της Ανδρονίκης Π. Χρυσάφη
Για 200 χρόνια τώρα, σε εποχές κρίσης για την Ελλάδα οι Ευρωπαίοι αφυπνίζονται: Τη δεκαετία του 1820 …κεντούσαν πίνακες για το σαλόνι τους με σκηνές του ελληνικού Αγώνα, έτρωγαν τη σούπα τους σε σερβίτσια με τη μορφή του Μιαούλη και συσσωρεύονταν στο λιμάνι της Μασσαλίας για να ταξιδεύσουν προς τον επαναστατημένο Μοριά. Tο 2012 συγκεντρώνονται στις κεντρικές πλατείες των πρωτευουσών τους κρατώντας πλακάτ GRECIA NO ESTΑS SOLA, ενώ το 2015 το Grexit εμφανίζεται στο λεξιλόγιο των ισχυρών…
Ελληνική Επανάσταση: Χίλια διακόσιοι περίπου εθελοντές από την Ευρώπη και την Αμερική ήρθαν για να πολεμήσουν στα επαναστατημένα εδάφη: οι Γάλλοι αξιωματικοί Baleste,Raybeau και Κ. Φαβιέρος, ο Γερμανός στρατηγός Νόρμανπου τραυματίστηκε θανάσιμα στη μάχη του Πέτα, οΙταλός επαναστάτης Santorre Di Santa Rosa - Σανταρόζα, που σκοτώθηκε στη Σφακτηρία, στρατιωτικοί από την Αυστρία, την Πολωνία, την Ελβετία, τη Βρετανία και τη Σκωτία, τη Ρωσία, τα Βαλκάνια και την Αμερική…
Δεύτερη μέρα στη Μασσαλία κι ακόμα νιώθω σαν ψάρι έξω από το νερό. Τι είναι όλος τούτος ο κόσμος, όλες οι φωνές, τα χρώματα; Πλήθη ολόκληρα στολισμένα με στρατιωτικές στολές φανταχτερές σαν φτέρωμα παγωνιού πάνε κι έρχονται. Σπάθες, πιστόλες, παράσημα, στρατηγοί, ουσάροι, γλώσσες πολλές ανακατωμένες, Γερμανοί πολλοί, Εγγλέζοι, Γάλλοι, άκουσα και για Δανούς και Ελβετούς, πλήθος μέγα που συγχρωτίζεται με τους ναύτες των καραβιών και παζαρεύει τιμή. Πού πάνε όλοι αυτοί; Στην Ελλάδα.
Ισίδωρος Ζουργός, «Η Αηδονόπιτα», Πατάκης 2007
Σε πολλά αστικά κέντρα της Ευρώπης αλλά και στην Αμερική οργανώθηκαν τα περίφημα Φιλελληνικά Κομιτάτα, με σκοπό την ενίσχυση των αγωνιζομένων αλλά, κάποιες φορές, και την προώθηση των συμφερόντων της κάθε χώρας στην επαναστατημένη Ελλάδα. Στα τέλη του 1820 στην κεντρική Ευρώπη επικρατεί πλέον η μόδα των φιλελληνικών μοτίβων σε αντικείμενα της καθημερινής ζωής, όπλα και εξαρτήματα ένδυσης: το εργοστάσιο πορσελάνης στο Μοντερό της Γαλλίας παράγει σερβίτσια πιάτων με ήρωες και σκηνές από την ελληνική επανάσταση, ενώ μελανοδοχεία, τράπουλες και επιτραπέζια παιχνίδια στολίζονται με Έλληνες μαχητές και καριοφίλια, και οι Ευρωπαίες δέσποινες δημιουργούν μεγάλα κεντήματα με σκηνές του ελληνικού Αγώνα.
Ο πνευματικός κόσμος της Ευρώπης θα κινηθεί υπέρ των επαναστατημένων Ελλήνων. Οι Shelley, ΒίκτορΟυγκό, Λαμαρτίνο, Γκαίτε, Αλ. Πούσκιν εξυμνούν την Επανάσταση, ενώ διάσημοι Ευρωπαίοι ζωγράφοι φιλοτέχνησαν έργα που παρουσίασαν τον αγώνα των Ελλήνων ως αγώνα του πολιτισμού ενάντια στη βαρβαρότητα. Αμερικανοί ελληνιστές, όπως ο καθηγητής στο Χάρβαρντ Ed. Everett ενίσχυσαν τον φιλελληνισμό στη μακρινή Αμερική, όπου ο πρόεδρος των ΗΠΑ JamesMonroe ανέφερε το 1822: Το όνομα της Ελλάδας γεμίζει τον νου και την καρδιά με τα υψηλότερα και ευγενέστερα αισθήματα.
1823: Ύστερα από παρότρυνση των Άγγλων κεφαλαιούχων που ενδιαφέρονταν για τη σύναψη των πρώτων δανείων με το υπό σύσταση ελληνικό κρατίδιο, ο λόρδος Βύρων έφτασε τον Δεκέμβριο στο Μεσολόγγι, όπου απεβίωσε λίγους μήνες μετά την άφιξή του. Στο μεταξύ, πρόλαβε και μεσολάβησε στη σύναψη των εθνικών δανείων και η ελληνική αντιπροσωπεία έτυχε μεγάλης υποδοχής στο Λονδίνο, όπου της παρατέθηκε επίσημο γεύμα στο δημαρχείο της πόλης. Ο ίδιος ο λόρδος Βύρων, όμως, υπήρξε, όπως από τους πρώτους που τόνισε τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε η σύναψη δανείου στην περίπτωση που δεν χρησιμοποιείτο για εθνικούς σκοπούς αλλά για πολιτικές σκοπιμότητες…
Η ιστορία του φιλελληνισμού δεν σταμάτησε στην Εθνεγερσία του 1821. Οι Κρητικές Επαναστάσεις του 19ου αιώναενάντια στον οθωμανικό ζυγό αλλά και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13, αφύπνισαν νέα κύματα υπεράσπισης των ελληνικών αγώνων, που εκδηλώθηκαν με έμπρακτη υποστήριξη και αποστολή μαχητών..…
1949, Hommage à la Grèce: Η Γαλλική διανόηση προχωρά σε μια συμβολική χειρονομία τιμής. Καλλιτέχνες και διανοούμενοι όπως οι Henri Matisse, Pierre Bonnard, Fr.Picabia, Georges Braque, André Fougeron, κ.ά. δωρίζουν στην Ελλάδα πίνακες, χαρακτικά, γλυπτά, βιβλία, κείμενα και χειρόγραφα για τη γενναία στάση τους κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Ανάμεσά τους ήταν και το γυναικείο κεφάλι που μας χάρισε ο Πικασό και κλάπηκε από την Εθνική Πινακοθήκη (2012)…
2011-12: Η Ελλάδα ταλανίζεται βαθιά από δημοσιονομική και αξιακή κρίση, τους υπέρογκους εξωτερικούς δανεισμούς και τις απαιτήσεις των δανειστών της. Η χώρα απαξιώνεται διεθνώς από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά παράλληλα αρχίζουν να ακούγονται και οι πρώτες φωνές συμπαράστασης:
Φεβρουάριος 2012: πολίτες σε διάφορες πρωτεύουσες του κόσμου συγκεντρώνονται σε κεντρικές πλατείες διαμαρτυρόμενοι για τα σκληρά μέτρα και την απαξίωση του ελληνικού λαού, με το κεντρικό σύνθημα: WE ARE ALL GREEKS NOW. Η «Liberation» δημοσίευσε το κείμενο «Sauvons le peuple grec de ses sauveurs!» (Να σώσουμε τον ελληνικό λαό από τους σωτήρες του!), που υπογράφηκε από διανοούμενους και καλλιτέχνες, μεταφράστηκε άμεσα σε 5 γλώσσες και ταξίδεψε σε διάφορες γωνιές του πλανήτη μέσω του διαδικτύου.
Είχε προηγηθεί, στις 11/11/11, η «Έκκληση της Νάντης» (Γαλλία) για την Ελλάδα, με το κεντρικό σύνθημα Par solidarité, je suis Grec aussi, (Λόγω αλληλεγγύης, είμαι και εγώ Έλληνας!), ένα κίνημα με τη συμβολική χειρονομία να ζητήσουν την ελληνική υπηκοότητα Ευρωπαίοι πολίτες.
2012: Ο νομπελίστας Γκύντερ Γκρας με το ποίημα «Το Όνειδος της Ευρώπης» επέκρινε την ευρωπαϊκή πολιτική για τη στάση της απέναντι στην Ελλάδα και την κατηγορούσε ότι καταδίκαζε στη φτώχεια την «χώρα που συνέλαβε την ιδέα» της Ευρώπης.
2015, καλοκαίρι: Η χώρα στη μεγαλύτερη διαπραγματευτική κρίση των τελευταίων δεκαετιών προχωρά σε δημοψήφισμα και οι Ευρωπαίοι ηγέτες διχάζονται: Οι δυσμενείς και απαξιωτικές δηλώσεις για την Ελλάδα εναλλάσσονται με κινήσεις στήριξης της χώρας, ενώ μέσα στο ίδιο το γερμανικό Κοινοβούλιο, μετά την ομιλία της Καγκελαρίου, ακούστηκαν συνθήματα υπέρ της χώρας μας και μερίδα βουλευτών ανύψωσε πανό που έγραφαν: «Αλληλεγγύη για την Ελλάδα» (17/6/2015).
Φεβρουάριος 2015: Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπ. Ομπάμα προχωρά σε μια ηχηρή παρέμβαση υπέρ της χώρας μας.
Δεκέμβριος 2015: Ο Τσέχος Πρόεδρος δηλώνει ότι «Η Τσεχική Δημοκρατία πρέπει να υιοθετήσει το ευρώ την πρώτη ημέρα μετά την αποχώρηση της Ελλάδας», συμπληρώνοντας το παλιότερο: «Αν και η Ελλάδα ήταν κοντά στο Grexit, τελικά απογοητεύτηκα από το αποτέλεσμα». Μετά από αυτά, η Αθήνα ανακαλεί τον Πρέσβυ της από την Πράγα.
Το ίδιο διάστημα, δεκαπέντε νομπελίστες, κορυφαίοι επιστήμονες στον πλανήτη, ανέλαβαν πρωτοβουλία στέλνοντας, τόσο στις ευρωπαϊκές αρχές όσο και στις ΗΠΑ, επιστολή στήριξης της Ελλάδας, την οποία χαρακτηρίζουν «γενέτειρα της δημοκρατίας και των ανθρώπινων αξιών».
Μάρτιος 2016: Πέρα από τη βαθιά δημοσιονομική κρίση, η Ελλάδα επανέρχεται στο διεθνές προσκήνιο με το προσφυγικό ζήτημα και τη συγκέντρωση πληθυσμών από την εμπόλεμη Μέση Ανατολή στα εδάφη της. Αν και οι κραταιοί της Ευρώπης προσπαθούν να στηρίξουν τη χώρα και την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα εδάφη της, χώρες της κεντρικής Ευρώπης βρίσκουν την ευκαιρία για να προχωρήσουν σε αρνητικές και απαξιωτικές δηλώσεις για την Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, και κατανοώντας ότι οι όποιες δηλώσεις και κινήσεις των ηγετών στα σύγχρονα χρόνια ξεπερνούν τις αγαθές προθέσεις του «φιλελληνισμού» και εκπορεύονται από διεθνή συμφέροντα και ισορροπίες, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι, για 200 χρόνια, κάθε φορά που η Ελλάδα επανέρχεται στο προσκήνιο, τόσο οι «ισχυροί» του πλανήτη όσο και η παγκόσμια διανόηση αισθάνεται την ανάγκη να λάβει θέση…
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr