Ηλιακές Εκρήξεις και Παγκόσμιες Αναταραχές

Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από τότε που δημοσίευσα σε ένα Πανεπιστημιακό Περιοδικό τον προβληματισμό μου κατά πόσο οι ηλιακές εκρήξεις δικαιολογούν τα συμβαίνοντα στον πλανήτη μας.

      Παρατηρούμε τις νύχτες τον έναστρο ουρανό και μία γαλή-νια ηρεμία γεμίζει τις αισθήσεις μας. Σήμερα όμως ξέρουμε ότι πίσω από αυτή την ηρεμία κρύβεται μία μεγάλη δραστηριό-τητα. Αστέρες εκρήγνυνται, αστέρες στροβιλίζονται με εκατοντάδες στροφές το δευτερόλεπτο, γαλαξίες απομακρύ-νονται ή συγκρούονται μεταξύ τους με τεράστιες ταχύτητες. Δηλαδή το Σύμπαν  σε όλη  την έκταση του χαρακτηρίζεται από μία εκρηκτική και βίαιη κατάσταση.

       Το ερώτημα που τίθεται, είναι, μήπως και ο άνθρωπος σαν μέλος του σύμπαντος ακολουθεί την συμπεριφορά του και τους κανόνες του;

       Ίσως η παγκόσμια αναταραχή και βιαιότητα που χαρακτηρίζει την ανθρωπότητα, να είναι επακόλουθο των διεργασιών του σύμπαντος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι τα 92 χημικά στοιχεία, που αποτελούν την σωματική μας ύπαρξη, οφείλονται σε γεγονότα, που συνέβησαν προ δισεκατομμυ-ρίων ετών, όταν κάποιο αστέρι εξερράγη και εμπλούτισε την  περιοχή του Γαλαξία μας με αυτά τα στοιχεία, όπου δημιουργήθηκε ο Ήλιος και η Γη.

       Ας δούμε αρχικά τι είναι ο Ήλιος. Σήμερα γνωρίζουμε ότι είναι το  πιο κοντινό μας αστέρι. Βρίσκεται σε απόσταση 150.000.000 χλμ. από τη Γη. Το φώς διανύει την απόσταση αυτή σε 8 περίπου λεπτά. Έχει όγκο 1.000.000 φορές μεγαλύτερο του όγκου της Γης. Συγκρίνοντάς τον με τα άλλα αστέρια του Γαλαξία μας θα τον χαρακτηρίζαμε με την σημερινή ορολογία «μικρομεσαίο» αστέρα στο σύνολο των 100 δισεκατομμυρίων συναδέλφων του στο Γαλαξία μας.

         Πρόκειται για μια αεριώδη μάζα υδρογόνου και ήλιου, στο κέντρο της οποίας επικρατούν θερμοκρασίες της τάξης των 15 εκατομμυρίων βαθμών, ενώ η πίεση φθάνει τις 250 εκατομμύρια ατμόσφαιρες.

         Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν πελώριο ατομικό αντιδραστήρα, όπου το υδρογόνο μετατρέπεται σε ήλιο παράγοντας τεράστια ποσά ενέργειας, που ακτινοβολούνται στο διάστημα. Κάθε δευτερόλεπτο 5 εκατομμύρια τόννοι ηλιακής μάζας μετατρέπονται σε ενέργεια. Η μάζα του είναι αρκετή να συνεχισθεί η παραγωγή ενέργειας με το σημερινό ρυθμό για άλλα 4,5 έως 5 δισεκατομμύρια χρόνια.

          Η ενέργεια αυτή δεν εκπέμπεται πάντα ομοιόμορφα από όλη την ηλιακή επιφάνεια (ήρεμος ήλιος), αλλά παρουσιάζονται κατά καιρούς έκτακτα φαινόμενα (ενεργός ήλιος), όπως οι ηλιακές κηλίδες και οι εκλάμ-   ψεις, που προκαλούν τεραστίων διαστάσεων εκρήξεις και εκτοξεύουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας και ηλιακής μάζας σε μεγάλες αποστάσεις και με μεγάλες ταχύτητες.

           Επειδή τα δύο αυτά φαινόμενα, οι κηλίδες και οι  εκλάμψεις, αποτελούν τις κυριότερες αιτίες, που διαμορ-φώνουν τις σχέσεις αλληλεπίδρασης ηλιακής και γήινων φαινομένων, πρέπει να αναφερθώ εν συντομία στο θέμα αυτό.

            ΟΙ ηλιακές κηλίδες είναι το πλέον εντυπωσιακό φαινόμενο της ηλιακής φωτόσφαιράς. Είναι περιοχές σκοτεινές λόγω μικρότερης θερμοκρασίας από τον περιβάλλοντα χώρο. Η διάμετρός τους κυμαίνεται μεταξύ 10 και 100.000 χλμ Παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά από τον Θεόφραστο τον Αθηναίο (300π.Χ.). Η ταξινόμηση και η καταγραφή τους άρχισε το 1610 μετά τη χρήση του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο.

        Ο αριθμός των κηλίδων παρουσιάζει μία περιοδικό-τητα έντεκα ετών, γνωστή σαν « 11ης ηλιακός κύκλος». Ο αριθμός τους αυξάνεται κατά την διάρκεια των 11 ετών φθάνοντας το μέγιστο στο τέλος των 11 ετών.

       ΟΙ εκλάμψεις παρουσιάζονται στην περιοχή των ηλια-κών κηλίδων.  Πρόκειται για εκρήξεις τεραστίων διαστά-σεων, όπου εντός δευτερολέπτου υπερθερμαίνεται  υλικό σε θερμοκρασίες εκατομμυρίων βαθμών και εκτοξεύον-ται στο διάστημα με ταχύτητες 500 – 1000 km/sec δισεκα-τομμύρια τόννοι ηλιακής μάζας. Τον Απρίλιο του  2000 μία τέτοια έκλαμψη απελευθέρωσε ενέργεια 40 δισεκατομ-μυρίων ατομικών βομβών.

        Η μέση ποσότητα της απελευθερούμενης ενέργειας από μία έκλαμψη θα μπορούσε να καλύψει της ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια της πόλεως των Αθηνών για 200 εκατομμύρια χρόνια!

        Η απελευθερούμενη ενέργεια διατρέχει όλο το ηλιακό σύστημα  τόσο με τη μορφή ακτινοβολίας (φωτεινή, υπεριώδης ακτίνων Χ κ.α.), όσο και με τη μορφή ηλεκτρικών φορτισμένων σωματιδίων (ιονισμένα άτομα υδρογόνου, ηλίου, μαγνησίου, ηλεκτρονίων ), που έίναι γνωστή σαν « ηλιακός άνεμος ». Η κυματική ακτινοβολία φθάνει στη Γη σε 8 λεπτά, ενώ τα φορτισμένα σωμάτια μετά από 20 έως 40 ώρες.

        Η άφιξη της ενέργειας αυτής στη  Γη έχει σοβαρές συνέπειες τόσο στην διαμόρφωση των ανωτέρων ιονοσφαιρικών στρωμάτων της ατμοσφαίρας, όσον και στο μαγνητικό της πεδίο.

         Στο άρθρο αυτό θα επικεντρωθώ στο ερώτημα που απασχολεί τους επιστήμονες από τον προηγούμενο αιώνα, που είναι κατά πόσο ο 11ετής κύκλος της ηλιακής δραστηριότητας έχει επίδραση στο κλίμα της Γης καθώς και σε βιολογικά φαινόμενα. Από την αρχή αναφέρω ότι και στα δύο αυτά ερωτήματα υπάρχουν αντιφατικές απόψεις.

        Όσον αφορά το κλίμα, στατιστικές μελέτες δείχνουν ένα συσχετισμό του 11ους κύκλου της ηλιακής δραστηριό-τητας με τις κλιματολογικές μεταβολές.

         Έχει παρατηρηθεί ότι όταν δεν υπάρχουν ηλιακές κηλίδες για μεγάλα χρονικά διαστήματα το κλίμα της Γης γίνεται ψυχρότερο. Μια τέτοια περίοδος είναι το διάστημα μεταξύ των ετών 1645 και 1715. Την περίοδο αυτή, γνωστή σαν ελάχιστο του Maunder, η Ευρώπη ήταν χιονοσκεπής μέχρι τις νότιες περιοχές. Η περίοδος αυτή είναι γνωστή σαν «Μικρή Εποχή των Πάγων». Ανάλογες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί μεταξύ των ετών 1280 έως 1340 καθώς και των ετών 1410 και 1530.

        Επίσης έχουν γίνει αρκετές προσπάθειές να συσχετίσουν τον 11η κύκλο με την μεταβολή της ατμο-σφαιρικής πίεσης, της θερμοκρασίας, των βροχοπτώσεων, της ετήσιας παραγωγής γεωργικών προϊόντων κ.τ.λ.

         Ο καθηγητής A.E. Douglas στην Αριζόνα των Η.Π.Α. εξέτασε τις τομές του κορμού χιλιάδων αιωνόβιων δένδρων και βρήκε ότι το πάχος των δακτυλίων της ετήσιας ανάπτυξης είναι μεγαλύτερο κατά τα έτη της μεγίστης ηλιακής δραστηριότητας. Το ίδιο διαπιστώθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

        Στην περίπτωση αυτή πιθανό-τεροι παράγοντες θεωρούνται η αυξημένη υπεριώδης ακτινοβο-λία κατά το μέγιστο του 11ους κύκλου καθώς και οι αυξημένες αντίστοιχα βροχοπτώσεις. Το θέμα               Πηγή: Eco news

  συνεχίζεται να μελετάται από τους ειδικούς.                                                        

      Όσον αφορά την επίδραση της ηλιακής δραστηριό-τητας σε βιολογικά φαινόμενα η απάντηση είναι ακόμη πιο δύσκολη.

        Δεκάδες στατιστικές μελέτες έχουν γίνει τα τελευταία 100 χρόνια και συνεχίζονται και σήμερα με εντατικό ρυθμό στο θέμα αυτό. Επιλεκτικά θα αναφέρω μερικές από αυτές.

         1. Ο Alexander Chizhevsky, Ρώσσος Βιοφυσικός, (1897 – 1964), μελέτησε τη σχέση ηλιακής δραστηριότητας και βιολογικών φαινομένων. Είναι ο θεμελιωτής της «Ηλιοβιολογίας». Προσπάθησε να συσχετίσει με το μέγιστο των ηλιακών κηλίδων με την Γαλλική επανάσταση του 1789 και τις δύο Ρωσικές επαναστάσεις των ετών 1905 και  1917. Επίσης διατύπωσε την στενή σχέση του ηλιακού κύκλου με την επιδείνωση καρδιαγγειακών και νευρικών παθήσεων.

       Έκτοτε ακολούθησαν πολλές μελέτες.

Η ασθένεια εκλαμψία παρουσιάζει έξαρση κατά το μέγιστο των κηλίδων, (Μπάχ και Σλούκ).

Αύξηση των εμφραγμάτων καρδιάς και εγκεφαλικών έχουν συσχετισθεί με το μέγιστο των ηλιακών κηλίδων από το 1930. Νεώτερες έρευνες ( Παναγιώτα Πρέκα) σε συνεργασία με διάφορες καρδιολογικές κλινικές επιβε-βαιώνει την άποψη αυτή.

Στατιστικές μελέτες στην Γερμανία, Βαυαρία και την Αυστρία επί 130.000 ατυχημάτων κατά το έτος 1950 (Ράιτερ) έδειξαν την στενή σχέση της ηλιακής δραστη-ριότητας και της έξαρσης των ατυχημάτων.

 Ελπίζω αυτό να μη χρησιμοποιηθεί σαν υπερασπιστική δικαιολογία για τους Έλληνες οδηγούς. « Ο ήλιος μας φταίει …»

Στατιστική μελέτη σε 70.000 περιπτώσεις θανάτων, έδειξε ότι υπάρχει αύξηση των θανάτων που οφείλονται σε αυτοκτονίες και ασθένειες του νευρικού συστήματος κατά τις ημέρες των έντονων γεωμαγνητικών διαταρα-χών. Πρόσφατη μελέτη ( Π. Παπαθανασόπουλος, Γρ. Αντωνακόπουλος, Π. Πρέκα ) έδειξε επιδείνωση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας κατά το έτος τού μεγίστου του ηλιακού κύκλου. 

Η ολοκλήρωση του μεγίστου του τελευταίου ηλιακού κύκλου αναμένεται εντός του 2025.

     Το ερώτημα είναι μήπως στις τελευταίες πολεμικές εξάρσεις, Ουκρανία και Ισραήλ έχει συμβάλει η έντονη ηλιακή δραστηριότητα σύμφωνα με τη θεωρία του Τσιζεφσκι;