Politico: Γιατί δεν κατέρριψε το ΝΑΤΟ τα ρωσικά μαχητικά;

Τρεις ρωσικές μαχητικές αεροπορικές εισβολές σημειώθηκαν την προηγούμενη  Παρασκευή στον εναέριο χώρο της Εσθονίας. Τρία MiG-31 παρέμειναν για 12 λεπτά, πριν αναχαιτιστούν από μαχητικά του ΝΑΤΟ, ανάμεσά τους ιταλικά F-35.

Παρόμοια επεισόδια σημειώθηκαν και στην Πολωνία με τα ρωσικά drones να καταρρίπτονται.

Η Μόσχα επιμένει ότι δεν προέβη σε καμία παράνομη ενέργεια, ωστόσο οι χώρες του ΝΑΤΟ, και κυρίως αυτές που συνορεύουν με τη Ρωσία, προειδοποιούν πως είναι έτοιμες να αντιδράσουν ακόμα και με κατάρριψη ρωσικών αεροσκαφών σε περίπτωση νέων παραβιάσεων.

 Οι κανόνες εμπλοκής του ΝΑΤΟ

Οι κανόνες εμπλοκής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας είναι απόρρητοι και διαμορφώνονται ανάλογα με την αποστολή. Όπως εξηγεί η πρώην εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ,Οάνα Λουνγκέσκου, οι κανόνες αυτοί στοχεύουν στη διατήρηση της αποτρεπτικής ισχύος της Συμμαχίας, χωρίς να επιδιώκεται η πρόκληση σύγκρουσης. Εγκρίνονται από το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο (NAC) και εφαρμόζονται από τον Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή Ευρώπης (SACEUR), ο οποίος έχει λάβει αυξημένες εξουσίες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το περιθώριο δράσης των χωρών-μελών

Παρότι το ΝΑΤΟ διαμορφώνει τους κανόνες εμπλοκής για κοινές αποστολές, οι εθνικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν να δράσουν αυτόνομα στον εναέριο χώρο τους. Η Λιθουανία έχει ήδη υιοθετήσει νέους, ταχύτερους κανόνες αντίδρασης ενώκαι  η Ρουμανία ετοιμάζεται να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ προειδοποίησε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να καταρρίψει οποιοδήποτε ιπτάμενο αντικείμενο θέτει απειλή, ωστόσο ξεκαθάρισε ότι τέτοιες αποφάσεις πρέπει να έχουν τη στήριξη της Συμμαχίας: «Πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα μείνουμε μόνοι σε μια οξεία φάση της σύγκρουσης», δήλωσε.

Γιατί δεν κατέρριψε το ΝΑΤΟ τα ρωσικά μαχητικά;

Παρά την παραβίαση του εναέριου χώρου της Εσθονίας, τα ΝΑΤΟϊκά μαχητικά δεν άνοιξαν πυρ. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, δήλωσε ότι δεν εντοπίστηκε άμεση απειλή, ενώ ο Εσθονός πρωθυπουργός Κρίστεν Μίχαλ τόνισε ότι «δεν πληρούνταν οι παράμετροι χρήσης βίας».

Σύμφωνα με τον Μίκολα Μπιελιέσκοφ Ουκρανό στρατιωτικό αναλυτή και ερευνητή στο Εθνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών της Ουκρανίας, τόσο ο κίνδυνος κλιμάκωσης όσο και η αβεβαιότητα σχετικά με τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ έπαιξαν ρόλο στον τρόπο με τον οποίο αντέδρασε το ΝΑΤΟ.

 «Υπό όρους, κανείς δεν θα ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο εξαιτίας αυτού», είπε. Οι ευρωπαϊκές χώρες «πιστεύουν ότι το ΝΑΤΟ περιορίζεται από το γεγονός ότι δεν υπάρχει βεβαιότητα σχετικά με την αντίδραση και τη θέση των ΗΠΑ.»

Πιέσεις για αλλαγή των κανόνων εμπλοκής
Μετά τα πρόσφατα περιστατικά, εντείνονται οι φωνές εντός της Συμμαχίας για πιο αποφασιστική στάση. Ο πρόεδρος της Τσεχικής Δημοκρατίας Πετρ Πάβελ κάλεσε το ΝΑΤΟ να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο κατάρριψης ρωσικών αεροσκαφών σε περίπτωση που σημειωθούν νέες παραβιάσεις.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε από τη Νέα Υόρκη πως ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν το δικαίωμα να καταρρίψουν ρωσικά αεροσκάφη που εισέρχονται στον εναέριο χώρο τους. Χωρίς όμως να ξεκαθαρίσει εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες  θα στήριζάν μία τέτοια ενέργεια.

Η τελευταία φορά που χώρα του ΝΑΤΟ κατέρριψε ρωσικό μαχητικό ήταν το 2015, όταν η Τουρκία έριξε ένα Sukhoi-24M που παραβίασε για 17 δευτερόλεπτα τον εναέριο χώρο της.

Τέλος, το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μία, οφείλει να προστατεύσει τα μέλη του.  Από την άλλη, γνωρίζει ότι κάθε στρατιωτική απάντηση μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη κλιμάκωση.