Όταν το παιδί «δυσκολεύεται» στο σχολείο

Ο όρος μαθησιακές διαταραχές – δυσκολίες, αναφέρεται σε μαθητές με φυσιολογική νοημοσύνη, χωρίς οργανικά και συναισθηματικά αίτια που παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούν να ακολουθήσουν τη σχολική εκπαίδευση με επιτυχία.

«Το παιδί μου δε διαβάζει, βαριέται, είναι τεμπέλης!»

Πρόκειται για μια πρόταση που είναι εύκολα και αναμφισβήτητα δικαιολογημένα, μπορεί να χαρακτηριστεί σύγχρονη και ξακουστή. Είναι τραγικό που μπορεί να μας οδηγήσει η άγνοιά μας, δικαιολογημένη δε, λόγω της έλλειψης ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πάνω στο αντικείμενο. Χάριν αυτού, επικαλούμαι την έκφραση μαθησιακές δυσκολίες, που είναι ορθό και προτιμότερο, από την τεμπελιά ή τη βαρεμάρα, όπως προαναφέραμε, για να περιγράψουμε μια σχετική κατάσταση. Με την παραπάνω διατύπωση αποδίδουμε μια ευκρινέστατη θέση απέναντι στις συνηθισμένες προκαταλήψεις που συχνά ακούγονται, σχετικά με παιδιά που «υστερούν» στο κοινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, από γονείς και δασκάλους. Αυτά απεναντίας τα παιδιά με την κατάλληλη, ειδικά προσαρμοσμένη, εκπαίδευση και την ταυτόχρονη ενημέρωση του κοινωνικού τους περίγυρου, γονείς δασκάλους, μπορούν να αναπτύξουν την δεξιότητα της μάθησης, ακριβώς όπως και ένας, θεωρητικά καλός μαθητής. Γιατί με τον όρο Μαθησιακές δυσκολίες αναφερόμαστε κάθε άλλο παρά στη μάθηση που ουσιαστικά πρόκειται για την ικανότητα απόκτησης γνώσεων.

Έφτασε όμως το σημείο να αποσαφηνίσουμε τον όρο, μαθησιακές διαταραχές – δυσκολίες. Ο όρος λοιπόν αυτός αναφέρεται σε μαθητές με φυσιολογική νοημοσύνη χωρίς οργανικά και συναισθηματικά αίτια που παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούν να ακολουθήσουν την σχολική εκπαίδευση με επιτυχία. Τα πρώτα προβλήματα παρουσιάζονται με την εισαγωγή του παιδιού στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουμε πρώιμα σημάδια στην προσχολική ηλικία που πέρασαν απαρατήρητα (πχ το παιδί δεν μίλαγε τόσο καθαρά, χρησιμοποιούσε προτάσεις με κακή σύνταξη). Όλα αυτά έχουν άμεσο αντίκτυπο στο παιδί, που περιθωριοποιείται κοινωνικά από τους συνομήλικους του(πειράγματα, χλευασμοί, αποστασιοποίηση στην τάξη) σχολιάζοντας την επίδοσή του. Ακολουθούν η μη προώθηση των ικανοτήτων του παιδιού, η δυσμενής εξέλιξη της συναισθηματικής – ψυχολογικής κατάστασης του και τελικά έχουμε την οριστική τροποποίηση του μέλλοντος του παιδιού όσον αφορά στην επαγγελματική του αποκατάσταση.

Πως όμως τώρα μπορείτε να ανιχνεύσετε και να αντιμετωπίσετε μια τέτοια διαταραχή;

Παρακάτω προτίθενται ενδεικτικά κάποια σημάδια που απλά θα μπορέσουν να μας κατευθύνουν.

Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να επηρεάζουν το γραπτό λόγο, τον προφορικό  ή και τους δύο τομείς μαζί. Ξεκινώντας με το γραπτό λόγο συχνά παρουσιάζονται, σύγχυση κεφαλαίων και μικρών γραμμάτων, λέξεις που κολλάνε μεταξύ τους, έλλειψη σημείων στίξης, καθρεπτική γραφή, (πχ 3 αντί του ε) παραλήψεις – επαναλήψεις γραμμάτων, συλλαβών ή ακόμα και ολόκληρων λέξεων, κακός γραφικός χαρακτήρας. Από την άλλη πλευρά στην ανάγνωση παρατηρούνται προβλήματα όπως αργή συλλαβιστή ανάγνωση, δυσκολία στις άγνωστες μεγάλες λέξεις, παράληψη γραμμάτων, συλλαβών, λέξεων ή ακόμα και ανάγνωση άλλων παρόμοιων οπτικά λέξεων που δεν είναι οι αναγραφόμενες. Επιπλέον το παιδί είναι πιθανόν να μην μπορεί να επαναπροσδιορίσει το σημείο που διάβαζε σε περίπτωση διακοπής της ανάγνωσης.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΑ :

Μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από το λογοθεραπευτή, σε περίπτωση παρατήρησης των παραπάνω “συμπτωμάτων”. Πρέπει πάντα να έχετε το νου σας ότι οι μαθησιακές διαταραχές ακολουθούν το παιδί σε ολόκληρη τη σχολική πορεία του. Συχνά παρατηρούνται παιδιά που ενώ θέλουν, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το μάθημα στο σχολείο. Η δυσλεξία ή οι μαθησιακές διαταραχές μπορεί να συνοδεύονται και από άλλες ενδείξεις που δε γίνονται αντιληπτές από το γονέα, το δάσκαλο, το παιδίατρο. Αποδεδειγμένα, η καλύτερη αντιμετώπιση σημαίνει και έγκυρη παρέμβαση από τον ειδικό.

Ο λογοθεραπευτής στη προκειμένη περίπτωση συμβάλλει άμεσα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που ένας μαθητής μπορεί να αντιμετωπίζει και συνάμα προλαμβάνει δευτερογενή, κοινωνικού συναισθηματικού, εκπαιδευτικού τύπου προβλήματα.

Mποχατζιάρ Σπ. Ευάγγελος

Λογοθεραπευτής – Ιrlen Diagnostician – Clinic Director-  trainer, S.I  INPP  S. P.

Διευθυντής Πρότυπου Θεραπευτικού Κέντρου Πάτρας & Ινστιτούτου Ίρλεν Ελλάδας

Sensory Integration Therapist

INPP School Program (The Institute for Neuro-Physiological Psychology, Chester UK)

Θεραπευτής Lidcombe(Τραυλισμός προσχολικής ηλικίας - εκπαίδευση γονέων)

Ειδικευμένος στην Αμερική(Ιrlen Institute International HQ, L. Beach, USA)

Υπεύθυνος Διαγνώσεων Ίρλεν Κύπρου, Ιταλίας & Oμάν(Ην. Αραβικά Εμιράτα) - Εκπαιδευτής Ίρλεν

Πρόγραμμα ΑΒΑ - Pyramid

www.mpoxatziar.gr