Ηλίας Κλωναρίδης στο thebest.gr: Το παράπονο μου είναι ότι έπρεπε να έχω κάνει μια πιο σταθερή καριέρα

Τον αγάπησαν οι συνθέτες. Του χάρισαν τα ωραιότερα τραγούδια τους και εκείνος μίλησε στην καρδιά του κόσμου με τη βαθιά όλο μέταλλο φωνή του, ερμηνεύοντάς τα. Ο Θεσσαλονικιός Ηλίας Κλωναρίδης, ο λαϊκός τραγουδιστής με το χαμηλό προφίλ που έκανε μια σημαντική καριέρα από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 έως τα τέλη της δεκαετίας του ’90, έχει αποσυρθεί εδώ και χρόνια από τις πίστες και τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά σε όλους εμάς έμεινε ανεξίτηλο στη μνήμη μας το τραγούδι του «Αυγερινού» που τον ανέδειξε.

Έχοντας μια γεμάτη πορεία 50 χρόνων στα μουσικά-καλλιτεχνικά δρώμενα ως τραγουδιστής, με σημαντικές συνεργασίες και πλήθος συναυλιών, ήρθε στην Πάτρα καλεσμένος του παλιού φίλου του, Πατρινού επιχειρηματία, Γ. Τσιμπούκη. Κάθεται απέναντί μου, μου μιλά με ήρεμο λόγο και καλή διάθεση, περνώντας μέσα από τα εσώψυχά του όλα τα συναισθήματα και τα μηνύματα που μετατρέπονται σε στίχους και οι νότες μεταφράζονται σε ήχο μέχρι να επιτύχει το επιθυμητό μουσικό αποτέλεσμα. Ο ίδιος εξελίχθηκε, προόδευσε, υπήρξε συνεπής στο μόχθο και την πειθαρχία που κάνει το ταλέντο να ξετυλιχθεί και να διαρκέσει. Τον παρατηρώ προσεκτικά. Παραμένει βαθιά αισθαντικός, τα μαλλιά του έχουν γκριζάρει, τα μάτια του όμως έχουν εκείνο το ίδιο πυρακτωμένο βλέμμα που παθιάζεται με τη μουσική.

Συναισθηματικός, αληθινός, με αβρούς τρόπους που μετατρέπονται σε αυστηρότητα εκεί που δεν υπάρχει ο ρυθμός και το μέτρο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Αεικίνητος και δημιουργικός καταθέτει τις απόψεις του για το μέλλον της ελληνικής μουσικής σε μια εποχή όπου η μαγεία και ο συγχρονισμός έχουν χαθεί και οι άρρυθμοι ηλεκτρονικοί ήχοι τείνουν να γίνουν καθεστώς, ανατροφοδοτώντας τους στοχασμούς και την κουλτούρα των μεγάλων κλασσικών δημιουργών, ντύνοντας παράλληλα μουσικά κομβικές στιγμές της ανθρώπινης ερμηνείας και δίνοντας το δικό του στίγμα στην αναδημιουργία ενός μουσικού κομματιού μέσα από τις λιγοστές εμφανίσεις του, που μπορούν να αποτελέσουν ισχυρά αντίδοτα διαχρονικής απόλαυσης και ψυχαγωγίας, χαρίζοντας ευφροσύνη και συγκίνηση στο κοινό που τον λάτρεψε.

-Σήμερα όταν ακούς

Μια φωνή που σε καθηλώνει, σε ταξιδεύει, σε γοητεύει,

Μια φωνή που καταφέρνει να γαληνέψει την ψυχή σου

Και να την "ξεπλύνει" από τη σκόνη της καθημερινότητας

Η σκέψη σου πηγαίνει στη θεϊκή φωνή του Ηλία Κλωναρίδη.

Εσείς ποιες ψυχικές καταστάσεις εκφράζετε συνήθως όταν τραγουδάτε;

Προσπαθώ οι ερμηνείες μου να είναι ανάλογες με το στίχο που τραγουδώ. Έχω καταφέρει να μπαίνω στο «πετσί» του κάθε στίχου. Υπάρχει μια θεατρικότητα στη σκηνική παρουσία μου. Παίζω το ρόλο του ηθοποιού. Ερμηνεύοντας ένα τραγούδι ανάλογα με τις ψυχικές καταστάσεις που εκφράζει, με κάνει να εναλλάσσομαι από τον πόνο στη χαρά, από τη χαρά στη λύπη. Ο λόγος (στίχος) πρέπει να δίνεται με την κατάλληλη μουσική και ερμηνεία.

-Η πρώτη δουλειά, ποια ήταν; Θυμάστε;

Η πρώτη μου καλή δουλειά και δισκογραφική ήταν η συμμετοχή μου στο έργο «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Διον. Σολωμού σε μουσική του Γ. Μαρκόπουλου. Ερμήνευα –με φοβερό τρακ- το χωρικό «άκρα του τάφου σιωπή», μια δημοτικο-βυζαντική εισαγωγή (κάτι ανάλογο με τα τραγούδια της τάβλας που λέμε σήμερα). Στην παράσταση συμμετείχαν κι εκεί γνώρισα, τον αείμνηστο Ν. Ξυλούρη, το Λ. Χαλκιά, την ηθοποιό Ε. Παπά σε μία συγκλονιστική ερμηνεία, δίνοντας την εικόνα της «Εξόδου» που ανέβηκε στο Μεσολόγγι εκείνη την επέτειο της «Εξόδου» του 1977. Ηταν μια εμβληματική παράσταση σε ένα κατάμεστο στάδιο και αυτό αποτέλεσε την πρώτη επαφή μου με το μεγάλο κοινό.

-Η επιτυχία πώς ήρθε; Ποιο ήταν εκείνο το τραγούδι που σας καθιέρωσε στο «μουσικό πεντάγραμμο» της δεκαετίας του ’70;

Ακολούθησαν και άλλες πολλές συναυλίες, ενώ ως πρωτοεμφανιζόμενος συμμετείχα σε εκπομπές και ραδιοφωνικά προγράμματα της τότε ΕΡΤ. Η επιτυχία ήρθε με τον «Αυγερινό». Ένα διαχρονικό κλασσικό τραγούδι που τραγουδιέται ακόμη και σήμερα στα λαϊκά κέντρα, ένα τραγούδι που άφησε εποχή, έμεινε στην ιστορία και δεν το επισκίασε ποτέ κανένα άλλο.

-Μετά τι ακολούθησε;

Στη συνέχεια έκανα αρκετούς δίσκους (14 συνολικά) με σημαντικούς στιχουργούς και συνθέτες εκείνης της εποχής (Απ. Καλδάρα, Ν. Μαυρουδή, Αν. Βαρδή, Γ. Κατσαρό, Πυθαγόρα, Σούκα, Λαυράνο), ενώ ακολούθησαν και άλλοι δίσκοι με τραγούδια και συνθέσεις δικές μου. Άλλοι επιτυχημένοι και άλλοι χωρίς μεγάλη επιτυχία. Ξέρεις, όλα γίνονται όταν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, δηλαδή να είναι ο τραγουδιστής επίκαιρος, να είναι στα «πάνω» του για να προωθήσει το τραγούδι που θα γίνει επιτυχία.

-Θεωρείτε ότι έχετε αδικηθεί; Φταίνε ίσως και κάποιες συγκυρίες, κάποιες λάθος επιλογές;        

Δυστυχώς από άγνοια περισσότερο. Όταν έβλεπα το λάθος, ήταν πλέον πολύ αργά. Στην πορεία της καριέρας μου είχα πολλά σκαμπανεβάσματα. Δεν υπήρχε μια σταθερότητα. Κάποιες λάθος επιλογές δικές μου, κάποιες άσχημες συγκυρίες σε συνδυασμό με τα παιχνίδια των δισκογραφικών εταιριών, κάποιων προσώπων που με χτύπησαν συστηματικά μέσα από μηχανισμούς «αποκλεισμένος» από τηλεόραση και ραδιόφωνα και όλα αυτά γιατί; Γιατί δεν ήμουν του συστήματος, δεν ήμουν «κοινωνός» ενός κοινωνικοπολιτικού και οικονομικού κατεστημένου, που έφερε νέα δεδομένα στο χώρο της προβολής και διαφήμισης ενός καλλιτέχνη εκείνης της εποχής.

-Αυτή η προσέγγιση λέτε, σας πλήγωσε;

Κάθε προσέγγιση έχει στοιχεία που σε πληγώνουν.

 -Το αληθινά άξιο πράγμα στέκεται μόνο του παντού, χωρίς να προκαλεί…

Μέσα στο συνάφι μας, θέλω να πιστεύω ότι αναγνωρίζουν την αξία μου. Δεν έχω προκαλέσει, δεν έχω πειράξει κανένα. Το παράπονό μου αυτό ήταν και είναι μέχρι τώρα, ότι έπρεπε να έχω κάνει μια πιο σταθερή καριέρα. Αυτό δεν έγινε, θέλετε λόγω δικής μου βιασύνης, δικής μου απερισκεψίας…;

-Τι είναι αυτό που σας κάνει να λέτε τη γνώμη σας για τόσα πράγματα;

Ο άνθρωπος που ζει μέσα στην κοινωνία αναγκάζεται από τα πράγματα να παίρνει θέση. Χρειάζεται λοιπόν και κριτική και αγώνες με όλα αυτά τα «τέρατα» που σε περιβάλλουν και τη σημερινή κοσμοχαλασιά.

-Χρειάζεται ωστόσο κι ένα είδος θέλησης, αισιοδοξίας.

Αν δεν είσαι αισιόδοξος, δεν προχωρείς σε τίποτα παρακινδυνευμένο.

-Πείτε μου. Σήμερα μετά από τόσες περιπέτειες και δυσκολίες, ποιο είναι το μότο σας, η βασική πίστη στη ζωή σας;

Ότι οι άνθρωποι είναι πολύτιμοι και δεν πρέπει να παίζουμε μαζί τους, αλλά να τους σεβόμαστε βαθιά. Δεν υπάρχουν ούτε θεοί ούτε δαίμονες, αυτοί είναι μέσα μας και πρέπει με τον αυτοσεβασμό να μην αφήνουμε ούτε τους μεν ούτε τους δε να κυριαρχούν. Και πρέπει οι άνθρωποι να μαθητεύουν κοντά σε όποιον εκτιμούν. Οι καιροί σήμερα είναι δύσκολοι και κυρίως για τα νέα παιδιά. Είναι και θέμα παρατηρητικότητας να βλέπεις ότι τα παιδιά για τα οποία αγωνίστηκες, μεγαλώνουν μέσα σε μια απόρριψη δίχως όρια και σε μια απέραντη μελαγχολία.

-Τι θα συμβουλεύατε αυτά τα νέα παιδιά;

Να μάθουν, να νιώσουν ότι η ηθική είναι ένας τρόπος για να περνάνε καλύτερα.

-Ποιος θα τους το πει; Η τηλεόραση και όλο αυτό το φθηνό και πρόχειρο που εμπεριέχει, τα ψεύτικα πρότυπα που προβάλλει και τα λάθος μηνύματα που στέλνει;

Έχει γίνει ένα όργιο από τα ΜΜΕ: Μαζεύουν τύπους επειδή έχουν όνομα ή επειδή έχουν πλάκα και ο κόσμος παίρνει τοις μετρητοίς τις σαχλαμάρες που λένε και το κοινό το εν πολλοίς δυστυχισμένο που ψάχνει μηνύματα τους υφίσταται. Όποτε βγαίνω παρατηρώ πάνω στον κόσμο έναν τραυματισμό. Οι άνθρωποι σήμερα κάτι ποθούν, γι’ αυτό και αρπάζονται απεγνωσμένα από κάτι που μπορεί να έχει ο τόνος της φωνής ή μερικές λέξεις που τους δίνουν μια ελπίδα.

-Τι πτοεί κατά τη γνώμη σας αυτούς τους ανθρώπους;

Οι καραγκιόζηδες που τους προσφέρονται από παντού και η σιωπή των υπόλοιπων και βέβαια η έλλειψη του στοχασμού. Ο άνθρωπος είναι ό,τι εξασκείται. Αν δεν εξασκήσεις το χέρι σου, δεν θα χτίσεις. Αν δεν εξασκήσεις το μυαλό σου, δεν θα πας μπροστά. Θα είσαι σαν αυτούς τους ανθρώπους που στέκονται μπροστά στην κάμερα και τρέμουν από ταραχή επειδή θα τους δουν. Τι ωραία, θα με γνωρίσουν! Θα βγω από τη μοναξιά μου!

-Η οικογένεια, τι ρόλο παίζει στη ζωή σας;

Η καλή οικογένεια είναι η ολοκλήρωση του ανθρώπου. Είμαι ευτυχισμένος, έχω μια καλή σύζυγο, δυο γιους και ελπίζω κάποτε να γίνω και παππούς.

-Έχει απομείνει μέσα σας κάτι από την παλιά ορμή που σας έβγαλε στο δρόμο του τραγουδιού;

Δε μπορώ να πω ότι έχω τη θέληση και την αγωνία που είχα στην αρχή της καριέρας μου. Τώρα πια έχω κατασταλάξει. Έχει αλλάξει η ζωή μου. Έχω αποκοπεί από τα σημερινά μουσικά δρώμενα αλλά παρακολουθώ καθετί νέο.

-Νιώθετε κάποια δυσάρεστη δέσμευση από την ώριμή σας ηλικία;

Δε μου αρέσει το γήρας, αλλά το παραδέχομαι. Δεν το πολεμάω διότι έχει και τις ωραίες του στιγμές. Πάω φιλοσοφημένα, έχω άλλωστε μια τάση φιλοσοφική. Δεν θέλω να πω περισσότερα γιατί θα αρχίσω να μιλάω για το θάνατο.

-Ποιο πράγμα σας δίνει μεγαλύτερη δύναμη αυτόν τον καιρό;

Ευχαριστώ το Θεό που είμαι υγιής, που μπορώ να στέκομαι στα πόδια μου και μπορώ να σκέφτομαι. Η ζωή μου κυλά ήρεμα, ρουτινιάρικα θα έλεγα. Βρίσκω τη χαρά περπατώντας 7 με 8 χλμ. τη μέρα και ενημερώνομαι για τα πάντα. Επιλέγω τις δουλειές που κάνω π.χ μια έξτρα εμφάνιση σε έναν όμορφο μουσικό χώρο. Δεν έχω πλέον και το κουράγιο της νιότης. Άλλωστε και οι εποχές είναι δύσκολες. Δεν υπάρχουν δουλειές. Ο κόσμος βγαίνει μόνο ένα Σαββατόβραδο.

-Νιώθετε ότι ο κόσμος σάς εκτιμά; Δεν είναι ένα είδος ανταμοιβής η αγάπη που σας δείχνει ακόμη και σήμερα;

Είναι ικανοποίηση, είναι αναγνώριση. Έχω κερδίσει την αγάπη του κόσμου μέσα από την καλλιτεχνική μου υπόσταση. Βέβαια έχω χάσει την επαφή μου με τα σημερινά νέα παιδιά και το σημερινό star system.

-Αλήθεια κε Κλωναρίδη, πώς αξιολογείτε το σημερινό star system, το εύκολο, το ευτελές, ιδίως στίχοι που επαναλαμβάνονται, τα χωρίς νόημα λόγια, η έντονη μουσική, το γυμνό και το υπερβολικό στους νέους καλλιτέχνες;

Έχω σπουδάσει βυζαντινή μουσική. Έχω διαβάσει πληθώρα βιβλίων για την εκμάθηση του σωστού γραπτού λόγου γιατί πάντα είχα μέσα μου το «μικρόβιο» να καλυτερεύω. Είμαι «εκπαιδευμένος» στο να προσέχω τους τονισμούς των λέξεων, τη σύνταξη ενός στίχου. Από το πρώτο άκουσμα ενός τραγουδιού μπορώ να ξεχωρίσω την καλή ερμηνεία και τον καλό στίχο. Συμφωνώ. Ο ένας μιμείται τον άλλον με τραγούδια ισοπεδωμένα, τραγούδια καρμπόν. Σε κάθε νέο τραγούδι κοιτάζω τα ελαττώματά του με το «αυτί» του κριτή. Υπάρχουν ατέλειες, παρατονισμοί… Συνήθως υπάρχει στενότητα και έλλειψη πάθους, γι΄ αυτό και οι περισσότεροι δε γίνονται ποτέ δημιουργοί.

-Τι είναι η «δημιουργία» για σας; 

Αυτό που κάνω, παύει να ενδιαφέρει μόνο εμένα και αφορά και τους άλλους. Αυτό που κάνω, παύει να είναι αποκλειστικά ατομική μου έκφραση αλλά γίνεται έκφραση των προβλημάτων του κόσμου.

-Ποιων προβλημάτων;

Πρώτα από όλα δε νομίζω ότι μένει κανείς αδιάφορος στο λυρισμό και την ποίηση της μουσικής. Είναι κάτι που ομορφαίνει τη ζωή όλων των ανθρώπων, όταν βεβαίως είναι ειλικρινής και αυθεντική.

-Τι νομίζετε για τη «νέα μουσική» που χρησιμοποιεί καινούρια ηχητικά αντικείμενα εγκαταλείποντας εντελώς τις νότες;

Αυτό δεν είναι μουσική, είναι άλλο πράγμα. Τους πειραματισμούς που γίνονται από ανθρώπους με ταλέντο, τους δέχομαι. Αρκεί να πλαισιώνουν τη μουσική. Γίνονται τότε σαν ένα ταξίδι ηχητικό που εκφράζει βαθύτατα κάθε εποχή.

-Παίζετε ό,τι σας ταιριάζει ή οτιδήποτε;

Ό,τι μου πάει και μου μιλάει.

-Στην Πάτρα, τι σας φέρνει σήμερα κε Κλωναρίδη; Μια νέα συνεργασία, ένας καρδιακός φίλος, ένας ποιητής, ένας επιχειρηματίας;

Ένας παλιός φίλος από το στρατό. Γράφει όμορφα και ρομαντικά ποιήματα ο Γ. Τσιμπούκης. Θα υπάρξει συνεργασία μεταξύ μας. Ήδη μελοποιήσαμε ένα τραγούδι σε στίχους του Γιώργου, «Τα γυαλιά της μάνας» το οποίο έχει γίνει video clip και έχει ανέβει στo youtube. Το δεύτερο είναι ένα ζεϊμπέκικο, πάλι σε στίχους του Γιώργου, «Αν δεν πάρω γράμμα, θα πνιγώ στο κλάμα» και έπεται συνέχεια.

Συνέντευξη στην δημοσιογράφο Άνθη Ροδοπούλου