Η Τουρκία και επίσημα σε «καθεστώς πυρηνικής εγκατάστασης»
Το ημερολόγιο γράφει 12 Μαΐου 2010. Κατά την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Τουρκία, ο ρώσος πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, συναντάται με τον τούρκο ομόλογό του, Αμπντουλάχ Γκιουλ, τον πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και άλλους κορυφαίους αξιωματούχους και βάζουν τα θεμέλια σε ένα εγχείρημα, για το οποίο οι πρώτες -μάταιες- προσπάθειες χρονολογούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1950.
Μόσχα και Αγκυρα υπογράφουν συμφωνία – μαμούθ για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου με τέσσερις αντιδραστήρες -συνολικής ισχύος 4.456 Megawatt- στο Ακούγιου, τη νοτιοανατολική ακτή της Τουρκίας, με κόστος που ξεπερνά τα 20 δισ. δολάρια -συνεργασία που θεωρούνταν το επιστέγασμα μιας εντυπωσιακής «ομοβροντίας» διακρατικών συμφωνιών που υπέγραψαν Μεντβέντεφ και Γκιουλ.
«Θα είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία όχι μόνο θα κατασκευάσει ένα πυρηνικό εργοστάσιο, όπως κάνουμε στο Ιράν και την Ινδία, αλλά και θα είναι ιδιοκτήτης και διαχειριστής του» διατράνωνε περιχαρής ο επικεφαλής της ρωσικής ενεργειακής εταιρείας Rosatom, Σεργκέι Κιριγένκο, θυγατρική της οποίας με έδρα την Τουρκία -σε συνεργασία με κατασκευαστικές εταιρείες από τη γείτονα- θα αναλάμβανε να φέρει εις πέρας το έργο. Στόχος, το 10% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τις ανάγκες της Τουρκίας, ίσο, δηλαδή, με τις ανάγκες της Κωνσταντινούπολης.
Ακολουθεί, λίγους μήνες αργότερα, η πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα, η οποία θέτει το εν λόγω έργο στο επίκεντρο κριτικής, καθώς δεν περνά απαρατήρητο, μεταξύ άλλων, πως η Τουρκία είναι μια έντονα σεισμογενής χώρα. Τότε, σε ένα ρεσιτάλ κυνισμού, ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιλέγει να απαντήσει στις αιτιάσεις για τους κινδύνους που εγκυμονεί η κατασκευή του Ακούγιου, λέγοντας το εξής αμίμητο: «Δεν υπάρχει επένδυση χωρίς ρίσκο».
Δώδεκα χρόνια μετά, και με μια σειρά περιβαλλοντικών κινδύνων να εγκυμονούν, ο καταστροφικός σεισμός στην Τουρκία πυροδοτεί εκ νέου συζητήσεις για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων σε σεισμογενείς περιοχές, από τη στιγμή μάλιστα που σημαντικό μέρος του έργου φτάνει στην αποπεράτωσή του. Στις 27 Απριλίου, ο πρώτος αντιδραστήρας θα αποκτήσει και επίσημα το καθεστώς πυρηνικής εγκατάστασης με τη φόρτωση καυσίμων και εντός των επόμενων μηνών θα τεθεί σε λειτουργία.
Σε τεχνικό επίπεδο, και μέχρι να τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο πρώτος αντιδραστήρας, θα ακολουθήσει μια πολύπλοκη διαδικασία δοκιμών και επαληθεύσεων που θα τεκμηριώνουν ότι όλες οι παράμετροι λειτουργίας συμφωνούν με τις προδιαγραφές του σχεδιασμού.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας Αγκυρας - Μόσχας, η Rosatom έχει δεσμευτεί για την κατασκευή, διαχείριση και συντήρηση του πυρηνικού σταθμού -για τουλάχιστον 60 χρόνια, με δικαίωμα παράτασης για άλλα 20- μέχρι τον παροπλισμό του. Η ρωσική εταιρεία θα προμηθεύει, επίσης, τα καύσιμα και θα διαχειρίζεται τα παραγόμενα απόβλητα, ενώ θα βοηθήσει την Τουρκία στην εκπαίδευση του απαραίτητου ανθρώπινου δυναμικού. Σε αντάλλαγμα, η τελευταία έχει δεσμευτεί να αγοράζει την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια για 15 χρόνια σε σταθερή τιμή.
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ συναντάται με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ ASSOCIATED PRESS
ΟΙ (ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ) ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΕΓΚΥΜΟΝΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Αν και η αρχική προσέγγιση βοήθησε την Τουρκία να υπερκεράσει ζητήματα που κατά διαστήματα ανέκυπταν, παρέχοντας κάποια εγγύηση ότι το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας εξυπηρετεί ειρηνικούς σκοπούς, δημιούργησε νέες προκλήσεις, σύμφωνα με τους πυρηνικούς επιστήμονες του Bulletin of the Atomic Scientists.
Κατά τον καθορισμό της στρατηγικής της, η Αγκυρα χρησιμοποίησε την ενεργειακή ασφάλεια ως προκάλυμμα για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, το οποίο, όπως ισχυρίστηκε, θα βοηθούσε στη μείωση της εξάρτησής της από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία και το Ιράν. Όμως, το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου καθιστά την Τουρκία σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τη ρωσική τεχνολογία.
Κι αυτό διότι στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας, η πυρηνική συμφωνία δεν «λύνει τα χέρια» της γείτονος, η οποία από εδώ και στο εξής δεν θα εξαρτάται πλέον μόνο από την Gazprom, αλλά και από τη Rosatom -δύο ρωσικές κρατικά ελεγχόμενες εταιρείες- για σχεδόν κάθε βήμα του προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.
Ένα ακόμη «μελανό» σημείο για την Τουρκία αφορά τις ανάγκες για ανθρώπινο δυναμικό. Η συμφωνία απαιτεί όχι μόνο από τις ρυθμιστικές αρχές αλλά και από τους τούρκους φοιτητές πυρηνικής μηχανικής να εκπαιδεύονται στη Ρωσία. Αν και θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια καλή ευκαιρία κατάρτισης για τους τελευταίους, συνεπάγεται ότι θα εξαρτάται πλήρως από τη Ρωσία μελλοντικά, δεδομένου ότι καμία άλλη χώρα δεν λειτουργεί επί του παρόντος αυτούς τους αντιδραστήρες (στο Ακούγιου θα είναι η πρώτη φορά που αντιδραστήρες VVER-1200 ρωσικού σχεδιασμού κατασκευάζονται εκτός Μόσχας).
Η Rosatom ενδέχεται, επίσης, να επιχειρήσει να ολοκληρώσει το έργο εγκαίρως προς αποφυγή επιβολής κυρώσεων. Ως εκ τούτου, η ρωσική εταιρεία θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να αγνοήσει ή να παραβλέψει μικροπροβλήματα κατά την κατασκευή των τεσσάρων αντιδραστήρων. Αυτό δημιουργεί πρόσθετο βάρος στην υπό σύσταση τουρκική ρυθμιστική αρχή, το προσωπικό της οποίας εκπαιδεύεται επί του παρόντος στη Ρωσία. Θα απαιτηθεί η κατάλληλη τεχνογνωσία ώστε να διασφαλιστεί η ανεξάρτητη επαλήθευση όλων των σχετικών διαδικασιών. Αλλά η διακυβερνητική συμφωνία προβλέπει η Rosatom να βοηθήσει την Τουρκία στον καθορισμό του ρυθμιστικού πλαισίου, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων.
Συνταγή: Μελιτζάνες στο φούρνο με ντοματίνια και κάππαρη
Η Κάλυμνος στους καλύτερους αναρριχητικούς προορισμούς του κόσμου
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
