Δίλοφο: Στην πέτρινη αγκαλιά του Ζαγορίου

Το Δίλοφο, ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα χωριά του Κεντρικού Ζαγορίου, απλώνεται σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων στις πράσινες πλαγιές της Τύμφης.

Απέχει μόλις 32 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα, γεγονός που το καθιστά εύκολα προσβάσιμο, ενώ παράλληλα διατηρεί την ηρεμία και την απομόνωση που χαρακτηρίζει τα Ζαγοροχώρια.

Μέχρι το 1920 ήταν γνωστό ως Σοποτσέλι, μια βλάχικη ονομασία που σημαίνει «τόπος με πολλά νερά», δείχνοντας τον πλούτο της περιοχής σε πηγές και ρυάκια. Ο οικισμός είναι πλήρως ενταγμένος στο φυσικό τοπίο, με παραδοσιακά αρχοντικά από τοπικό σχιστόλιθο, λιθόστρωτα καλντερίμια, πέτρινες βρύσες και εκκλησίες που αναδεικνύουν την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του Ζαγορίου.

Ένα χωριό χωρίς αυτοκίνητα
Στο εσωτερικό του οικισμού δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία αυτοκινήτων, απόφαση που έχει συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση της αυθεντικής μορφής του. Έτσι, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί ανενόχλητος, απολαμβάνοντας έναν οικισμό που μοιάζει να έχει μείνει ανέπαφος στο πέρασμα του χρόνου.

Από την κεντρική πλατεία, γνωστή ως Μεσοχώρι, ξεκινούν τρία βασικά καλντερίμια που οδηγούν στις συνοικίες Πέρα Μαχαλά, Πάνω Μαχαλά και Κάτω Μαχαλά. Περπατώντας ανάμεσά τους συναντά κανείς ψηλούς λιθόχτιστους μαντρότοιχους, οι οποίοι μπορεί να κρύβουν από την πρώτη ματιά τις ανθισμένες αυλές, αλλά δημιουργούν μια ιδιαίτερη, σχεδόν ατμοσφαιρική αίσθηση περιπλάνησης σε περασμένες εποχές, τότε που τα περίπου 100 αρχοντικά του χωριού έσφυζαν από ζωή και οι παιδικές φωνές αντηχούσαν στα στενά.

Το περίφημο αρχοντικό Μακρόπουλου
Ξεχωριστή θέση στην ιστορία του Διλόφου έχει το αρχοντικό Μακρόπουλου, το ψηλότερο των Ζαγοροχωρίων, με ύψος 13,5 μέτρων. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, χτίστηκε από τον γιο ενός εύπορου Ζαγορίτη για τη σύζυγό του, μια κοπέλα από το Κουκούλι. Όταν εγκαταστάθηκαν στο Δίλοφο, εκείνη ένιωθε νοσταλγία για το χωριό της. Έτσι, ο σύζυγός της αποφάσισε να δημιουργήσει ένα τόσο ψηλό αρχοντικό ώστε η γυναίκα του να μπορεί να βλέπει από τα ανώτερα πατώματα το αγαπημένο της Κουκούλι.