Πάτρα: Η απάντηση του Βασίλη Αϊβαλή στο Νίκο Ασπράγκαθο για τα «βάρη» του «πληρώνω όσο πετάω»

Τη δική του απάντηση έδωσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας στον Αντιδήμαρχο  Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Μελετών, Έργων Πρασίνου, Καθαριότητας Ανακύκλωσης και Μηχανολογικού Εξοπλισμού, Νίκο Ασπράγκαθο ο οποίος υποστήριξε ότι η πρόταση για την εφαρμογή του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω», φέρνει και «νέα βάρη για τη λαϊκή οικογένεια».

Να σημειώσουμε ότι πρόκειται για ένα σύστημα που σχετίζεται με τη διαχείριση των απορριμμάτων, ένα πρόβλημα που ταλανίζει και την Πάτρα.

• Η απάντηση του Προέδρου του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας

Το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας με τη Δύναμη της Τεχνολογίας προς όφελος του Κοινωνικού Συνόλου

Ως τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας το Τεχνικό Επιμελητήριο έχει σκοπό να μελετά, να επεξεργάζεται και να εισηγείται σε αυτή, θέματα στο πλαίσιο του συμφέροντος των πολιτών και της αναπτυξιακής προοπτικής του τόπου βελτιώνοντας την ζωή του συνόλου των ανθρώπων.
Ιδιαίτερα δε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήμα Δυτικής Ελλάδας, ανεξάρτητο, ακομμάτιστο, μακριά από σκοπιμότητες, μελετά συχνά τέτοιου είδους θέματα και πραγματοποιεί πολλαπλές παρεμβάσεις προς κάθε βαθμό αυτοδιοίκησης προκειμένου να συνδράμει προσφέροντας ιδέες, προτάσεις, καλές πρακτικές, κίνητρα, οι εφαρμογές των οποίων θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των πολιτών της περιοχής με ορθότερο, λογικότερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Στα ανωτέρω πλαίσια, πρόσφατα, το ΤΕΕ/ΤΔΕ κατέθεσε στον Δήμο Πατρέων τις προτάσεις του για μία σειρά θεμάτων που αφορούν το τεχνικό του πρόγραμμα και θεωρεί ότι η ένταξή τους συμβάλλει προς την προρρηθείσα κατεύθυνση.

Ένα από αυτά ήταν και πρότασή του για τη διαχείριση των απορριμμάτων μέσω μιας σειράς στοχευμένων παρεμβάσεων προκειμένου η πόλη μας να αντιμετωπίσει με προετοιμασία και προγραμματισμό το επιτακτικό αυτό πρόβλημα που χτυπά εκκωφαντικά την πόρτα μας.
Μία από τις παρεμβάσεις αυτές είναι η εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετάω» (άρ.37 ν.4819/2021) ή αλλιώς «Κερδίζω όσο Διαχωρίζω». Ενός συστήματος χρέωσης που αφορά στη διαχείριση απορριμμάτων κατανέμοντας τα βάρη στους παραγωγούς σύμμεικτων απορριμμάτων, επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σήμερα τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις χρεώνονται με βάσει τα τετραγωνικά μέτρα και τους συντελεστές του άρθρου 1 του ν. 25/1975. Είναι αυτό δίκαιο και δημοκρατικό; Η απάντηση, για όλους εμάς στο Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Ελλάδας, είναι ένα ρητό και κατηγορηματικό όχι.

Για εμάς απαιτείται:
Α) Δίκαιη κατανομή βαρών ανά παραγόμενη ποσότητα και απόρριψη αστικών στερεών αποβλήτων.
Β) Δίκαιη κατανομή βαρών σε σχέση με το εάν κάνω (ή δεν κάνω) ανακύκλωση.
Αυτοί οι δυο πυλώνες εξάλλου είναι και η πεμπτουσία της λογικής της Κυκλικής Οικονομίας στο σκέλος της ευαισθητοποίησης, της εκπαίδευσης και εν τέλει της διείσδυσης της ανακύκλωσης και της διαλογής στη πηγή, που και η Δημοτική Αρχή της Πάτρας πρεσβεύει και υιοθετεί σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις της.
Συνεπώς από ένα μονοδιάστατο και παλαιολιθικό σύστημα κατανομής βαρών που αναγνωρίζει μόνο τα τετραγωνικά του ακινήτου ως παράγοντα ανταποδοτικών τελών για τα απορρίμματα, οι Δήμοι με την αρχή «Πληρώνω όσο Πετάω» μπορούν να διαμορφώσουν τα δημοτικά τους τέλη ανάλογα με πόσα απόβλητα παράγει ο κάθε δημότης, αλλά και αντιστρόφως ανάλογα με πόσα από αυτά ανακυκλώνει εφαρμόζοντας έναν καθολικά δημοκρατικό σύγχρονο σχεδιασμό που να εκπαιδεύει και να οδηγεί την κοινωνία προς την κυκλική οικονομία ως καθημερινή πρακτική.

Άλλωστε το σύστημα “Πληρώνω όσο Πετάω” στο σκέλος της τιμολόγησης, αποτελεί θεσμική υποχρέωση των Δήμων άνω των 100.000 κατοίκων (άρθ.38 Ν.4819/2021) για εφαρμογή από 1.1.2023 και ως εκ τούτου είναι επιτακτική η δρομολόγηση της εφαρμογής του. Αυτή η εφαρμογή για τον Δήμο Πατρέων οφείλει να ξεκινήσει (Α’ φάση) για τα αστικά απόβλητα που παράγονται από τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα άνω των εκατό (100) κλινών και από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν εντός των ορίων της αρμοδιότητάς του. Δηλαδή η σταδιακή εφαρμογή οφείλει να ξεκινήσει από τους μεγάλους παραγωγούς αποβλήτων, τις επιχειρήσεις και σταδιακά να επεκταθεί στα νοικοκυριά και τους πολίτες.

Διερωτόμαστε εύλογα λοιπόν:
1. Ποιος εξυπηρετείται πρωτίστως από την μη εφαρμογή του συστήματος “Πληρώνω Όσο Πετάω”;
2. Όταν ο λαός, πληρώνει λιγότερα αν ανακυκλώνει περισσότερο και αν παράγει λιγότερο, είναι τελικά δημοκρατικό ή όχι;
3. Είναι ή όχι αντιδημοκρατικό να επιμένει κάποιος να πληρώνει ο πολίτης μόνο με βάση τα τετραγωνικά του σπιτιού του και όχι αν παράγει λιγότερα για ταφή, αν επαναχρησιμοποιεί ή/και αν κάνει ανακύκλωση;
4. Διαφωνεί κάποιος σοβαρά με την εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος εφαρμογής «Πληρώνω Όσο Πετάω» ή «Κερδίζω όσο Διαχωρίζω», που έχει ως στόχο τη δίκαιη χρέωση των πολιτών; Ποιος επιθυμεί να μείνει στάσιμη η χρέωση τελών (ή να αυξηθεί σοβαρά με το νέο τέλος ταφής) και ποιος επιμένει να μην επιδιώκει την μείωσή τους όταν πραγματοποιείται ανακύκλωση και όταν τελικά πετιόνται λιγότερα σκουπίδια;
5. Διαφωνεί κανείς ότι ο έλεγχος και η αντιστοίχιση του πόσο παράγω και πόσο ανακυκλώνω με την τιμολόγηση και την βελτιστοποίηση δρομολογίων, καυσίμων και οργάνωσης της εργασίας, θα αποδώσει περισσότερα χρήματα στα δημοτικά ταμεία από την σημερινή κατάσταση;
Σωστά, ο συνάδελφος μας μηχανικός και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Ασπράγκαθος, από τον ρόλο του Αντιδημάρχου Καθαριότητας πλέον, επισημαίνει ότι η διαχείριση των απορριμμάτων δεν είναι τεχνικό αλλά πολιτικό θέμα. Γιατί η επιστήμη, που εμείς υπερασπιζόμαστε ως Τεχνικό Επιμελητήριο, βάζει μπροστά τον ορθό λόγο, τη γνώση προς όφελος του συνόλου των πολιτών, οπότε η δήλωση του ότι “το ΤΕΕ/ΤΔΕ προτείνει νέα βάρη για την λαϊκή οικογένεια”, μόνο ως ατυχής μπορεί να εκληφθεί.

Και επειδή ως Τεχνικός κόσμος θέλουμε να δημιουργούμε θετικές προϋποθέσεις ανάπτυξης και προσέγγισης της καθημερινότητας του πολίτη, ανασκευάζοντας μια γνωστή εικόνα από το μέλλον που έχει πολλάκις αναπαραχθεί, καλούμε τους Δημότες και τους πολιτικούς άρχοντες του Δήμου Πατρέων να προβληματιστούν θετικά με την πιο κάτω «εικόνα» από το τεχνολογικό αύριο που δεν πρέπει να υπονομεύουμε.
«….Σκεφτείτε ότι ανοίγετε την πόρτα του σπιτιού σας κρατώντας τέσσερις σακούλες σκουπιδιών. Άλλη για τις πλαστικές συσκευασίες, άλλη για το χαρτί, άλλη για τα μεταλλικά και άλλη για το γυαλί.
Νέοι, σύγχρονοι κάδοι, διαφορετικού χρώματος ο καθένας, βρίσκονται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, έξω από το σπίτι, για να «υποδεχτούν» τις τέσσερις σακούλες.

Η κάθε μία θα πρέπει να τοποθετηθεί στον κάδο με το συγκεκριμένο χρώμα, που συμβολίζει το υλικό των απορριμμάτων που περιέχει.
Οι οδηγίες είναι σαφείς στο μπροστινό μέρος κάθε κάδου: «Χρησιμοποιήστε το barcode (σ.σ. Σας έχει χορηγηθεί από τις υπηρεσίες του Δήμου) για να ανοίξει το μεταλλικό καπάκι – Τοποθετήστε τη σακούλα απορριμμάτων στη θέση Α για τη μέτρηση του βάρους της – Πατήστε το κουμπί Β για να προχωρήσει η διαδικασία τοποθέτησης- Κλείστε το καπάκι για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Οι Δήμοι, μέσω των barcodes που θα διανείμουν σε κάθε κατοικία (χωρίς τα οποία δεν θα ξεκλειδώνουν οι κάδοι) θα γνωρίζουν το είδος και την ποσότητα των απορριμμάτων μας. Και όχι μόνο. Θα τιμολογούν με βάση αυτά….»
Δεν πρόκειται για κάποιο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά για μια εικόνα που πρέπει να πιστέψουμε ότι είναι εφικτή. Γίνεται σε πολλά σύγχρονα κράτη επί τουλάχιστον μια 20ετία.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Ελλάδας, δηλώνει “παρών” σε οποιαδήποτε ανοιχτή και εφ’ όλης της ύλης συζήτηση πραγματοποιηθεί σχετικά με τις απαραίτητες δομικές αλλαγές και επενδύσεις που πρέπει να δρομολογηθούν στον τομέα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, δίνοντας την ευκαιρία να εκθέσει τα τεχνικά ζητήματα και δεδομένα, αλλά κυρίως να αφυπνίσει τις ενεργές δυνάμεις τους, μιας και ορθά αναφέρει ο συνάδελφος Αντιδήμαρχος, η επιστήμη έχει επιλύσει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων εδώ και χρόνια. Είναι όμως θέμα της πολιτικής να το καρπωθεί και να μη το βάζει κάτω από το χαλί σε βάρος των πολιτών και του λαού.