Το 14ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας τιμά τον Θάνο Αναστόπουλο

Το 14ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας τιμά φέτος έναν από τους πλέον ανήσυχους και ανατρεπτικούς δημιουργούς του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου: τον Θάνο Αναστόπουλο. Στο πλαίσιο του αφιερώματος, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος θα απονείμει στον σκηνοθέτη το Ειδικό Βραβείο της διοργάνωσης για το σύνολο του έργου του, την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου (ώρα 21:15), ενώ ο ίδιος θα παραδώσει masterclass για το κοινό, την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου (ώρα 17:00). 

Ο Θάνος Αναστόπουλος ανήκει στη σπάνια εκείνη κατηγορία δημιουργών που δεν ακολουθούν απλώς μια διαδρομή, αλλά σμιλεύουν με επιμονή ένα προσωπικό σύμπαν - ηθικό, υπαρξιακό και βαθιά πολιτικό. Παράλληλα, το χιούμορ, ο σαρκασμός και η σουρεαλιστική διάθεση αποτελούν συχνά τα όπλα του για να υπογραμμίσει το ρεαλιστικό στοιχείο: «Το χιούμορ είναι μια πολύτιμη μορφή αντίστασης απέναντι σε κάθε μορφή καταπίεσης», δηλώνει. Το σήμερα και τα γεγονότα που τρέχουν σε έναν κόσμο που δονείται, εμπνέουν και διαμορφώνουν τις ιστορίες του, ακόμη και όταν η ματιά του αγγίζει το παρελθόν και την Ιστορία.

«Δεν πιστεύω ότι μια ταινία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο», έχει ακόμα πει ο σημαντικός αυτός κινηματογραφικός δημιουργός προσθέτοντας πως «με έναν τρόπο, οι ταινίες είναι μια διαδικασία
ενηλικίωσης, αλλά ταυτόχρονα ένα παιχνίδι που σε κρατάει σ’ αυτόν τον μαγικό κόσμο της αφήγησης, όπου τα πάντα είναι δυνατά, όπου τα πάντα μπορούν να αλλάξουν. Το να κάνεις μια ταινία δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένας καταλύτης».

Το σινεμά για το Θάνο Αναστόπουλο δεν είναι μια κατασκευή εντυπώσεων ή εύκολων συγκινήσεων, αλλά πράξη ευθύνης. Επιλέγει να κοιτά με ευθύτητα και τρυφερότητα τους ανθρώπους, ακόμη και όταν αφήνει εκτεθειμένα τα πιο σκοτεινά τους σημεία. Η κάμερα δεν καθοδηγεί, αλλά παρατηρεί και προσπαθεί να κατανοήσει τους ήρωες και την συλλογική συνείδηση που διαμορφώνει τις επιλογές και τις πράξεις τους. Ένα σινεμά που αφήνει τον θεατή να συναντήσει τον εαυτό του μέσα στις εικόνες του.

Οι ταινίες

Από τον Θεατή (1989), την πρώτη του μικρού μήκους - ένα οξύ σχόλιο πάνω στην πολιτική παθητικότητα-, έως την Τελευταία Παραλία και τα Φαντάσματα της Επανάστασης, το έργο του Θάνου Αναστόπουλου εξελίσσεται οργανικά, αλλά δεν αλλάζει πυρήνα: παραμένει στραμμένο στον άνθρωπο - και στον τόπο και την κοινωνία που τον διαμορφώνει.

Η διόρθωση (2007) είναι ένα οδοιπορικό στη σύγχρονη Αθήνα της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και της γηπεδικής βίας. Ένα φιλμ-πληγή που δείχνει μια άλλη Ελλάδα: των μεταναστών, των ανέργων, εκείνων που ζουν στο περιθώριο. Προβολή: Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου στις 18:30, παρουσία σκηνοθέτη. Προηγείται η προβολή της μικρού μήκους ταινίας Θεατής.

Με την Κόρη (2012), ο Θάνος Αναστόπουλος αφηγείται την ιστορία ενηλικίωσης ενός κοριτσιού και μιας χώρας ταυτόχρονα. Μια Ελλάδα σε αποσύνθεση, κινηματογραφημένη ως θρίλερ, όχι για να προκαλέσει αγωνία, αλλά για να απογυμνώσει τη βία που σιγοβράζει κάτω από την επιφάνεια. Προβολή: Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου στις 21:15, παρουσία σκηνοθέτη. Πριν την προβολή, θα απονεμηθεί στον δημιουργό Ειδικό Βραβείο για το έργο του.

Η Τελευταία Παραλία -που συνσκηνοθέτησε με τον Davide Del Degan- (2016) μετατοπίζει το βλέμμα από το αστικό στο ανθρωπολογικό και παρατηρεί με χιούμορ και τρυφερότητα τους εκκεντρικούς θαμώνες μιας λαϊκής παραλίας στην Τεργέστη. Ένα ντοκιμαντέρ που μιλά για τα ορατά και αόρατα τείχη που μας περιβάλλουν. Προβολή: Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου στις 21:00, παρουσία σκηνοθέτη.

Στα Φαντάσματα της Επανάστασης (2022), ο Αναστόπουλος βλέπει την Ιστορία με σαρκασμό και λοξή ματιά, ρίχνοντας φως σε όσα συνέβησαν ή σε όσα θα μπορούσαν να έχουν συμβεί στο περιθώριο των γεγονότων. Δημιουργεί μια ιστορία μέσα στην Ιστορία, μια ταινία μέσα στην ταινία και μας ταξιδεύει μπρος και πίσω στον χωροχρόνο. Προβολή: Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου στις 19:15, παρουσία της Ελληνίδας παραγωγού Στέλλας Θεοδωράκη.

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά έναν δημιουργό που δεν έπαψε ποτέ να παρατηρεί, να αμφισβητεί, να ονειρεύεται. Έναν σκηνοθέτη που επιμένει ότι η τέχνη οφείλει να είναι ανήσυχη, ελεύθερη, ανατρεπτική: «Η μαγική λέξη είναι η ελευθερία. Μπορεί να υπάρξει ένα σινεμά ελεύθερο, πέρα από τη λογική των συνταγών; Οι συνταγές καλές είναι, δημιουργούν ένα πλαίσιο. Η δημιουργία, όμως, αρχίζει όταν τις πειράζεις».

Masterclass | Θάνος Αναστόπουλος

Ο Θάνος Αναστόπουλος θα παραδώσει masterclass για το κοινό την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2025 και ώρα 17:00 στην Αίθουσα Α της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Συντονίζει η δημοσιογράφος Βένα Γεωργακοπούλου.

Για δηλώσεις συμμετοχής: https://shorturl.at/SWRIj

Θάνος Αναστόπουλος 

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού I (Pantheon Sorbonne) και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Παρίσι, Γαλλία). Συνίδρυσε την εταιρεία παραγωγής ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΕΠΕ, μαζί με τη Στέλλα Θεοδωράκη, το 1995. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία: Όλο το βάρος του κόσμου (2004) επιλέχθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία διόρθωση (2008) έκανε τη διεθνή πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Η τρίτη του ταινία Η κόρη (2012) έκανε τη διεθνή πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και την αμερικανική πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Τορόντο. Η Τελευταία παραλία (2016) συμμετείχε στο επίσημο πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Τα Φαντάσματα της Επανάστασης (2022) είναι η τελευταία του ταινία.

Το trailer του αφιερώματος (trailer credit: Στέφανος Μίνογλου): https://vimeo.com/1142971239?share=copy&fl=sv&fe=ci

Το αφιέρωμα στο site της Ταινιοθήκης: https://www.tainiothiki.gr/el/14-programmata/thanos-anastopoulos

Το αφιέρωμα «Θάνος Αναστόπουλος: Ένας σύγχρονος ουμανιστής του κινηματογράφου» λαμβάνει χώρα από τις 5 έως τις 17 Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο του 14ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.

Η αγορά των εισιτηρίων γίνεται από το ταμείο της Ταινιοθήκης ή μέσω της πλατφόρμας more.com.

Επιμέλεια ανάρτησης: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ