Ο απόηχος της ομιλίας Μητσοτάκη στον ΟΗΕ μετά την ακύρωση της συνάντησης με τον Ερντογάν

Η ακύρωση της προγραμματισμένης συνάντησης με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν άφησε πικρή γεύση στον απολογισμό του ταξιδιού του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Ιδιαίτερα καθώς ο Τούρκος πρόεδρος είχε την ίδια εβδομάδα δύο συναντήσεις με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ — μία στο περιθώριο της διάσκεψης για τη Γάζα, που αποτέλεσε και την αφορμή για την τουρκική πλευρά να ζητήσει αναβολή του ραντεβού με τον Έλληνα πρωθυπουργό, και μία κατ’ ιδίαν συνάντηση στον Λευκό Οίκο, όπου επανήλθε το ζήτημα της επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35.

Στο Μέγαρο Μαξίμου, ωστόσο, επισημαίνουν ότι ούτε αυτή τη φορά ο Ερντογάν φαίνεται να απέσπασε κάτι ουσιαστικό, πέρα από γενικόλογες υποσχέσεις, όπως μεταδίδουν ξένα μέσα ενημέρωσης και τουρκικές αντιπολιτευόμενες πηγές.

Αντιπαραβάλλουν, μάλιστα, το γεγονός ότι την ίδια στιγμή που ο Τούρκος πρόεδρος βρισκόταν στον Λευκό Οίκο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της Lockheed Martin, Μάικλ Γουίλιαμσον, όπου επιβεβαιώθηκε η πρόοδος τόσο στο πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16, όσο και στο πρόγραμμα των F-35 για την Ελλάδα.

“Όσα ζητούμενα είχε η Ελλάδα το 2019 τα έχει πλέον εξασφαλίσει και όσα η Τουρκία είχε εξασφαλίσει το 2019, πλέον τα έχει ζητούμενα“, δήλωσε μάλιστα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, υποστηρίζοντας ουσιαστικά πως όσοι ασκούν κριτική στην κυβέρνηση είναι “πρόθυμοι να κοντύνουν τη χώρα”.

Είναι όμως λογικό, όπως η κυβέρνηση πανηγύριζε όταν είχε “παγώσει” η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F35, τώρα να επικρατεί μούδιασμα καθώς ο Τραμπ βάζει ξανά στο παιχνίδι των αμερικανικών εξοπλισμών τον Ερντογάν, για τον οποίο δεν κρύβει τη συμπαθεια και το θαυμασμό του.

Εξίσου λογικό είναι να βρίσκεται η κυβέρνηση σε αμηχανία όταν ο “σουλτάνος” αγνοεί ουσιαστικά τον Έλληνα πρωθυπουργό. Με μία καλή βέβαια δικαιολογία, αυτή της πρόσκλησης στη συνάντηση υπό Τραμπ για τη Γάζα.

Τα είπε στον ΟΗΕ για να τα ακούσει ο Ερντογάν

Ο κ.Μητσοτάκης βέβαια φρόντισε να πει τελικά στη ΓΣ του ΟΗΕ αυτά που ήθελε να πει πρόσωπο με πρόσωπο στον Ερντογάν: Κάλεσε χθες την Τουρκία να άρει το casus belli και διαμήνυσε ότι με την παραχώρηση θαλασσίων οικοπέδων νοτίως της Κρήτης στη Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων, η Ελλάδα ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα της με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας.

Οι ενεργειακοί πόροι της ανατολικής Μεσογείου, αλλά και η εμπορία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αποτελούν άλλωστε το κύριο “σημείο επαφής” με τις ΗΠΑ και το βασικό γεωπολιτικό χαρτί της κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός, τον οποίο συνόδευε στη Νέα Υόρκη και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, συναντήθηκε και με τον αντιπρόεδρο της ExxonMobil, Τζον Αρντιλ, με τον οποιο συζήτησε την ενεργειακή συνεργασία στην ανατολική Μεσόγειο.

Στην παρουσία αμερικανικών εταιρειών εντός της ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης ποντάρει άλλωστε η κυβέρνηση για την ακύρωση στην πράξη του τουρκολιβυκού μνημονίου. Και θεωρεί πως η Τουρκία δύσκολα θα ικανοποιήσει τις αμερικανικές επιθυμίες να αγοράζει περισσότερο LNG παρά ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ η χώρα μας είναι ήδη “καλός πελάτης” των ΗΠΑ στο συγκεκριμένο θέμα, που ενδιαφέρει ιδιαίτερα το Λευκό Οίκο.

Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση καλείται να πείσει το ίδιο της το δεξιό ακροατήριο πως δεν είναι εκείνη που τελικά βρέθηκε αν όχι απομονωμένη, πολύ πίσω από την Τουρκία διπλωματικά.

Η Αθήνα παίρνει μεγαλύτερες αποστάσεις από το Ισραήλ, για να σώσει τα προσχήματα

Ενδιαφέρον είναι εν τω μεταξύ και το γεγονός ότι την τελευταία εβδομάδα η κυβέρνηση άρχισε να παίρνει μεγαλύτερες αποστάσεις από το καθεστώς του Ισραήλ, το οποίο καταγγέλλουν ευθέως όλο και περισσότερες χώρες – και ο ίδιος ο ΟΗΕ- για γενοκτονία στη Γάζα.

Βέβαια η κυβέρνηση επικαλείται ότι εξαρχής έθετε την ανθρωπιστική διάσταση και ζητούσε την απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Παλαιστίνη. Ωστόσο είναι σαφής η διαφοροποίηση στην κυβερνητική ρητορική, έστω και για τα προσχήματα.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ.Μητσοτάκης από το βήμα του ΟΗΕ διαμήνυσε στο καθεστώς Νετανιάχου ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα.

“Λέω στους ισραηλινούς φίλους μου ότι υπάρχει ο κίνδυνος να αποξενωθούν από όλους τους συμμάχους, εάν συνεχίσουν σε αυτό το μονοπάτι που απομακρύνει τη λύση των δύο κρατών”, είπε ο πρωθυπουργός.

“Η Ελλάδα έχει στρατηγική σχέση με Ισραήλ, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει να μιλάμε ανοιχτά. Η συνέχιση αυτών των δράσεων τελικά θα είναι επιζήμια για το ίδιο το Ισραήλ” τόνισε επίσης.

Νωρίτερα, όταν στο βήμα του ΟΗΕ ανέβηκε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου η αίθουσα άδειασε, γεγονός ενδεικτικό της διεθνούς απομόνωσης του καθεστώτος του Ισραήλ.

Την προηγούμενη ημέρα ο κ.Μητσοτάκης είχε συναντηθεί με εκπροσώπους διεθνών και αμερικανικών εβραϊκών οργανώσεων, μεταξύ των οποίων το World Jewish Congress και την AIPAC, στους οποιους επανέλαβε ότι Ελλάδα και Ισραήλ είναι στρατηγικοί εταίροι, αλλά υπογράμμισε ότι ο πόλεμος στη Γάζα δεν μπορεί να συνεχιστεί και η ανθρωπιστική κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Εν τω μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, δήλωνε ότι η Ελλάδα θα εγγυηθεί την ασφαλή πλεύση του “Στόλου για τη Γάζα” στα χωρικά της ύδατα, αλλά απέρριψε την αποστολή πολεμικών πλοίων για την προστασία του, όπως έκαναν Ιταλία και Ισπανία.

Τα προβλήματα της “στρατηγικής συμμαχίας” με το Ισραήλ

Η κυβέρνηση προφανώς βέβαια και δεν εγκαταλείπει τη στρατηγική της συμμαχίας με το Ισραήλ, αλλά μπροστά στη διεθνή κατακραυγή κατά Νετανιάχου χαλαρώνει κάπως το σφιχτό εναγκαλισμό μαζί του.

Διότι η χώρα μας θα κινδύνευε να βρεθεί απομονωμένη στην ΕΕ και όχι μόνο, παραμένοντας η τελευταία μαζί με τις ΗΠΑ (που ούτως ή άλλως δεν ενδιαφέρονται για τη γνώμη των άλλων συμμάχων τους) και τη Γερμανία (που για προφανείς λόγους ιστορικών ενοχών δεν θα ασκήσει ποτέ κριτική στο κράτος του Ισραήλ) που δεν θα είχε πάρει έστω προσχηματικές αποστάσεις από την κατα τον ΟΗΕ γενοκτονία.

Και βέβαια δεν μπορεί μία ελληνική κυβέρνηση από τη μία να καλεί πχ την Τουρκία να σεβαστεί τα ψηφίσματα του ΟΗΕ στην Κύπρο και από την άλλη να σφυρίζει αδιάφορα όταν το Ισραήλ αγνοεί τον ΟΗΕ για τη Γάζα. 

Βέβαια ο πρωθυπουργός έχει ουσιαστικά διαφωνήσει με την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στο Ισραήλ από την ΕΕ. Άλλωστε η Αθήνα εξακολουθεί να ποντάρει σε μελλοντική θεωρητική στήριξη του Ισραήλ απέναντι στην Τουρκία και σε διαμεσολάβηση Νετανιάχου με τη διακυβέρνηση Τραμπ, ενώ ήδη έχει επιλέξει την αμυντική συνεργασία με το Ισραήλ για την “Ασπίδα του Αχιλλέα” και όχι μόνον.