O Κώστας Λογαράς στο thebest.gr - "Η ανασύσταση ενός Κράτους συντελείται μέσα από την τήρηση των νόμων και το σεβασμό στους θεσμούς»

-Κύριε Λογαρά μέσα από το νέο σας βιβλίο διακρίνουμε έναν εύστοχο, επίκαιρο λόγο όπου σε πολλά σημεία «δεν μασάτε τα λόγια σας» και θίγετε καίρια πρόσωπα, συμπεριφορές και καταστάσεις. Πόσο αλήθεια δύσκολο είναι το είδος της επιφυλλίδας.

«Ο επιμελημένος λόγος, η καλλιέργεια της γλώσσας απ’ την οποία προκύπτει η πνευματική αλλά και η αισθητική απόλαυση του αναγνώστη αποτελεί το διαφοροποιητικό στοιχείο των κειμένων και τα απομακρύνει από την ευκολία της δημοσιογραφικής γραφής. Και πράγματι. Συγκεκριμένα γεγονότα και ερεθίσματα του κοινωνικού μας βίου ή ατομικές συμπεριφορές αποτελούν τη βάση για ένα γενικότερο προβληματισμό και εξαγωγή συμπερασμάτων. Χωρίς ποτέ η γραφή να καταφεύγει στο κήρυγμα ή να αποκτά δογματικό χαρακτήρα. Έτσι, ο λόγος γίνεται διαχρονικός.

Η μεγάλη μου έγνοια είναι να φωτίζονται καταστάσεις που διαφεύγουν της προσοχής και οι οποίες δεν γίνονται αντιληπτές με μάτι γυμνό. Όμως ακόμα και στα πιο σοβαρά θέματα, μια πινελιά πικρού χιούμορ ή σαρκασμού εξακολουθεί να είναι πάντα στις προθέσεις μου. Έτσι εξαλείφεται ο διδακτικός τόνος του κειμένου. Η Επιφυλλίδα ως λόγος δοκιμιακός συμπληρώνει και αποκαλύπτει με σαφήνεια τις θέσεις, τις ιδέες, τις απόψεις την κοσμοαντίληψη του πομπού. (Οι οποίες στην πεζογραφία και δη στο μυθιστόρημα, διαχεόμενες στους ήρωες και στα δευτερεύοντα πρόσωπα, δεν απηχούν οπωσδήποτε απόψεις του συγγραφέα)».

-Ποιο ήταν το κριτήριο της επιλογής και της ταξινόμησης των κειμένων που μπήκαν στο βιβλίο. Κοινός παρονομαστής απ’ όσο αναφέρατε, είναι το πώς φτάσαμε ως χώρα και λαός στη σημερινή κρίση και αδιέξοδο και φυσικά στο μνημόνιο.

«Ανάμεσα σε περίπου τρακόσια κείμενα επιλέχτηκαν αυτά που αποτελούν το παζλ μιας τοιχογραφίας. Αυτά που καταγράφουν περιστατικά από τον κοινωνικό και ιδιωτικό βίο, από τα δημόσια πρόσωπα, από την πολιτική ζωή. Και που, σταδιακά, συνέτειναν στη χειραγώγηση των πολιτών ( και με ευθύνη δική τους) και στον εξανδραποδισμό της χώρας.

- Ως συγγραφέας, πνευματικός άνθρωπος και εκπαιδευτικός (κείμενα για την εκπαίδευση και τους νέους καταλαμβάνουν ολόκληρη ενότητα στο βιβλίο σας) πόσο αισιόδοξος είστε ότι θα βγούμε εν τέλει κάποια στιγμή από το τούνελ της κρίσης. Σε μία επιφυλλίδα σας γράφετε ότι «η Ελληνική κοινωνία τα τελευταία 2 χρόνια ωριμάζει μ’ ένα βίαιο τρόπο, ο βαθμός αυτής της ωριμότητας που αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του καθενός μας, είναι αυτός εν τέλει που θα κρίνει το μέλλον μας». Ο πρωθυπουργός για παράδειγμα μίλησε για τη χρονιά ορόσημο του 2021 που θα συμπληρωθούν και τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση!

«Οι πολιτικοί λένε ό, τι τους κατέβει στο μυαλό, οι χρονικές προδιαγραφές και οι μεγαλοστομίες είναι το σουξέ τους. Όμως, η ωρίμανση των πολιτών είναι επίπονη και περνάει μέσα από οδυνηρές διαδικασίες. Προσωπικές ή συλλογικές. Η ανασύσταση ενός Κράτους συντελείται μέσα από την τήρηση των νόμων και το σεβασμό στους θεσμούς».

-Στα κείμενα σας, ιδιαίτερα αυτά που αναρτώνται ηλεκτρονικά (to vima.gr και protagon.gr) φαντάζομαι ότι χρήστες του διαδικτύου μπαίνουν και κάνουν like ή γράφουν σχόλια, τα διαβάζετε, σας επηρεάζουν.

«Τα διαβάζω. Σε άλλα απαντώ, σε άλλα όχι. Η γνώμη των άλλων μας κάνει πάντα καλύτερους. Είτε διορθώνει τα αδύναμα σημεία μας, είτε αντιθέτως μας βοηθά να ενισχύσουμε την δική μας επιχειρηματολογία».

-Πως ξεκίνησε η ενασχόληση σας με το είδος της επιφυλλίδας.

«Το 1997, μου ζήτησαν από την εφημερίδα τα ΝΕΑ να γράψω στις πολιτιστικές της σελίδες. Στη στήλη Επιφυλλίδες. Ήταν μεγάλη τιμή για μένα – και ευθύνη τεράστια- να γράψω κείμενα για ένα έντυπο Μέσο από το οποίο πέρασαν εμβληματικές μορφές της δημοσιογραφίας και σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι».

-Υπήρξε κάποιο από τα κείμενα σας που να πολυσυζητήθηκε και να έγινε «ντόρος».

«Πολλά απ’ αυτά συζητήθηκαν εκτενώς, αναδημοσιεύτηκαν σε διάφορες ηλεκτρονικές σελίδες, διαβάστηκαν από το ραδιόφωνο, έγιναν θέματα αξιολόγησης στα Σχολεία. Πολλά επίσης έκαναν μεγάλο ντόρο. Τα κείμενα π.χ. για τον Ευάγγελο Βενιζέλο, για τον Λαζόπουλο, για το Χριστόδουλο —ήταν το πρώτο κείμενο που μιλούσε αρνητικά για τον Αρχιεπίσκοπο ντίβα».

-Το βιβλίο βγήκε από Πατρινό εκδοτικό οίκο (Το Δόντι), η διανομή του ωστόσο θα είναι πανελλαδική.

«Ναι, πιστεύω ότι θα γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και μακάρι Άλλωστε είναι η πρώτη φορά που συνεργάζομαι με έναν εκδοτικό οίκο της πόλης μου».

- Στα κείμενα σας αυτά ενυπάρχει και μία δημοσιογραφική ιδιότητα; Ποια είναι η ευθύνη σας ως αρθρογράφος.

«Είναι απαραίτητο να σέβεται ένας επιφυλλιδογράφος τούς αναγνώστες που του κάνουν την τιμή να τον διαβάζουν. Να γράφει, φυσικά, με παρρησία τις απόψεις του δίχως μισόλογα και σκοπιμότητες. Αλλά ο λόγος του οφείλει να είναι κουβέντα ζυγιασμένη και μετρημένη. Ο απλός αναγνώστης απαιτείται να ξέρει ότι οι παρατηρήσεις αφορούν και εκείνον μεν, αλλά εκείνον ενταγμένον μέσα στην ομάδα και στο σύνολο, ποτέ αποκομμένον ή στοχοποιημένον».

-Κύριε Λογαρά βλέπουμε ότι η έκδοση «Πολύ πριν, λίγο μετά» είναι αφιερωμένη στον Άρη Δρουκόπουλο, φίλο και συνάδελφο σας καθηγητή.

«Είναι ο πρώτος αναγνώστης μου και η σίγουρη ματιά ενός διακεκριμένου φιλόλογου που κάνει τις γλωσσικές, νοηματικές, πραγματολογικές παρατηρήσεις του. Σε όλες μου τις επιφυλλίδες. Χρόνια τώρα και τον ευχαριστώ για τη βεβαιότητα που μου παρέχει».

-Τι άλλο έχετε στα σκαριά, νομίζω θα είναι ένα νέο βιβλίο σας με πεζά λογοτεχνικά κείμενα σας με τίτλο «Ιστορίες του δρόμου» από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

«Είναι μια σειρά διηγημάτων με τον τίτλο «Ιστορίες του δρόμου». Θα εκδοθούν από τον Γαβριηλίδη. Το βιβλίο είναι στο τυπογραφείο και θα κυκλοφορήσει το ερχόμενο φθινόπωρο».

-Να πάμε και λίγο στην επικαιρότητα των ημερών. Το «μαύρο» στην ΕΡΤ και η πολιτικοκοινωνική ταραχή που επήλθε, πόσο σας θύμωσε, σας αγανάκτησε.

«Είναι πολλά αυτά που μπορεί να καταλογίσει κανείς στην ΕΡΤ αλλά η αυθαιρεσία της μαύρης οθόνης ξυπνάει μνήμες εποχών σκοτεινών. Όσοι κατέβασαν τους διακόπτες για να εξυγιάνουν τη δημόσια τηλεόραση είναι οι ίδιοι που με τις ανέντιμες πολιτικές τους απαξίωσαν την Δημόσια Τηλεόραση. Η υπεράσπιση της ΕΡΤ δεν σημαίνει ότι προασπίζομαι τους παχυλούς μισθούς των διορισμένων κομματικών κηφήνων αλλά το δημόσιο αγαθό που λέγεται ΕΡΤ και ραδιόφωνο».

- Τέλος κύριε Λογαρά ένα σχόλιο για την κατάσταση στην εκπαίδευση στην Ελλάδα, την οποία υπηρετείτε τριάντα και πλέον χρόνια. Φέτος βλέπουμε να πέφτουν οι βάσεις, ο μέσος όρος βαθμολογίας των υποψηφίων για τις πανεπιστημιακές σχολές να έχει «χαμηλώσει» και από την άλλη να γίνεται «άτσαλο» συμμάζεμα των σχολών και να μειώνονται οι θέσεις των εισακτέων.

«Η Παιδεία πρέπει να αποκτήσει ουσία, σχεδιασμό και προοπτική. Να συμβάλει στη συνειδητοποίηση του νέου ανθρώπου, στην αυτοεκτίμηση και την κοινωνική του αγωγή. Ο εκφυλισμός στο χώρο της Εκπαίδευσης αντικατοπτρίζεται πλήρως στην κοινωνική και πολιτική έκπτωση, στην έλλειψη ιστορικής συνείδησης, στην απουσία πολιτιστικής ζωής».

*Ο Κώστας Λογαράς έχει γεννηθεί στην Πάτρα το 1950 και πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο των γραμμάτων το 1972 με την ποιητική συλλογή «Στιγμές». Τα πεζογραφήματα του όπως οι «Ύποπτοι Δρόμοι», «Σάββατα δίχως μύθο», «Παλιές Αμαρτίες» του χάρισαν τον άτυπο τίτλο «του συγγραφέα της Πάτρας». Από τις σημαντικές στιγμές της λογοτεχνικής πορείας του είναι το μυθιστόρημα του που έθιγε το θέμα των μεταναστών «Ερημιά στο βλέμμα τους» (εκδόσεις Μεταίχμιο 2008).

Το 1988 το λιμπρέτο του «Σπίτα της μνήμης, σπίτια της σιωπής» παρουσιάστηκε σε σκηνοθεσία και μουσική Θάνου Μικρούτσικου στο Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας ενώ το θεατρικό του κείμενο «Η τελευταία μάσκα – Fallimento» με κεντρικό θέμα τον θρύλο της πόρνης Πατρινέλλας ανέβηκε από τον εκλεκτό σκηνοθέτη Θόδωρο Τερζόπουλο στο πλαίσιο της Πάτρας Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2006.