και χωρίς να υποκύψει στην ψυχολογική πίεση της “κάθαρσης” ή της “λύσης” του δράματος.»
Αγορίτσα Μπακοδήμου, Η Αυγή της Κυριακής
«Ο Βασίλης Λαδάς δημιούργησε ένα κείμενο που σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή, ποιητικό, αλλά ταυτόχρονα ζωντανό και ρεαλιστικό.»
Δημήτρης Παυλίδης, Προλεταριακή Σημαία
«Στόχος του συγγραφέα η καταγραφή της μνήμης. Ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη. Ο διαχρονικός αγώνας των απλών ανθρώπων ενάντια στην εξουσία.»
Σωτήρης Λυκουργιώτης, Βαβυλωνία
«Οι αρετές που γοητεύουν τον αναγνώστη είναι η ευαισθησία, η συγκίνηση, η αλήθεια και ο εσωτερικός ρυθμός.»
Γιάννης Μουγγολιάς, Γεγονότα
«Η οπτική του Λαδά είναι εκείνη ενός ανθρώπου ανοιχτού στα προβλήματα της εποχής του. Ο συγγραφέας-αφηγητής μοιάζει με το ξωτικό της πόλης.»
Κούλα Αδαλόγλου, Εντευκτήριο.
Με αφορμή την δεύτερη, συμπληρωμένη έκδοση του εξαιρετικού αυτού αναγνώσματος για μία ιστορία που εκτυλίχθηκε στην περιοχή της Ηρώων Πολυτεχνείου της Πάτρας, έγραψε ένα κείμενο και ο δημοσιογράφος Ανδρέας Τσιλίρας, υπεύθυνος του βιβλιοπωλείου και των εκδόσεων «Το Δόντι» στο todontibooks.wordpress.com.
Δέκα μήνες που τάραξαν τη φαινομενική ηρεμία μιας πόλης… Ή αλλιώς η ιστορία του καταυλισμού των προσφύγων στην οδό Ευρώτα της Πάτρας από τον Οκτώβριο του 2007 ως τον Ιούλιο του 2008. Ένας καταυλισμός που στήθηκε σε μια περιοχή – «φιλέτο» της πόλης και που αποκάλυψε το σχεδόν διπολικό της χαρακτήρα. Γιατί την ίδια στιγμή που σε αρκετά μέσα ενημέρωσης και σε δηλώσεις του Δημάρχου, του Νομάρχη και άλλων παραγόντων, ο ρατσισμός έβρισκε ορθάνοιχτες πόρτες για να εισχωρήσει στην τοπική κοινωνία – συχνά με μεγάλη επιτυχία, η ίδια αυτή η κοινωνία έδειχνε ελπιδοφόρα σημάδια αλληλεγγύης απέναντι στους πρόσφυγες, με οργανωμένες κινήσεις υποστήριξης και αθόρυβες πρωτοβουλίες συμπαράστασης.
Ο Βασίλης Λαδάς έγραψε το 2008 το «Μουσαφεράτ». Ένα βιβλίο που ξεκίνησε ως ένα έντυπο ντοκιμαντέρ για να καθιερωθεί μέσα σε λίγα χρόνια ίσως στο πιο χαρακτηριστικό βιβλίο εξιστόρησης της σύγχρονης ιστορίας της πόλης. Θαρραλέο, τεκμηριωμένο, με καθαρή πολιτική στάση και με σαφή θέση απέναντι στα γεγονότα.
Ήταν όμως το «Μουσαφεράτ» κι ένα βιβλίο σχεδόν προφητικό. Γιατί εκτός από το να διηγηθεί την ιστορία του καταυλισμού περιγράφοντας σκηνές και συμπεριφορές που θα θέλαμε να ξεχάσουμε, προφήτεψε και το τέλος του: Ο καταυλισμός κάηκε κάτω από περίεργες συνθήκες (ευτυχώς χωρίς θύματα) και η αστυνομική επιχείρηση που «συνόδευσε» τη φωτιά τον εξαφάνισε. Η συνέχεια της ιστορίας είναι σχεδόν τραγελαφική. Ο υποτιθέμενος εμπρηστής «συλλαμβάνεται» από κάποιον που υποδύεται τον αστυνομικό και παρ’ όλ’ αυτά η σύλληψη γίνεται κανονικά. Ακολουθεί μάλιστα και δίκη (!), η εξέλιξη της οποίας αγγίζει τα όρια της γελοιότητας – γεγονός καθόλου πρωτότυπο σε μια χώρα που η υποκρισία και η συνωμοσία σιωπής των πάσης φύσεως «Αρχών» δεν διστάζουν να αγγίξουν το γελοίο για να καλύψουν λάθη και σκοπιμότητες.
Οκτώ χρόνια μετά, ο Λαδάς επανέρχεται. Συμπληρώνει το «Μουσαφεράτ» (κυκλοφορεί και πάλι από τις εκδόσεις futura) με δύο κεφάλαια για όσα τραγικά και γελοία συνέβησαν μετά την καταστροφή του καταυλισμού και τη… σύλληψη του εμπρηστή. Πάντα με το ύφος του λογοτέχνη που «γράφει» ένα ντοκιμαντέρ για να μιλήσει για τη δική του «μικρομέγαλη» πόλη και με την εμπειρία του νομικού που επί δεκαετίες στάθηκε δίπλα σε πρόσφυγες, μετανάστες και άλλους καταφρονεμένους.
Το ταξίδι (αυτό σημαίνει «μουσαφεράτ» στα φαρσί) των μεταναστών και προσφύγων από και προς την Πάτρα θα συνεχιστεί. Μαζί και το ταξίδι της πόλης με τις διαδοχικές στάσεις ανάμεσα στην αλληλεγγύη και την υποκρισία, στην ανθρωπιά και τον κυνισμό. Με τη μνήμη, έτσι όπως τη διασώζουν βιβλία σαν το «Μουσαφεράτ», να είναι η μόνη που μπορεί να μας προφυλάξει από αδιέξοδα. Ανδρέας Τσιλίρας
To βιβλίο κυκλοφορεί στην κατηγορία: Μαρτυρίες.
Λέει ένα αφγανικό ανέκδοτο: Όταν ο Άρμστρονγκ, ο Αμερικανός αστροναύτης, έφθασε στο φεγγάρι, βγήκε από το διαστημόπλοιο και θαύμασε τη μεγάλη κατάκτηση των Αμερικανών. Ξαφνικά άκουσε από το Κανάβεραλ να τον φωνάζουν: «Γύρνα γρήγορα να πάρεις τη σημαία να την τοποθετήσεις, κάποιος άλλος αστροναύτης κινείται κοντά σου, μην προλάβει να βάλει τη σημαία του».
Τρέχει ο Άρμστρονγκ, μπαίνει στο διαστημόπλοιο, παίρνει τη σημαία και βγαίνει έξω να την μπήξει στη Σελήνη. Εκείνη τη στιγμή βλέπει έναν αδύνατο κοντό με φανελάκι βρώμικο, βερμούδα και σαγιονάρες. «Τι θες εδώ», του λέει ο αστροναύτης, «ποιος είσαι;» «Είμαι Αφγανός», του απαντά, «δεν ξέρω τι είναι εδώ, εγώ πλήρωσα φορτηγατζή να με πάει στην Ευρώπη».
Έτσι ήρθαν οι Αφγανοί στην παλιά γειτονιά της σεληνιακής Θεάς. Κρυμμένοι σε φορτηγά χύμα στην καρότσα με χαρούπια, σκόρδα, λεμόνια, κάρβουνα, πατάτες και μερικά με φούντες. Ήρθαν άλλοι από το Αφγανιστάν, άλλοι από καταυλισμούς Αφγανών του Πακιστάν και του Ιράν, πουλώντας χωράφια και σπίτια ή κλέβοντας ή εξαπατώντας, και διέσχισαν βουνά, ποδαράτο, νηστικοί και άπλυτοι. . . Μουσαφεράτ στα φαρσί σημαίνει ταξίδι. Μουσαφερίμ είναι οι ταξιδιώτες, οι επισκέπτες. Το βιβλίο αφηγείται δέκα μήνες και μια μέρα πολέμου και ειρήνης του καταυλισμού των Αφγανών στην Πάτρα. Οκτώβρης 2007-Ιούλιος 2008. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, της α’ έκδοσης).
Επιμέλεια: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
