Ένα άρθρο του Κ. Φιλόπουλου για την αποκριά εν έτει 1881, η έμπνευση για την έκθεση του Αντώνη Παπαντωνόπουλου στον "Παλίσσανδρο"

Μία πρωτότυπη εικαστική «πινελιά» αναμένεται να δώσει στην φετινή καρναβαλική περίοδο, η έκθεση με τίτλο «Η απόκρεως και η προσωπιδοφορία…την εποχή της διαβρώσεως» του λιθογράφου – τυπογράφου Αντώνη Κ. Παπαντωνόπουλου που θα εγκαινιαστεί αυτή την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2016 στις 8 το βράδυ, στην γκαλερί Παλίσσανδρος στην οδό Ερμού 8 στην Πάτρα και θα διαρκέσει έως και την τελευταία Κυριακή της αποκριάς 13 Μαρτίου.

Την έκθεση συνδιοργανώνει η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων – ΕΣΗΕΠΗΝ. Ο Αντώνης Κ. Παπαντωνόπουλος αποτελεί όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε το μεσημέρι της Τετάρτης 17/2 στην αίθουσα της ΕΣΗΕΠΗΝ, μέρος της τυπογραφίας επί 48 σχεδόν χρόνια.

Τυπογράφος, ερευνητής, συγγραφέας αλλά και καλλιτέχνης και χρόνια καρναβαλιστής, άντλησε την ιδέα για την συγκεκριμένη έκθεση από ένα άρθρο του Κωνσταντίνου Φιλόπουλου (1848-1932) που είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα Φορολογούμενος στις 20 Φεβρουαρίου του 1881 και μιλούσε ακριβώς για την αποκριά και την σύνδεση της με την μάσκα και την καθημερινή υποκρισία των ανθρώπων. Το πολύ ενδιαφέρον αυτό κείμενο που έφτασε στα χέρια του Αντώνη Παπαντωνόπουλου μέσω της Νίκης Παπανδρέου – Πετσάλη, προέρχεται από το αρχείο του εγγονού του Φιλόπουλου, που είναι ο τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος.

«Τα έργα είναι “διαβρωμένα” όπως και η ίδια η κοινωνία και αποτυπώνουν την μάσκα και την υποκρισία της κοινωνικότητας μας. Το καρναβάλι θεωρώ πως είναι για την Πάτρα ένα έθιμο, κάτι δηλαδή που γίνεται χωρίς να επιβάλλεται», τόνισε μιλώντας στους εκπροσώπους των Μέσων ενημέρωσης ο κ. Παπαντωνόπουλος προσθέτοντας πως τα περίπου 100 έργα της έκθεσης είναι κυρίως γλυπτά και επιτοίχια που περιγράφουν την σαθρότητα και τα διαβρωμένα προσωπεία. Η έκθεση χωρίζεται άτυπα σε ενότητες όπως τα 31 έργα με έμπνευση το θρυλικό καρναβαλικό πλήρωμα Κλαυσίγελος ή άσπρο μαύρο, τα 5-6 έργα με έμπνευση από πληρώματα με τον Γιώργο Μπογδανόπουλο, με θεματική πιερότων, μία άλλη ενότητα έχει τίτλο «το τρίτο πρόσωπο του Ιανού – μάσκα Ιανού», κ.α.

Ο κ. Παπαντωνόπουλος αποκάλυψε πως κάποια από τα έργα αναφέρονται και κάνουν ενδεικτικά μνεία και σε πρόσωπα – καρναβαλιστές που έχουν φύγει από τη ζωή όπως ο Σωτήρης Μιχαλόπουλος ή ο Λεωνίδας Πούντζας.

Πρόσθεσε επίσης το παράπονο του ότι στην Πάτρα νιώθει να απουσιάζει το ομαδικό πνεύμα και πως παρότι όταν έφερε την πρόταση του για την έκθεση στην Ένωση Συντακτών, ήταν αρχικά ο ίδιος «κουμπωμένος», κατόπιν «εισέπραξε» μία ζεστή αγκαλιά. Ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΣΗΕΠΗΝ Κυριάκος Κορτέσης με τη σειρά του υπογράμμισε πως η πρόταση του Αντώνη Παπαντωνόπουλου αντιμετωπίστηκε και μ’ ένα άλλο κριτήριο που είχε να κάνει με την ιδιότητα του τυπογράφου/γραφίστα/λιθογράφου που έχει καθώς πάντα οι τυπογράφοι υπήρξαν οι άμεσοι τεχνικοί συνεργάτες των δημοσιογράφων.

«Χωρίς και τους δυο μας δεν υπάρχει ενημέρωση», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κορτέσης προσθέτοντας πως με την διοργάνωση της έκθεσης αυτής, οι δημοσιογράφοι αποδεικνύουν πως έχουν κι άλλες ανησυχίες εκτός από όσα καλύπτουν καθημερινά στον χώρο της ειδησεογραφίας.

Το κείμενο του Φιλόπουλου τυπώθηκε μαζί και με ένα σύντομο βιογραφικό του που επιμελήθηκε ο Πατρινός ιστορικός Βασίλης Λάζαρης, με την αφορμή της έκθεσης, με την συνδρομή των Νίκου Πανουτσόπουλου, Τριαντάφυλλου Τριανταφυλλόπουλου και Δημήτριου Βήχα (την εκτύπωση και βιβλιοδεσία επιμελήθηκαν οι γραφικές τέχνες «Μεταξάς»).

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της έκθεσης που αντικατοπτρίζει, 135 χρόνια μετά όσα ο Φιλόπουλος απευχόταν για την αποκριά στον τόπο του, είναι πως είναι αφιερωμένη σε τρεις προσωπικότητες της παλιάς δημοσιογραφίας στην πόλη των Πατρών, τους αείμνηστους δημοσιογράφους και συγγραφείς Γιάννη Βουλδή, Γιάννη Καραλή και Νίκο Πολίτη, οι οποίοι άφησαν την σφραγίδα και το στίγμα τους στον τομέα της ενημέρωσης αλλά και της συγγραφής βιβλίων.

Θα μνημονευτούν και θα τιμηθούν στο πλαίσιο της έκθεσης και για τον επιπλέον λόγο μιας κι όπως εξήγησε ο Αντώνης Παπαντωνόπουλος, όλα αυτά τα χρόνια είχε ο ίδιος υπηρετήσει και επιμεληθεί τα βιβλία τους που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Περί τεχνών και Αχαικές εκδόσεις κι έτσι είχε την ευκαιρία να τους γνωρίσει και από κοντά.

Ο Αντώνης Παπαντωνόπουλος εξέφρασε τέλος και την ανάγκη δημιουργίας μελλοντικά ενός καρναβαλικού Μουσείου στην Πάτρα.

Αξίζει επίσης να ειπωθεί πως ο Αντώνης Παπαντωνόπουλος είναι ο δημιουργός της μόνιμης έκθεσης με θέμα “Η Ιστορία της Γραφής και των Γραφικών Τεχνών” στο Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη στα Χανιά της Κρήτης. Πρόκειται για μία σημαντική προσφορά του όπου συνδυάζονται η επιστημονική έρευνα με τις εικαστικές τέχνες.

Μέσα από την έκθεση αυτή ο επισκέπτης ταξιδεύει από τις απαρχές της γραφής στη Μεσοποταμία μέχρι τις μέρες μας και τα ιδεογράμματα. Ερωτώμενος γιατί αυτή η σημαντική «δωρεά» του έγινε στα Χανιά ενώ κάλλιστα θα μπορούσε να είχε βρει «ευήκοα ώτα» και να έμενε στην Πάτρα, ο κ. Παπαντωνόπουλος απήντησε διπλωματικά πως, «απλά εδώ ενώ την παραχωρούσα δεν βρέθηκε ο κατάλληλος χώρος. Δεν ευδοκίμησε.

Σε μία πόλη οι άνθρωποι κάτι παίρνουν και είναι υποχρεωμένοι κάτι να γυρίσουν. Αυτό που είδα είναι πως τα πιο πολλά πράγματα στην πόλη έχουν γίνει από δωρεές – προσφορές».

*Οι ώρες λειτουργίας θα είναι Δευτέρα, Τετάρτη και το Σάββατο, από τις 10 το πρωί έως τις 2.30 το μεσημέρι και Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 10 το πρωί με 2.30 το μεσημέρι και 5.30 το απόγευμα έως τις 9.30 το βράδυ.

*Ο χώρος όπου στεγάζεται σήμερα ο Παλίσσανδρος, στην οδό Ερμού 8 πριν την Αγ. Ανδρέου, λειτουργούσε παλιότερα, όπως αναφέρεται στην πρόσκληση της έκθεσης του Αντώνη Κ. Παπαντωνόπουλου, το τυπογραφείο Χρ. Αναστασάκη.

Οι φωτ. από τη συνέντευξη Τύπου είναι του Δημήτρη Χριστοδουλόπουλου.

Eπιμέλεια - Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ