Διάκριση: ειδικές μαθησιακές δυσκολίες - μαθησιακές δυσκολίες

Η μελέτη που αφορά τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες ξεκί­νησε ουσιαστικά στις αρχές του 20ου αιώνα από μια πρω­τοπόρα ομάδα Αμερικανών ιατρών. Ο Samuel Kirk χρησι­μοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες» σε ένα συνέδριο γονέων των οποίων τα παιδιά είχαν αισθητηριακές αναπηρίες και το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αμερική.

Ο Kirk εξή­γησε πως χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο αποσκοπώντας στο να ομα­δοποιήσει παι­διά τα οποία είχαν διατα­ραχές στην ανάπτυξη, στη γλώσσα, στην ομιλία, στην ανάγνωση και σε δεξιότητες επικοινωνίας οι οποίες είναι απαραίτητες ώστε να επι­τευχθεί η κοινωνική αλληλεπίδραση. Διευκρίνισε, πως στην ομάδα αυτή δεν περιλαμβάνονται τα παιδιά τα οποία έχουν αισθητηριακές διαταραχές, όπως κώφωση, τύφλωση και νοητική στέρηση. Ακολού­θησε σωρεία μελετών και ερευνών αποτέλεσμα των οποίων ήταν η ταξινόμηση των μαθησιακών δυσκο­λιών. Πλέον στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών και των Μαθησιακών Δυσκολιών.

Ο όρος «Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες» χρησιμο­ποιείται για να περιγράψει τις δυσκολίες στην κα­τάκτηση του γραπτού λόγου (ανάγνωση, γραφή) και στα μαθηματικά (αρίθμηση και αριθμητικές πράξεις) σε παιδιά τα οποία δεν έχουν σωματικό ή αισθητη­ριακό έλλειμμα και δεν εντάσσονται στην κατηγορία της νοητικής στέρησης.

Ο όρος «Ειδικές» αναφέρεται στο συγκεκριμένο πεδίο εμφάνι­σης των δυσκολιών αυτών, δηλαδή στις δυσκολίες στην ανάγνωση, στη γραφή, στα μαθηματικά και υποδηλώνει την ύπαρξη άλλων ακαδημαϊκών τομέων στους οποίους το παιδί έχει υψηλή επίδοση. Σύμφωνα με τον American Psychiatric Association, η συχνότητα των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών (Ε.Μ.Δ.) και ειδικότερα η δυσλεξία, υπολογίζεται στο 3%-5% στο γενικό πληθυσμό.

Ο όρος «Μαθησιακές Δυσκολίες», όπου ενίοτε προηγείται το επίθετο «γενικές» αναφέρεται σε δυσκολίες που συνυπάρχουν είτε με ένα χαμηλότερο νοητικό επίπεδο, είτε με ελλείμματα σε αισθητηριακές ή γνωστικές λειτουργίες, είτε με άλλες διαταραχές στο γνωστικό σύ­στημα του ατόμου. Όσον αφορά την ανάγνωση, το παιδί παρουσιάζει ένα βραδύτερο ρυθμό πρόσκτησης των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου και με την κατανόηση των εννοιών των λέξεων τόσο στο γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο. Το παιδί φαίνεται να καθυστερεί σε αρκετούς ακαδημαϊκούς τομείς, συγκριτικά με τους συνομηλίκους του.

Μαθησιακές Δυσκολίες με την ερμηνεία αυτή ενδεχομένως εμφανίζο­νται σε παιδιά αλλοδαπά ή παλιννοστούντες που μιλούν την ελληνική γλώσσα ως δεύτερη και συνεπώς δυσκολεύονται με τη δομή του ελληνικού φωνολογικού συστή­ματος. Οι δυσκολίες μπορεί να είναι αποτέλεσμα περιβαλλοντικών παραγόντων όπως είναι η συχνή αλλαγή σχολείων, η κρίση μέσα στην οικογένεια μετά από το διαζύγιο των γονέων, η ασταθής οι­κογενειακή φροντίδα, μια φυσική καταστροφή όπως ο σεισμός. Με άλλα λόγια το παιδί εμφανίζει δευτερογενείς μαθησιακές δυσκολίες. Η συχνότη­τα των δευτερογενών μαθησιακών δυσκολιών ως αποτέλεσμα των παραγόντων αυτών υπολογίζεται σύμφωνα με τον Πόρποδα στο 10%.

Στην ελληνική πραγματικότητα, ο πρόσφατος νόμος της Ειδικής Αγωγής (Ν.3699/2008) ακολουθεί την παρακάτω ταξινόμηση για τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες: στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευ­τικές ανά­γκες συγκα­ταλέγονται όσοι πα­ρουσιάζουν «Ειδικές Μαθησια­κές Δυσκο­λίες» όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, σύνδρομο ελλειμμα­τικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού), ψυχικές διαταραχές και πολλαπλές αναπηρίες».

Εάν έχετε διαπιστώσει κάποιο από τα παραπάνω στο παιδί σας, επισκεφθείτε τον ειδικό, ώστε να λάβετε όλες τις απαραίτητες πλη­ροφορίες. Η πρόληψη, η εξάλειψη των αποριών αλλά και η άμεση αντιμετώπιση του κάθε προβλήματος είναι πάντα το κλειδί της επιτυχίας.

*Ελένη Κασταμονίτη (Κέντρο Λογοθεραπείας - Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές)

Διαβάστε περισσότερα στο The Best Kid's Diary που κυκλοφόρησε.

Κυκλοφορεί η free press έκδοση The Best Kid's Diary - Που θα το βρείτε -Tα πάντα για το παιδί και τον γονιό