Οι «Άθλιοι» των Πατρών - Κλεισμένος σε βαλίτσα ταξίδευε πεντάχρονος

Ζεστή φωλιά» το νεοκλασικό της οδού Σατωβριάνδου και Ρήγα Φεραίου της Praksis

Μεγάλα κι επικίνδυνα ταξίδια για μικρά παιδιά από το Πακιστάν τη Συρία, το Αφγανιστάν κι αλλού. Παιδιά που έχουν χωριστεί από τις οικογένειές τους, παιδιά που παίζουν τη ζωή τους κορώνα γράμματα για να φτάσουν μέσω Ελλάδας και Πάτρας στην κεντρική Ευρώπη, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Έρμαια τον δουλέμπορων που τα θαλασσοπνίγουν ή τα εγκαταλείπουν όπου βρουν, αν πέσουν στα χέρια διωκτικών αρχών, ασυνόδευτοι μετανάστες που μπαίνουν παράνομα στη χώρα, βρίσκουν μια ζεστή γωνιά στην οδό Σατωβριάνδου και Ρήγα Φεραίου, όπου στεγάζεται το Κέντρο Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων και Ευάλωτων Πληθυσμών αιτούντων άσυλο ΣΤΕΓΗ PLUS, πρόγραμμα στο οποίο συμβάλει και ο Ερυθρός Σταυρός.

Μετά από περιπέτειες και μεγάλους κινδύνους για όσο χρειαστεί φιλοξενούνται στον ξενώνα, μαθαίνοντας πώς είναι να καλύπτεις αυτονόητες βασικές ανάγκες, που γι΄αυτά ήταν ζητούμενα στον μακρύ δρόμο που διάνυσαν μέχρι εδώ.

Η Γεωργία Λάζαρη, κοινωνική λειτουργός και συντονίστρια προγραμμάτων στην Praksis «ξεναγεί» το thebest.gr στο Κέντρο Φιλοξενίας της Praksis και αποκαλύπτει συγκλονιστικές ιστορίες των παιδιών που φιλοξενούνται εκεί, και μιλά για τις προσπάθειες των ανθρώπων της ΜΚΟ να τα βοηθήσουν όσο περισσότερο γίνεται, ώστε να νιώσουν πραγματικά παιδιά…

Αν και το τελευταίο δεν είναι πάντα εύκολο, γιατί κάποια δεν πρόλαβαν ποτέ σχεδόν να ζήσουν ως παιδιά και διότι την ίδια ώρα κάποια αγωνιούν για το αν θα ξαναδούν τους δικούς τους, νιώθοντας ενοχές για τα όσα τους προσφέρουν. Και πώς να συμβούν όλα αυτά όταν ένα παιδί για παράδειγμα από το Σουδάν έζησε επί 8 χρόνια σε καθεστώς σκλαβιάς.

Μία από τις πιο χαρακτηριστικές και συγκλονιστικές ιστορίες είναι αυτή ενός μικρού πεντάχρονου αγοριού από τη Συρία, το οποίο βρήκαν λιμενικοί στο λιμάνι της Πάτρας μέσα σε μια βαλίτσα! Ο διακινητής είχε κρύψει το παιδί στην αποσκευή προκειμένου να το περάσει παράνομα στην Ιταλία. Όταν εντοπίστηκε ο μικρός στις 3 τη νύχτα ειδοποιήθηκε η Praksis για να τον φροντίσει. …

Το παιδί ήταν σοκαρισμένο ενώ το σοκ της κ.Τζανάκου δεν ήταν μικρότερο. Οι γονείς του ήταν εγκλωβισμένοι στη Συρία και το παιδί βρέθηκε στο λιμάνι στην προσπάθειά του να πατήσει επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Δεν είναι όμως μόνο αυτή η ιστορία. Στο Κέντρο φιλοξενείται ένας 8χρονος από το Σουδάν ήταν σκλάβος για 8 χρόνια. Τον είχε απαγάγει μια άλλη φυλή και βρισκόταν σε καθεστώς σκλαβιάς. Τώρα φοιτά σε Λύκειο της Πάτρας.

Συγκλονιστικές όμως είναι όπως αναφέρει η κυρία Τζανάκου και οι μαρτυρίες των παιδιών από τη Συρία. «Δεν ξέρουν αν οι γονείς του ζουν , έχουν χάσει τα ίχνη τους και προσπαθούμε να τους εντοπίσουμε. Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που βρέθηκαν στη θάλασσα στη διάρκεια της προσπάθειάς τους να προσεγγίσουν τον Ελλαδικό χώρο. Έχει τύχει να φιλοξενήσουμε ανήλικους του ναυαγίου της Κρήτης τον περασμένο Απρίλιο. Ήταν σίγουρα ότι θα πεθάνουν, μας έλεγαν. Επίσης είναι συγκλονιστικό το πώς περνούν τα σύνορα παιδιά από το Ιράν και το Αφγανιστάν. Εκεί υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές. Περπατάνε μερόνυχτα. Δηλαδή έχουν περπατήσει μέχρι και 80 ώρες!"

H ΤΑΡΙΦΑ ΤΩΝ ΔΙΑΚΙΝΗΤΩΝ

Συνήθως το ποσό που δίνουν οι οικογένειες στους διακινητές είναι 3.00. 5.000. 8.000 και 10.000 ευρώ. «Έχω ακούσει και πάρα πολλά ποσά για να φύγουν από την Πάτρα. Γιατί τα παιδιά φτάνουν εδώ και μετά εγκλωβίζονται. Συνήθως οι διακινητές τους παρατούν πριν μπουν καν στα σύνορα. Δηλαδή μπορεί να σκάνε τη βάρκα και να φεύγουν ενώ η υπόσχεση είναι ότι θα φτάσεις π.χ. στη Σουηδία με αυτά τα χρήματα, στον τελικό τους προορισμό».

ΤΟ ΜΑΚΡΥ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΣΤΟΝ ΔΙΑΚΙΝΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Στο Κέντρο φιλοξενούνται 25 ανήλικοι και 5 οικογένειες με τα παιδιά τους. Προέρχονται από χώρες που έχουν εμφύλιες συρράξεις, όπως είναι η Συρία, το Αφγανιστάν που υπάρχει γενικευμένη βία, Ερυθραία, Σουδάν, Ιράκ, Μπαγκλαντές, Πακιστάν.

«Κατά κύριο λόγο τα παιδιά που έρχονται εδώ σε μας παραπέμπονται από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Τα περισσότερα μόλις έχουν εισέλθει στη χώρα και χρειάζονται πολύ υποστήριξη. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα υποδοχής στην Ευρώπη. Δεν επιλέγουμε εμείς ποιος θα έλθει. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα παιδιά είναι εν κινήσει, δηλαδή σκοπός τους είναι να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τις σκανδιναβικές χώρες και υπάρχουν και παιδιά όπου είναι και τα περισσότερα τα οποία είναι χωρισμένα από τις οικογένειές τους και η οικογένειά τους βρίσκεται κάπου αλλού στην Ευρώπη. Υπάρχει μια νόμιμη διαδικασία όπου μπορεί να γίνει οικογενειακή επανένωση» εξηγεί η κ. Λάζαρη και προσθέτει:

«Ο μικρότερος ασυνόδευτος που φιλοξενούμε εδώ είναι ένας 8χρονος από την Υεμένη. Ο πατέρας του βρίσκεται στην Αγγλία και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ώστε να επανενωθούν και ο μεγαλύτερος είναι 17 ετών. Οι περισσότεροι είναι από 14 έως 17. Έχουν κάνει ένα πολύ δύσκολο ταξίδι. Πολλοί από αυτούς τους ανήλικους μετανάστες έχουν πέσει θύμα εκμετάλλευσης.. Το ταξίδι γίνεται με διακινητές. Υπάρχει ένα οργανωμένο έγκλημα όπου η οικογένεια έχει ξεπουλήσει τα πάντα προκειμένου να δώσει το αντίτιμο ώστε το παιδί να φτάσει στον τελικό του προορισμό. Γι΄αυτό και τα παιδιά έχουν ένα τρομερό βάρος κι αισθάνονται μια πολύ μεγάλη ηθική υποχρέωση να ξεπληρώσουν και να σώσουν την οικογένειά τους. Αυτός είναι ο λόγος που έχουν και τόσο μεγάλη ανοχή. Φτάνουν και θέλουν πάλι να βάλουν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να φτάσουν σε μια άλλη χώρα. Απώτερός σκοπός του ς είναι να φέρουν την οικογένειά τους στον τελικό προορισμό.

Υπάρχουν επίσης παιδιά που θέλουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους γιατί ακόμα μπορεί να βρίσκονται υπό την απειλή του οργανωμένου εγκλήματος ότι αν δεν φτάσουν στον τελικό τους προορισμό και δεν εξασφαλίσουν κάποια χρήματα, οι διακινητές να απειλούν ότι θα σκοτώσουν κάποιο μέλος της οικογένειά τους. Δηλαδή να υπάρχει οικονομικό χρέος απέναντι στους διακινητές και να πρέπει να φτάσουν γρήγορα.Αυτό δημιουργεί ένα γενικευμένο άγχος».

ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ

« Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που προέρχονται από συνθήκες κράτησης. Κατά το χρονικό διάστημα στο οποίο βρίσκονται σε καθεστώς προστατευμένης φύλαξης βρίσκονται σε κρατητήρια. Μπορεί να παραμείνουν 2-3 μήνες κρατούμενα χωρίς να έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα. Οπότε έρχονται εδώ και είναι πολύ φοβισμένα. Στην αρχή δεν καταλαβαίνουν τι είναι εδώ. Τα φέρνει αστυνομικός και νομίζουν ότι μπορεί να είναι άλλη μια φυλακή. Αμέσως υπάρχει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης οπότε κι εμείς πολύ ομαλά προσπαθούμε να τα εισάγουμε στο πλαίσιο της δομής. O καθένας από τους ανήλικους είναι για μας ξεχωριστή περίπτωση κι έχουν από έναν επαγγελματία κοινωνικό λειτουργό που είναι πάντα πανταχού παρόν. Ακούμε ό,τι μας λένε ακόμα κι αν δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι΄αυτό. Για παράδειγμα μας λένε «θέλω να συνεχίσω το ταξίδι μου. Εμείς του απαντάμε ότι είναι μια ευκαιρία να ξεκουραστεί. Τους λείπουν πολύ οι γονείς μου γι΄αυτό τους φέρνουμε σε επικοινωνία μέσω διαδικτύου και τηλεφώνου».

Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Μετά από τόσες ταλαιπωρίες οι άνθρωποι του Κέντρου προσπαθούν να τα αγκαλιάσουν να τα κάνουν να νιώσουν ασφαλή και να τα ενδυναμώσουν όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχολογικά .Στο Κέντρο Φιλοξενίας καλύπτουν εκτός από τις βασικές ανάγκες της στέγασης , της τροφής και της ένδυσης, την αναγκαιότητα της κοινωνικής ένταξης της ένταξης στο σχολείο, λαμβάνουν νομική και ψυχολογική υποστήριξη, έχουν ιατρική παρακολούθηση, ενώ υπάρχουν ομάδες δραστηριοτήτων, ενίσχυσης των κοινωνικών δραστηριοτήτων κι ένα ευρύ φάσμα εξωτερικών δραστηριοτήτων. «Τα παιδιά εδώ κάνουν μπάσκετ, ποδόσφαιρο, σκάκι, πηγαίνουν για ψάρεμα, για bowling, σινεμά, κάνουν μαθήματα Ελληνικών κι Αγγλικών, μαθήματα της μητρικής τους γλώσσας».

ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

Πολλά από τα παιδιά δυσκολεύονται πολύ σε ψυχολογικό επίπεδο. « Προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε ότι εδώ δεν είναι φυλακή. Αλλά είναι περιπτώσεις που δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο όχι μόνο λόγω των δυσκολιών που έχουν περάσει και γιατί είναι επιβαρυμένη η ψυχολογική τους κατάσταση, αλλά γιατί δεν είναι εξοικειωμένοι με τη δυτικότροπη σκέψη. Το κάθομαι και σου μιλάω δεν είναι αντιληπτά γι ΄αυτούς .Η έννοια ψυχολόγος δεν υπάρχει. Η λέξη βαριέμαι επίσης δεν υπάρχει. Ένας βασικός μας στόχος είναι η εξοικείωσή τους με τη δυτικότροπη σκέψη και πρακτική. Για παράδειγμα εμείς θεωρούμε παιδί κάποιον μέχρι την ηλικία των 17.Γι αυτούς θα έπρεπε να έχει κάνει τέσσερα παιδιά. Ο 12 χρονος από το Αφγανιστάν που φεύγει προκειμένου να φτάσει στον τελικό του προορισμό και να τραβήξει και την οικογένειά του, είναι ο άντρας της οικογένειας πια . Εγώ όταν ανοίγω την πόρτα και βλέπω ένα 12χρονο παιδί κι αρχίζω τα παιχνίδια με κοιτάζει λίγο παράξενα. Προτεραιότητα δίνουμε στην ανηλικότητα και προσπαθούμε με τις δραστηριότητες».

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΞΕΝΩΝΑ

«Είναι λογικό όταν κάτι δεν έχει ξεκινήσει και δεν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση να υπάρχει μια ανησυχία. Ήμουν σίγουρη ότι η καθημερινότητα θα τους διαψεύσει. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τη γειτονιά. Τα παιδιά έχουν ενταχθεί κανονικά και στα σχολεία. Οι διευθυντές και οι εκπαιδευτικοί είναι πολύ υποστηρικτικοί. Όταν θα πήγαινα τον 8χρονο στο σχολείο την πρώτη μέρα στο δημοτικό ωστόσο είχα μια ανησυχία για το πώς θα τον δεχθούν οι συμμαθητές. Το ίδιο απόγευμα τον πήγα στο πάρκο για να παίξει μαζί τους και την επόμενη τον κάλεσαν σε ένα πάρτι. Το ίδιο έγινε και με τον 17χρονο από το Σουδάν όταν πήγε στο Λύκειο»