Γνωρίζετε τι είναι η γρίπη ματιών; Ο Dr Κωνσταντίνος Καϊάφας μας εξηγεί

Αναντίρρητα, ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 και οι αναπνευστικές επιπλοκές που προκαλεί στα πλαίσια της Covid-19, έχουν μονοπωλήσει την καθημερινότητά μας. Εκτός από τους κορωνοϊούς  υπάρχει μια άλλη κατηγορία ιών, που λέγονται αδενοϊοί. Όταν αυτοί προσβάλλουν τους οφθαλμούς, προκαλούν χαρακτηριστική και ιδιαίτερη επιπεφυκίτιδα, που ακριβώς επειδή είναι ιδιαιτέρως μεταδοτική, αποκαλείται και “γρίπη των ματιών”.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νόσου;

Η ιδιαίτερη αυτή ιογενής επιπεφυκίτιδα, όπως και οι κοινές επιπεφυκίτιδες, χαρακτηρίζεται από ερυθρά και “τσιμπλιασμένα” μάτια. Πέραν τούτου όμως παρατηρείται έντονο οίδημα του επιπεφυκότα και των βλεφάρων, με αποτέλεσμα τα μάτια με αυτή τη φλεγμονή να παραλληλίζονται με “τα μάτια των κουνελιών”. Συχνά διογκώνονται επιπροσθέτως οι λεμφαδένες που βρίσκονται μπροστά από τα αυτιά, οι λεγόμενοι προωτιαίοι. Σε αρκετές περιπτώσεις, περίπου 1-2 εβδομάδες πριν την έναρξη της επιπεφυκίτιδας προηγείται μια λοίμωξη του αναπνευστικού, συνήθως ένα απλό κρυολόγημα. Πρακτικά είναι οι ίδιοι αδενοϊοί, που αρχικά προσέβαλλαν το αναπνευστικό και λίγες εβδομάδες αργότερα προσβάλλουν και τον επιπεφυκότα. Η επιπεφυκίτιδα αυτή είναι ιδιαίτερη για τους εξής λόγους:

1. Τα συμπτώματά της είναι πολύ πιο έντονα, συγκριτικά με τις συνηθισμένες επιπεφυκίτιδες.
2. Η διάρκεια της νόσου είναι πολύ μεγαλύτερη. Οι κοινές επιπεφυκίτιδες είναι μικρής διάρκειας, όχι μεγαλύτερης της μιας εβδομάδας. Απεναντίας, η επιπεφυκίτιδα από αδενοϊούς έχει μια μέση διάρκεια δύο εβδομάδων. Σε νεότερους ασθενείς, με ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, διαρκεί τουλάχιστον δέκα ημέρες, ενώ σε γεροντότερους ασθενείς με πιο αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα συχνά τους ταλαιπωρεί για 20-30 ημέρες. Είναι μάλιστα ιδιαιτέρως χαρακτηριστικό, ότι ενώ οι ασθενείς λαμβάνουν την ενδεδειγμένη θεραπευτική αγωγή, περνούν αρκετές ημέρες μέχρι να παρατηρήσουν κάποια σταδιακή βελτίωση της κλινικής τους εικόνας.
3. Οι αδενοϊοί είναι ιδιαιτέρως μεταδοτικοί. Είναι πολύ συνηθισμένο λοιπόν να εξετάζουμε στο ιατρείο κάποιον ασθενή με αυτήν την ιογενή επιπεφυκίτιδα, και λίγες μέρες αργότερα να μας έρχονται για εξέταση στο ιατρείο μέλη της οικογένειάς του, με τα ίδια συμπτώματα. Η νόσος είναι επί δύο εβδομάδες μεταδοτική και για το λόγο αυτό συστήνουμε στον πάσχοντα δεκαπενθήμερη αποχή από τον χώρο εργασίας (ακριβώς για να μειωθεί η πιθανότητα να διαδοθεί η νόσος στους συναδέλφους του ασθενούς) αλλά και αυστηρότατες συνθήκες υγιεινής στο σπίτι του ασθενούς, δηλαδή συχνή απολύμανση των χεριών, χρήση ξεχωριστών πετσετών από τα μέλη της οικογένειάς του κτλ.
4. Η νόσος εμφανίζει μορφή μικρής επιδημίας, θυμίζοντας και σε αυτό το χαρακτηριστικό της την εποχική γρίπη. Ενώ για πολλούς μήνες προσέρχονται στο ιατρείο μόνο μεμονωμένα κρούσματα, ξαφνικά αρχίζει η επιδημία ιογενούς επιπεφυκίτιδας και τα κρούσματα είναι αλλεπάλληλα.

Τι περιλαμβάνει η θεραπευτική προσέγγιση;

Το μοναδικό φάρμακο, που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό έναντι των αδενοϊών είναι η γανκυκλοβίρη, που κυκλοφορεί στην αγορά σε μορφή οφθαλμικού τζελ. Αυτή χορηγείται λοιπόν σε αυτές τις ιδιαίτερες επιπεφυκίτιδες, συνήθως σε συνδυασμό με ένα αντιβιοτικό κολλύριο, για να αποφευχθεί κάποια επιπρόσθετη βακτηριακή λοίμωξη. Τέλος, για να ανακουφιστούν τα έντονα συμπτώματα στα μάτια, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και φυσικά δάκρυα.

Ποιες είναι οι πιθανές μελλοντικές επιπλοκές της νόσου;

Η ενεργοποίηση των αμυντικών μηχανισμών του οφθαλμού απέναντι σε μια τόσο ισχυρή λοίμωξη είναι τόσο μεγάλη, ώστε κάποιες εβδομάδες μετά την παρέλευση της νόσου ενδέχεται να αναπτυχθούν στον κερατοειδή πολυάριθμες, μικρότερες ή μεγαλύτερες θολερότητες. Αυτές συχνά επιμένουν για διάστημα περισσότερων εβδομάδων έως και μηνών μετά την παρέλευση της νόσου, ενώ σε σπανιότερες περιπτώσεις είναι ορατές ακόμα και χρόνια μετά. Είναι ιδιαιτέρως ενοχλητικές, διότι προκαλούν θάμβος όρασης, ευαισθησία στο φως καθώς και αίσθηση ξηροφθαλμίας, ενώ στα άξια αναφοράς είναι και το ότι η αντιμετώπισή τους είναι αρκετά δύσκολη και μακρά.

Εν κατακλείδι, από τα παραπάνω καθίσταται σαφές, ότι η επιπεφυκίτιδα λόγω αδενοϊών απέχει παρασάγγας από τις απλές και συνηθισμένες επιπεφυκίτιδες: η συμπτωματολογία είναι πολύ πιο έντονη, η διάρκεια της νόσου είναι μεγαλύτερη και ενίοτε με μακροπρόθεσμες μεταλοιμώδεις συνέπειες, η θεραπεία δυσκολότερη και η μεταδοτικότητα πολύ πιο αυξημένη. Ως εκ τούτου, η πρόληψη είναι η καλύτερη τακτική στην συγκεκριμένη περίπτωση και περιλαμβάνει την καλή υγιεινή/απολύμανση των χεριών καθώς και την αποφυγή της επαφής τους με τα μάτια.

Info

Dr. Kωνσταντίνος Ε. Καϊάφας, MD, Dr. med., FEBO, Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Διεύθυνση Ιατρείου: Αγίου Κωνσταντίνου 67, Αγυιά Πάτρας

τηλ: 2614000379

[email protected]

www.drkaiafas.gr