H νοσηλεία στην εντατική «είναι συχνά μάταιη»

Ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών που νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής φροντίδας λαμβάνουν «μάταιες» θεραπείες που δεν ωφελούν τη ζωή τους, δείχνει αμερικανική μελέτη που βασίστηκε στις αναφορές γιατρών. Οι ίδιοι οι γιατροί μπορούν συνήθως να αντιληφθούν πότε η φροντίδα στην εντατική είναι πια άχρηστη, καταλήγει η μελέτη.

Συχνά, όμως, οι γιατροί «υποκύπτουν στις πιέσεις των συγγενών του ασθενή», οι οποίοι δεν βλέπουν ότι το τέλος πλησιάζει.

Για το λόγο αυτό, οι γιατροί θα έπρεπε να συζητούν το θέμα του επικείμενου θανάτου πριν η κατάσταση του ασθενή επιδεινωθεί σημαντικά, λέει ο Νιλ Ουένγκερ, επικεφαλής των ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες.

Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο JAMA Internal Medicine, μια επιθεώρηση του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (η online έκδοση της επιθεώρησης φιλοξενεί μάλιστα ειδική ενότητα για την «κατάχρηση της ιατρικής φροντίδας» με τίτλο «Το λιγότερο είναι περισσότερο»).

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες πήραν συνεντεύξεις από 36 γιατρούς σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Συνέλεξαν επίσης στοιχεία για 1.136 ασθενείς, 15 έως 99 ετών, οι οποίοι νοσηλεύτηκαν στις συγκεκριμένες ΜΕΘ σε διάστημα τριών μηνών. Το 8,6% των ασθενών έλαβε «πιθανότατα μάταιες θεραπείες και το 11% έλαβε μάταιες θεραπείες σύμφωνα με τις αναφορές των ίδιων των γιατρών τους.

Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι το κόστος της «αχρείαστης» νοσηλείας στην εντατική ήταν 4.000 δολάρια ανά ασθενή ανά ημέρα.

Παρόλα αυτά, το κόστος της «μάταιης» φροντίδας ήταν σχετικά μικρό, καθώς αντιστοιχούσε μόνο στο 3,5% του συνολικού κόστους νοσηλείας για όλους τους ασθενείς της μελέτης.

Αυτό πάντως που διέφερε σημαντικά από γιατρό σε γιατρό είναι το τι ακριβώς σημαίνει ο όρος «μάταιη φροντίδα».

Τα συχνότερα επιχειρήματα ήταν ότι οι παρενέργειες και η ταλαιπωρία από τις θεραπείες υπεραντιστάθμιζαν τα οφέλη (58%), ότι η θεραπεία δεν θα πετύχαινε ποτέ τους στόχους του ασθενή (51%), ότι ο θάνατος ήταν αναπόφευκτος (37%) και ότι ο ασθενής δεν θα μπορούσε να επιβιώσει εκτός της εντατικής (36%).

Επιπλέον, το ένα τρίτο των ασθενών είχαν χάσει μόνιμα την επαφή με το περιβάλλον.

Σε συνοδευτικό άρθρο σχολιασμού που δημοσιεύεται στο ίδιο τεύχος της επιθεώρησης, η ομάδα του Δρ Ρόμπερτ Τρούογκ στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ επισημαίνει ότι η ερμηνεία των αποτελεσμάτων της μελέτης δεν είναι εύκολη.

«Οι εκτιμήσεις σχετικά με την δυνητικά ακατάλληλη φροντίδα είναι περίπλοκες και απαιτούν πολλαπλές προοπτικές» γράφουν οι ερευνητές. Επισημαίνουν επίσης ότι ένα σημαντικό μέρος του κόστους των ΜΕΘ «είναι πάγια κόστη που δεν μπορούν να εξαλειφθούν παρά μόνο αν κλείσουν κρεβάτια στις ΜΕΘ».

Με την εξαίρεση των ασθενών που είναι πλέον εγκεφαλικά νεκροί, αναφέρει ο Δρ Τρούογκ, η ιατρική δεν προσφέρει αντικειμενικά κριτήρια βάσει των οποίων οι γιατροί μπορούν να αρνηθούν τη φροντίδα.