«Καμπανάκι» από το CNN: O κίνδυνος του πολέμου Ρωσίας - Ευρώπης δεν είναι θεωρητικός αλλά υπαρκτός

Σε ανάλυση του το αμερικανικό δίκτυο CNN υποστηρίζει ότι ο κίνδυνος ενός πολέμου Ρωσίας και Ευρώπης είναι πραγματικός και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά γι’ αυτό στους πολίτες τους.

«Η σκιά που ρίχνει η Ρωσία πάνω από την Ευρώπη την αναγκάζουν να αντιμετωπίσει την αλήθεια: ο κίνδυνος του πολέμου είναι και πάλι πραγματικός», γράφει ο τίτλος στο ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου.

 «Όταν μια ομάδα ειδικών σε θέματα άμυνας συγκεντρώθηκε τον περασμένο μήνα στο Whitehall, την έδρα της βρετανικής κυβέρνησης, για να συζητήσει πόσο προετοιμασμένο είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί του για έναν πόλεμο που πιστεύουν ότι θα ξεσπάσει τα επόμενα χρόνια, η ετυμηγορία τους ήταν αρκετά απαισιόδοξη: δεν είναι προετοιμασμένοι», σημειώνει το δίκτυο.

 Οι άνθρωποι που συγκεντρώθηκαν στη διάσκεψη, που διοργανώθηκε από τη δεξαμενή σκέψης Royal United Services Institute (RUSI) με έδρα το Λονδίνο, δεν ήταν πολεμοκάπηλοι, αλλά άνθρωποι με γνώση του θέματος. Νυν και πρώην μέλη των ενόπλων δυνάμεων, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ, ερευνητές και επαγγελματίες του τομέα της άμυνας, των οποίων η σκέψη βασίζεται στην ευρέως αποδεκτή εκτίμηση των μυστικών υπηρεσιών ότι η Ρωσία προετοιμάζεται για την πιθανότητα άμεσης σύγκρουσης με την Ευρώπη.

Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό, λένε, είναι να διασφαλιστεί ότι, σε περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος, η Ευρώπη θα νικήσει. Η αύξηση των επενδύσεων στην χρόνια υποχρηματοδοτούμενη ευρωπαϊκή άμυνα είναι καθοριστικής σημασίας, αλλά οι εμπειρογνώμονες σε θέματα ασφάλειας προειδοποιούν όλο και περισσότερο ότι απαιτείται επίσης μια μεγάλη αλλαγή νοοτροπίας σε όλους τους τομείς. Είναι καιρός, λένε, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να πείσουν τους πολίτες τους και να καταστήσουν σαφές ότι η εποχή κατά την οποία η Ευρώπη μπορούσε να αγνοήσει την απειλή του πολέμου έχει τελειώσει.

«Νομίζω ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κοινωνίες είναι πρόθυμες να συζητήσουν αυτό το θέμα, αλλά πιστεύω ότι υπάρχουν και κυβερνήσεις που δεν αισθάνονται ακόμη αρκετά σίγουρες για να το συζητήσουν με το κοινό τους», δήλωσε ο Σαμ Γκριν, καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου.

 Υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των εμπειρογνωμόνων ότι η Ρωσία ήδη διεξάγει έναν υβριδικό πόλεμο κατά της Δύσης, πραγματοποιώντας σαμποτάζ και σπέρνοντας το χάος και την παραπληροφόρηση στις πολιτικές συζητήσεις στην Ευρώπη.

Επισημαίνουν τα συντριπτικά στοιχεία, όπως οι επαναλαμβανόμενες εισβολές ρωσικών αεροσκαφών και drones στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ, η παρεμβολή στα GPS στις χώρες της Βαλτικής, οι εκστρατείες παραπληροφόρησης και οι πράξεις σαμποτάζ κατά κρίσιμων υποδομών σε πολλές χώρες, οι οποίες έχουν αποδοθεί στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Η Ρωσία αρνείται συστηματικά κάθε εμπλοκή.

Ο Σαμ Γκριν δήλωσε ότι αυτές οι επιθέσεις έχουν ήδη αλλάξει τις απόψεις πολλών στην Ευρώπη, ακόμη και αν ορισμένοι πολιτικοί εξακολουθούν να μην είναι διατεθειμένοι να τις κατονομάσουν ανοιχτά υβριδικό πόλεμο.

«Νομίζω ότι οι άνθρωποι είναι τρομαγμένοι, ειδικά καθώς αυτό γίνεται όλο και πιο ορατό. Βλέπουμε drones έξω από τα αεροδρόμια και νομίζω ότι υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση ότι είναι πιθανώς (μόνο) θέμα χρόνου πριν ένα από αυτά τα drones καταρρίψει ένα αεροσκάφος», σημείωσε ο καθηγητής.

Οι φόβοι της Βαλτικής
Αν και η Μόσχα δεν έχει πραγματοποιήσει καμία άμεση επίθεση εναντίον των συμμάχων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη – οι ειδικοί λένε ότι αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η Ρωσία γνωρίζει ότι δεν θα μπορούσε να νικήσει τη συμμαχία με τις τρέχουσες δυνατότητές της – υπάρχουν όλο και περισσότερα σημάδια ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στο μέλλον.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προειδοποίησε νωρίτερα φέτος ότι η Ρωσία θα μπορούσε να είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη εναντίον του ΝΑΤΟ εντός πέντε ετών. Ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, Γιόχαν Βαντεφούλ, επανέλαβε αυτή την προειδοποίηση σε ομιλία του τον περασμένο μήνα, λέγοντας ότι οι γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν ότι η Μόσχα «τουλάχιστον διατηρεί ανοιχτή την επιλογή του πολέμου εναντίον του ΝΑΤΟ το αργότερο μέχρι το 2029».

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε στις αρχές Δεκεμβρίου ότι, αν και η Ρωσία δεν σχεδιάζει να κηρύξει πόλεμο στην Ευρώπη, «αν η Ευρώπη θελήσει ξαφνικά να μας κηρύξει πόλεμο και ξεκινήσει, είμαστε έτοιμοι τώρα».

Η κοινή άποψη των χωρών της Βαλτικής είναι ότι μια επίθεση εναντίον τους θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μέσα σε τρία χρόνια. Όταν ερευνητές του Belfer Center for Science and International Affairs του Harvard Kennedy School εξέτασαν τις προειδοποιήσεις και τις προβλέψεις διαφόρων αξιωματούχων σχετικά με την ετοιμότητα και τη βούληση της Ρωσίας να ξεκινήσει πόλεμο εναντίον του ΝΑΤΟ, διαπίστωσαν ότι τα έτη που αναφέρονται πιο συχνά είναι το 2027 και το 2028.

Η αναγνώριση αυτής της απειλής οδήγησε το ΝΑΤΟ να αναπτύξει σχέδια έκτακτης ανάγκης για την άμυνα ενάντια σε μια πιθανή ρωσική επιθετικότητα κατά των χωρών της Βαλτικής.

Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα σχέδια της συμμαχίας δεν είναι ρεαλιστικά. «Υπάρχει ένα σχέδιο, με αριθμούς. Αλλά οι κυβερνήσεις δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή του. Εξακολουθούμε να σχεδιάζουμε με βάση πράγματα που δεν υπάρχουν», δήλωσε ο Τζακ Γουάτλινγκ, ανώτερος ερευνητής στο RUSI. Τόνισε τον κίνδυνο που ενέχει η προσπάθεια να διαμορφωθεί η άμυνα με βάση τις επιθυμίες και όχι την πραγματικότητα, ενώ θα πρέπει να αποδεχτούμε ποιοι είναι οι διαθέσιμοι πόροι και να σχεδιάσουμε με βάση αυτούς.

Νωρίτερα φέτος, η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε από τρεις διακεκριμένους εμπειρογνώμονες – τον πρώην επικεφαλής του ΝΑΤΟ Τζορτζ Ρόμπερτσον, τον στρατηγό Ρίτσαρντ Μπάρονς, πρώην επικεφαλής της Διοίκησης Συνδυασμένων Δυνάμεων, και τη Φιόνα Χιλ, πρώην ανώτερη διευθύντρια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ – να πραγματοποιήσουν μια στρατηγική αναθεώρηση της άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι τρεις εμπειρογνώμονες παρουσίασαν ένα εγχειρίδιο με τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να είναι η χώρα έτοιμη για πόλεμο.

Μιλώντας στην εκδήλωση του RUSI τον περασμένο μήνα, ο Ρίτσαρντ Μπάρονς είπε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να επανεξετάσει την ανθεκτικότητα των υποδομών του, να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις, τις εφεδρείες και την πολιτική άμυνα του και να επενδύσει στην υγειονομική περίθαλψη, τη βιομηχανία και την οικονομία του, ώστε να μπορεί να μεταβεί γρήγορα σε κατάσταση πολέμου.

«Ειλικρινά, δεν χρειαζόμαστε πολλές περισσότερες αναλύσεις για να καταλάβουμε τι πρέπει να κάνουμε. Το πρόβλημα είναι ότι πρέπει να το κάνουμε πραγματικά», είπε ο Ρίτσαρντ Μπάρονς.

Αν και το Ηνωμένο Βασίλειο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, είπε, με τον τρέχοντα ρυθμό θα χρειαστούν περίπου 10 χρόνια για να είναι η χώρα έτοιμη για πόλεμο. «Και η ανάλυσή μας και οι σύμμαχοί μας, μας λένε ότι, ίσως, έχουμε τρία έως πέντε χρόνια… οπότε είναι θέμα βούλησης, τόσο κοινωνικής όσο και πολιτικής, και μετά ικανότητας. Ίσως πρέπει να βελτιωθούμε», σημείωσε.

Τα οφέλη της ειρήνης
Πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, συμπεριλαμβανομένου του Λονδίνου, έχουν περάσει τις τελευταίες δεκαετίες χωρίς να σκέφτονται σχεδόν καθόλου την άμυνα. Χωρίς σημαντικές άμεσες στρατιωτικές συγκρούσεις στην ήπειρο από το 1945, η Ευρώπη έχει απολαύσει την μακρύτερη περίοδο συνεχούς ειρήνης εδώ και αιώνες.

Αυτές οι δεκαετίες σχετικής ηρεμίας συνοδεύτηκαν από σημαντικά οφέλη για την ειρήνη. Οι κυβερνήσεις μπόρεσαν να δαπανήσουν χρήματα για την κοινωνική πρόνοια αντί για την άμυνα, καθιστώντας τη ζωή των απλών Ευρωπαίων πολύ πιο άνετη, ενώ βασίζονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη χώρα με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, για την άμυνα τους σε περίπτωση ανάγκης.

Στη συνέχεια, ήρθαν δύο καμπανάκια: ένας πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κατέστησε σαφές στους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι δεν μπορούσαν πλέον να βασίζονται τόσο πολύ στις ΗΠΑ, και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Αυτή η ανατροπή του status quo ώθησε τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες. Τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν, τον Ιούνιο, να αυξήσουν τον στόχο στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035. Ωστόσο, πολλοί αναλυτές είναι σκεπτικοί σχετικά με τον στόχο αυτό, επειδή οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν οικονομικές πιέσεις, ακόμη και χωρίς μια μαζική αύξηση των αμυντικών δαπανών τους.

Το να εξηγήσουν στους ψηφοφόρους ότι ορισμένοι πόροι ενδέχεται να χρειαστεί να ανακατανεμηθούν και ότι, ίσως, περισσότεροι άνθρωποι θα χρειαστεί να υπηρετήσουν στις εφεδρικές ή τις τακτικές δυνάμεις, δεν είναι κάτι που οι περισσότεροι πολιτικοί επιθυμούν να κάνουν.

Ωστόσο, ο στρατηγός Φαμπιέν Μαντόν αρχηγός των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων, προκάλεσε σάλο τον περασμένο μήνα όταν προειδοποίησε το γαλλικό κοινό ότι η χώρα πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανές μελλοντικές απώλειες από τη ρωσική επιθετικότητα, λέγοντας ότι η Γαλλία πρέπει να «αποδεχτεί την απώλεια των παιδιών της» για να «προστατεύσει την ταυτότητά της».