Με βραβεία στο Βερολίνο καταφθάνει η νέα πανέμορφη ταινία του Άκι Καουρισμάκι "Η Άλλη όψη της ελπίδας"

Μετά το εξαίρετο φιλμ του, «Το Λιμάνι της Χάβρης», ο 60χρονος Φιλανδός σκηνοθέτης Άκι Καουρισμάκι που έχει αποκτήσει ένα πιστό σινεφίλ κοινό στην Πάτρα, υπογράφει μία καινούρια, αξιόλογη δημιουργία που ήδη ξεχώρισε και βραβεύτηκε στο φετινό Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Του Βερολίνου. Τίτλος της ταινίας που βγαίνει στην Ελλάδα σε διανομή της Ama Films στις 12 Οκτωβρίου 2017 και πιθανόν αργότερα μέσα στη σαιζόν να την δούμε και στην Πάτρα, είναι «Η Άλλη όψη της ελπίδας – The other side of hope».

Συνδυάζει αξιοπρέπεια με χείμαρρους γέλιου έγραψε η The Telegraph και για πανέμορφη, τραγικωμική εμπειρία, όσο πιο επίκαιρη μπορούσε να γίνει, έκανε λόγο το The Hollywood Reporter.

Η ταινία κέρδισε την Αργυρή Άρκτο καλύτερης σκηνοθεσίας στην Μπερλινάλε του 2017 καθώς και το Grand Prix της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών κινηματογράφου -FIPRESCI.

Ήταν επίσης το φιλμ που προβλήθηκε στην τελετή λήξης του 23^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία & Σενάριο & Παραγωγή: Άκι Καουρισμάκι

Φωτογραφία: Τίμο Σάλμινεν

Μοντάζ: Σάμου Χεϊκίλα

Παίζουν: Σερβάν Χαγί, Σακάρι Κουοσμάνεν, Γιάνε Χιτιαΐνεν, Ίλκα Κοϊβούλα, Νούπου Κοΐβου, Σίμον Χουσεΐν Αλ-Μπαζούν

Χώρα Παραγωγής: Φινλανδία, Γερμανία

Έτος Παραγωγής: 2017

Διάρκεια: 98 λεπτά

Διανομή: ΑΜΑ Films.

ΣΥΝΟΨΗ

Ο Κάλεντ, Σύριος μετανάστης, καταφθάνει κρυμμένος σε ένα πλοίο στη Φινλανδία. Έχει χάσει την οικογένεια του στον πόλεμο και ψάχνει την αδερφή του σε όλη την Ευρώπη. Ζητάει άσυλο στη χώρα αλλά απορρίπτεται η αίτησή του. Δραπετεύει από το κέντρο «φιλοξενίας» όπου κρατείται, αντιμετωπίζει τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, και ζει δεξιά κι αριστερά.

Ο Βίκστρομ, Φινλανδός πωλητής ανδρικών πουκάμισων, εγκαταλείπει τη γυναίκα, το σπίτι και την εταιρεία του. Κερδίζει ένα σεβαστό ποσό σε μια παρτίδα πόκερ και αγοράζει ένα εστιατόριο. Πραγματοποιεί το όνειρό του κι είναι ευτυχισμένος.

Ο Βίκστρομ δίνει δουλειά στον Κάλεντ κι έτσι, δύο άντρες που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για διαφορετικούς λόγους, αλλάζουν μαζί τις ζωές τους. Για μια στιγμή, η ζωή μάς δείχνει την πιο φωτεινή πλευρά της, αλλά η μοίρα σύντομα παρεμβαίνει και η ταινία ολοκληρώνεται με ένα ανοιχτό τέλος που οδηγεί είτε σε μια αξιοσέβαστη ζωή είτε στο θάνατο.

Ο ΑΚΙ ΚΑΟΥΡΙΣΜΑΚΙ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ»

Με αυτήν την ταινία προσπαθώ να καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποδομήσω τον ευρωπαϊκό τρόπο που βλέπουν τους πρόσφυγες: είτε ως θλιβερά θύματα είτε ως αλαζονικούς οικονομικούς μετανάστες που εισβάλλουν στις κοινωνίες μας, απλώς για να κλέψουν τις δουλειές μας, τις συζύγους μας, τα σπίτια μας και τα αυτοκίνητά μας. Στην ευρωπαϊκή ιστορία, η δημιουργία και η επιβολή στερεότυπων προκαταλήψεων δημιουργεί μια απειλητική ηχώ.

Παραδέχομαι ότι η «Άλλη πλευρά της ελπίδας» είναι, σε κάποιο βαθμό, μια ταινία που προσπαθεί χωρίς επιμονή να επηρεάσει τις απόψεις και τις θέσεις των θεατών της, προσπαθώντας παράλληλα να χειραγωγήσει τα συναισθήματά τους για να επιτύχει τον στόχο της. Επειδή τέτοιες προσπάθειες συνήθως αποτυγχάνουν, αυτό που θα παραμείνει είναι, ελπίζω, μια σωστή και ελαφρώς μελαγχολική ιστορία που περιβάλλεται από το χιούμορ, όμως με μια άλλη ματιά είναι μια σχεδόν ρεαλιστική ταινία για ορισμένες ανθρώπινες μοίρες τώρα, σε αυτόν τον κόσμο, σήμερα.

«Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ» ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΠΕΡΛΙΝΑΛΕ

Θα γίνει ένας αδικημένος των Καννών, ο εκλεκτός της Μπερλινάλε; Όλα τα προγνωστικά συγκλίνουν. Στα γραφεία στοιχημάτων ο Άκι Καουρισμάκι θεωρείται ως το απόλυτο φαβορί της φετινής διοργάνωσης, καθώς «Η άλλη όψη της ελπίδας» παίζεται ένα προς δύο για την κατάκτηση της Χρυσής Άρκτου, όπως έγραψε ο κριτικός Ανδρέας Τύρος.

Ακολουθεί η συνέχεια του κειμένου του:

Αν και οι κριτικές επιτροπές των μεγάλων φεστιβάλ συνηθίζουν, χρόνια τώρα, να μας αιφνιδιάζουν δυσάρεστα, πολύ δύσκολα θ’ ανατραπεί η παράσταση της νίκης που διαμορφώθηκε υπέρ του Φινλανδού σκηνοθέτη, ύστερα από τον διπλό θρίαμβο του χθεσινού 24ωρου, τόσο στην δημοσιογραφική όσο και στην επίσημη προβολή της ταινίας. Τρία χρόνια μετά από το «Λιμάνι της Χάβρης», που κέρδισε μιαν διάκριση στις Κάννες αλλ’ όχι και τον πολυπόθητο Χρυσό Φοίνικα, ο Καουρισμάκι διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του για το προσφυγικό ζήτημα, προτιμώντας να γυρίσει την πλάτη στο μεγαλύτερο φεστιβάλ του κόσμου και να ενισχύσει το διαγωνιστικό πρόγραμμα του Βερολίνου, άλλοτε αδύναμου, άλλοτε δίχως ταυτότητα, άλλοτε και τα δύο ταυτόχρονα.

Το σύνδρομο του αδικημένου; Άλλη μια φορά στο παρελθόν, πριν από την «Χάβρη», είχε σχεδόν αγγίξει την συμβολική καταξίωση, όταν «Ο άνθρωπος δίχως παρελθόν» είχε ξεχωρίσει ως φαβορί, όμως περιορίστηκε στο Γκραν Πρι της επιτροπής. Καθώς ο Κεν Λόουτς προστέθηκε πέρυσι («Εγώ, ο Ντάνι Μπλέικ») στους ευνοούμενους των Καννών με δύο χρυσά βραβεία (Κουστουρίτσα, Όγκαστ, Νταρντέν, Ιμαμούρα κ. ά.), ο Καουρισμάκι μάλλον συνειδητοποίησε πως δεν πρόκειται να γίνει δεκτός στον σκληρό πυρήνα της Ριβιέρας.

Κι έτσι, ύστερα από τον Λαρς Φον Τρίερ, που μ’ αφορμή μιαν άτυχη συνέντευξη και την διαστρέβλωση των δηλώσεών του («Μελαγχολία») συγκρούστηκε με το ιερατείο των Καννών, γίνεται το δεύτερο χαϊδεμένο παιδί του σύγχρονου ευρωπαϊκού σινεμά που εγκαταλείπει το πανίσχυρο «μαντρί». Λοιπόν, θα τον φάνε οι λύκοι ή θα τον αγκαλιάσει η Άρκτος της γερμανικής πρωτεύουσας, χαρίζοντάς του επιτέλους μιαν ύψιστη διάκριση; Οι ίδιοι οι διοργανωτές προφανώς και το επιθυμούν, αφού έτσι θα φανούν εξαιρετικά χρήσιμοι στην κυβέρνηση, γενικώς, και στην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, ειδικώς, ενόψει μάλιστα της προεκλογικής περιόδου, όπου η πολιτική της πάνω στο προσφυγικό ισοδυναμεί με βούτυρο στο ψωμί του ακροδεξιού κόμματος.

Αν λοιπόν, στην «Χάβρη» ο ανήλικος Αφρικανός δραπέτευε διασχίζοντας την Μάγχη χάρη στην συνεργασία του λευκού προστάτη του και του Γάλλου επιθεωρητή, στην «Άλλη όψη της ελπίδας», ο Σύρος πρόσφυγας από το Χαλέπι όχι μόνο ακυρώνει απόφαση απέλασής του μα υποδέχεται στο Ελσίνκι και την αδερφή του, χάρη στην τυχαία κι επεισοδιακή του γνωριμία μ’ έναν ηλικιωμένο χαρτοπαίκτη που μεταμορφώνεται σε εστιάτορα, γίνεται το αφεντικό αρχικά και φύλακας άγγελός του στη συνέχεια.

Οι γνώριμες σταθερές δεν λείπουν: ραδιόφωνα-αντίκες και τζουκ-μποξ, η αισθητική του ’70 ανάμικτη με την εναντίωση στον εκσυγχρονισμό, σάτιρα της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιακής τεχνολογίας, καρικατούρες, απλουστεύσεις και κλισέ στον βωμό του στυλιζαρισμένου ύφους, χιούμορ σ’ αρμονία με την διάχυτη μελαγχολία, ο θρίαμβος των καλών προθέσεων απέναντι στις δυσκολίες, η επικράτηση της αισιοδοξίας και της ανθρωπιάς που κατατροπώνουν τους νεοναζί, την ξενοφοβία και τα λιγοστά ίχνη του κακού. Ναι, φαντάζει αφελής κάποτε η εκδίκησή του καλού δίπλα στην σχηματική υπεραπλούστευση και την διαδρομή ως το happy end.

Αλλ’ αυτός δεν είναι ο Άκι Καουρισμάκι, όπως τον γνωρίσαμε στην Αθήνα προσωπικά, πίνοντας βότκα και συζητώντας ανάλαφρα, ή εδώ στο πάρτι του FUTZKE στην Μόριτσπλατς, με τα κουρέλια της ροκ μπάντας να εγκαταλείπουν την οθόνη και να παίζουν για τους καλεσμένους αυτοπροσώπως; Ένας συνεπής: στο ποτό, στην ποιητική αυθαιρεσία, στους κατατρεγμένους, στο αυθεντικό αίσθημα, στη δύναμη του έρωτα και της φιλίας, στην ανοχή του διαφορετικού, στο βαθύτερο νόημα της ύπαρξης. Ποιος αρνείται ότι του αξίζει κάτι περισσότερο από ένα χρυσό βραβείο κάποιου φεστιβάλ;

*Η ταινία 'Η Άλλη Όψη της ελπίδας" είναι η 2η μίας άτυπης τριλογίας του Καουρισμάκι πάνω στο τόσο επίκαιρο θέμα της μετανάστευσης και της αμήχανης στάσης της σύγχρονης Ευρώπης.

Επιμέλεια: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ