Από το πρώτο του βιβλίο μέχρι τη δημιουργία του εκδοτικού οίκου «Συρτάρι», παραμένει πιστός σε μια γραφή που γεννιέται από την ανάγκη και υπηρετεί την αλήθεια
Σε μια εποχή που όλα κινούνται γρήγορα και οι λέξεις συχνά… χάνονται, ο Πατρινός Πάνος Αντωνόπουλος, επιλέγει να τις χρησιμοποιεί με νόημα και ειλικρίνεια, είτε γράφοντας δικά του βιβλία είτε στηρίζοντας άλλους δημιουργούς μέσα από τον εκδοτικό του οίκο.
Γνωρίζω τον Πάνο Αντωνόπουλο όχι μόνο ως συγγραφέα και εκδότη, αλλά κυρίως ως φίλο, έναν άνθρωπο βαθιά ευγενή και γενναιόδωρο. Η πορεία του στον χώρο της λογοτεχνίας είναι γεμάτη συνέπεια και αγάπη για το αυθεντικό. Από το πρώτο του βιβλίο μέχρι τη δημιουργία του εκδοτικού οίκου «Συρτάρι», παραμένει πιστός σε μια γραφή που γεννιέται από την ανάγκη και υπηρετεί την αλήθεια. Η πορεία του στην έκδοση δεν είναι μόνο επαγγελματική, είναι προσωπική και απόλυτα αφοσιωμένη στο καλό βιβλίο και στις φωνές που αξίζει να ακουστούν.
Σε αυτή τη συζήτηση μας, μοιράζεται τους σταθμούς της διαδρομής του. Από την Πάτρα στην Αθήνα και από τη δημοσιογραφία στη λογοτεχνία…
Τι σε ώθησε να γράψεις το πρώτο σου βιβλίο, το «Με το ίδιο βλέμμα»;
Το βιβλίο «Με το ίδιο βλέμμα» γεννήθηκε μέσα από τη φιλία μου με τη βασική του ηρωίδα, τη Χριστίνα ή, όπως ονομάζεται στην πραγματική ζωή, την Τούλα Δουραλή. Είχα την τύχη να τη γνωρίσω, να ακούσω την ιστορία της ζωής της και να την καταγράψω, εμπλουτίζοντάς την με μυθοπλαστικά στοιχεία στο πρώτο μου βιβλίο.
Το θεατρικό σου έργο «Το ελάφι» βραβεύτηκε από την Ένωση Ελλήνων Σεναριογράφων. Πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα;
«Το Ελάφι» ξεκίνησε ως μια άσκηση στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού στη Δημιουργική Γραφή που παρακολουθούσα εκείνη την περίοδο. Η αγάπη μου για το θέατρο με ώθησε να τολμήσω και να μετατρέψω αυτή την αρχική ιδέα σε ένα ολοκληρωμένο θεατρικό έργο.
Τι σημαίνει για εσένα η συγγραφή; Είναι ανάγκη, καταφύγιο ή κάτι άλλο;
Η συγγραφή έχει λειτουργήσει με διαφορετικούς τρόπους μέσα στα χρόνια. Ως παιδί, ήταν κυρίως μια διέξοδος, ένα καταφύγιο. Αργότερα, όταν συνειδητοποίησα ότι αυτά που γράφω μπορούν να δημοσιευτούν και να αγγίξουν ένα ευρύτερο κοινό, η συγγραφή έγινε για μένα ένας τρόπος έκφρασης· μια μορφή επεξεργασίας των ανησυχιών και των προβληματισμών που γεννά η καθημερινότητα.
Πόσα βιβλία έχεις γράψει και εκδώσει μέχρι σήμερα; Θεωρείς ότι το καθένα σηματοδοτεί και μια διαφορετική συγγραφική φάση σου;
Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί τρία βιβλία μου. Πρόκειται για ένα μικρό δείγμα, οπότε δεν θα μιλούσα ακόμη για διαφορετικές «συγγραφικές φάσεις». Παρ’ όλα αυτά, νιώθω ότι από τις πρώτες μου συγγραφικές απόπειρες μέχρι το τελευταίο βιβλίο, τη «Λέσχη Ελπιδοφόρας Γραφής», έχω διανύσει μια απόσταση κι αυτό, νομίζω, αποτυπώνεται με κάποιον τρόπο στα γραπτά μου.
Από πού αντλείς έμπνευση; Έρχεται από προσωπικά βιώματα;
Η έμπνευση έρχεται συχνά από προσωπικά βιώματα, αλλά όχι μόνο. Στα βιβλία μου συνυπάρχουν και βιωματικά στοιχεία και προβληματισμοί που αφορούν ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα. Με ενδιαφέρει να δίνω φωνή σε εμπειρίες που είναι μεν προσωπικές, αλλά μπορούν να αγγίξουν και να εκφράσουν κάτι συλλογικό. Για παράδειγμα, στη «Λέσχη Ελπιδοφόρας Γραφής» συνάντησα τη συγγραφή ως μια πράξη αντίστασης απέναντι στην απώλεια, τη φθορά και τον πόλεμο. Ήθελα να φωτίσω εκείνες τις ασυνείδητες, ανθρώπινες πράξεις που μέσα στην πιο σκοτεινή συνθήκη εξακολουθούν να γεννούν ελπίδα.
Η απόφασή σου να ιδρύσεις έναν εκδοτικό οίκο εν μέσω πανδημίας φαντάζει τολμηρή. Τι σου έδωσε το θάρρος να το επιχειρήσεις;
Η έκδοση του πρώτου μου βιβλίου μου άνοιξε έναν ολόκληρο κόσμο με τις ομορφιές του αλλά και τις δυσκολίες του. Μέσα από αυτή την εμπειρία και τη συναναστροφή με άλλους ανθρώπους της γραφής, διαμορφώθηκε σταδιακά η ανάγκη για έναν χώρο υγιούς, ξεκάθαρης συνεργασίας. Έτσι γεννήθηκε η σκέψη για έναν εκδοτικό οίκο. Παρά την πανδημία, είχα την πίστη πως, αν υπάρξει ειλικρινής πρόθεση και κοινό όραμα, μπορεί να στηθεί κάτι ουσιαστικό. Το «Συρτάρι» θέλησε να γίνει ακριβώς αυτό: ένας υγιής τόπος, ένα εύφορο έδαφος για να ανθίσουν οι δημιουργοί.
Ποιο θεωρείς το μεγαλύτερο στοίχημα για έναν ανεξάρτητο εκδοτικό οίκο σήμερα;
Νομίζω πως το μεγαλύτερο στοίχημα για έναν ανεξάρτητο εκδοτικό οίκο σήμερα είναι η βιωσιμότητα. Όταν επιλέγεις να εκδίδεις βιβλία όχι αποκλειστικά με εμπορικά κριτήρια αλλά κυρίως με γνώμονα τη λογοτεχνική αξία, αναλαμβάνεις έναν δύσκολο αλλά ουσιαστικό δρόμο. Το να στηρίξεις φωνές που έχουν κάτι αληθινό να πουν, χωρίς να υποκύπτεις στη λογική της μαζικής κατανάλωσης, είναι μια συνεχής πρόκληση και, ταυτόχρονα, ένας αγώνας που αξίζει.
Ποια είναι η βασική φιλοσοφία πίσω από τον εκδοτικό οίκο; Τι θέλετε να πει το «Συρτάρι» στο ελληνικό λογοτεχνικό τοπίο;
Η βασική φιλοσοφία πίσω από το «Συρτάρι» συνοψίζεται σε τρεις κατευθύνσεις: την επιλογή αξιόλογων μεταφράσεων που φέρνουν το ελληνικό αναγνωστικό κοινό σε επαφή με λογοτεχνίες του κόσμου, την ολική επαναφορά λογοτεχνικών ειδών, όπως η ποίηση, το διήγημα και η νουβέλα και την ανάδειξη νέων φωνών. Θέλουμε το «Συρτάρι» να είναι ένας χώρος ανοιχτός, ζωντανός, με λογοτεχνική τόλμη.
Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε από το «Συρτάρι» και τι θυμάσαι από εκείνη την ημέρα;
Το πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε από το «Συρτάρι» ήταν η ποιητική συλλογή «33 αντι-κείμενα» της αγαπημένης μου φίλης Άννας Βασιάδη, μια συλλογή εξαιρετική, που εξακολουθεί να κυκλοφορεί μέχρι σήμερα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που παραλάβαμε τα πρώτα αντίτυπα: ήταν παραμονή του πρώτου εγκλεισμού λόγω πανδημίας. Τα βιβλία μπήκαν κυριολεκτικά στο… συρτάρι, και η παρουσίαση έγινε τελικά το επόμενο καλοκαίρι.
Από τον πρώτο τίτλο μέχρι σήμερα, πόσα βιβλία μετρά το «Συρτάρι» στο ενεργητικό του;
Είναι περίπου 70 βιβλία.
Το «Συρτάρι» φαίνεται να φιλοξενεί ιδιαίτερες και συχνά προσωπικές φωνές. Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει το ύφος των εκδόσεων;
Το «Συρτάρι» πράγματι φιλοξενεί φωνές που έχουν ευαισθησία και στοχαστικότητα. Μας ενδιαφέρουν τα κείμενα που κραυγάζουν αλλά και αυτά που ψιθυρίζουν κάτι ουσιαστικό, έργα που προκύπτουν από βαθιά ανάγκη και όχι από επιδεικτική διάθεση.
Ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδια που συνάντησες στη διαδρομή του «Συρταριού»;
Οι δυσκολίες που συνάντησα ήταν και παραμένουν πολλές. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει την πορεία του «Συρταριού». Σε πείσμα των καιρών, ο εκδοτικός συνεχίζει δυναμικά, παραμένοντας πιστός στο αρχικό του όραμα: να υπηρετεί την ποιοτική λογοτεχνία, με συνέπεια, ήθος και αγάπη για το καλό βιβλίο.
Πώς συνδυάζεις τον ρόλο του συγγραφέα με αυτόν του εκδότη;
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχω δώσει περισσότερο βάρος στον εκδοτικό οίκο. Ωστόσο, νιώθω πως το τελευταίο μου βιβλίο, Η Λέσχη Ελπιδοφόρας Γραφής (2022), ήταν ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικό· αρκετά απ’ όσα ήθελα να πω καταγράφηκαν εκεί. Δεν σου κρύβω όμως πως έχω ήδη ξεκινήσει να γράφω κάτι καινούργιο και ελπίζω να βρω τον χρόνο για να το ολοκληρώσω.
Με τον ηθοποιό Γεράσιμο Μιχελή, που έφυγε από τη ζωή πρόσφατα σε συνέδεε τόσο η τέχνη όσο και η προσωπική φιλία; Τι σημαίνει για σένα η απώλεια του;
Η απώλεια του Γεράσιμου Μιχελή με συγκίνησε βαθιά. Τον εκτιμούσα ιδιαίτερα, τόσο για το ήθος όσο και για την παρουσία του στο καλλιτεχνικό τοπίο. Η αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετώπισε την ασθένειά του ήταν συγκλονιστική. Η τέχνη του θα συνεχίσει να μας τον θυμίζει με τον πιο φωτεινό τρόπο.
Αν γυρνούσες πίσω, θα έκανες πάλι τη στροφή από τη δημοσιογραφία στη λογοτεχνία;
Ναι, θα έκανα αυτή τη στροφή χωρίς δεύτερη σκέψη. Η λογοτεχνία μου προσφέρει έναν χώρο πιο ανοιχτό, δημιουργικό και προσωπικό. Σε αντίθεση με τη δημοσιογραφία, δεν με περιορίζει με όρους και κανόνες επικαιρότητας. Μου επιτρέπει να κινηθώ ελεύθερα, να εκφραστώ πιο ουσιαστικά και να επεξεργαστώ βαθύτερα ερωτήματα και συναισθήματα.
Από την Πάτρα στην Αθήνα: τι κράτησες και τι άφησες πίσω;
Μπορεί τα χρόνια που ζω μακριά από την Πάτρα να είναι πια περισσότερα από εκείνα που έζησα και μεγάλωσα εκεί, όμως η πόλη δεν έπαψε ποτέ να με συγκινεί. Κουβαλώ μέσα μου τις εικόνες της, τους ανθρώπους της, τις στιγμές που σημάδεψαν τα πρώτα μου βήματα. Έχω κρατήσει ζωντανές σχέσεις αγάπης με τους συγγενείς μου και με ανθρώπους που μπορεί να μη βλεπόμαστε συχνά, αλλά έχουν μόνιμη θέση στην καρδιά και τη σκέψη μου.
Ποια θέση έχει σήμερα η Πάτρα στη ζωή σου;
Η Πάτρα είναι το εσωτερικό μου τοπίο, το σημείο αναφοράς μου, εκεί όπου ξεκίνησαν όλα.
Ποιος είναι ο Πάνος Αντωνόπουλος
Γεννήθηκε το 1978 στην Πάτρα και ζει στην Αθήνα. Είναι συγγραφέας και εκδότης (Εκδόσεις Συρτάρι). Σπούδασε Δημοσιογραφία και Ελληνικό Πολιτισμό και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων: Μaster of Arts στη Δημιουργική Γραφή από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας σε συνεργασία με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και MBA από το Cardiff Metropolitan University.
Η Κοινωνιολογία (ΕΚΠΑ) αποτέλεσε για εκείνον μεταγενέστερη αλλά ουσιώδη κατεύθυνση, ενταγμένη σε μια συνειδητή αναζήτηση νοήματος και κριτικής ματιάς στον κόσμο.
Έχει γράψει τρία λογοτεχνικά έργα: το μυθιστόρημα «Με το ίδιο βλέμμα», το θεατρικό έργο «Το Ελάφι» και την αντιπολεμική νουβέλα «Λέσχη Ελπιδοφόρας Γραφής» (εκδόσεις Κέδρος).
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr