Άρθρο του Yπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα στο thebest: Η μετά-κορωνοϊό εποχή της ελληνικής οικονομίας

Το 2021 διαδέχεται μια χρονιά στην οποία η πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση έχει προκαλέσει, αναμφισβήτητα, ένα ισχυρό, εξωγενές σοκ, θέτοντας, παγκοσμίως, σε δοκιμασία κοινωνίες και οικονομίες. Στην Ελλάδα, η Κυβέρνηση, από την αρχή της κρίσης, έλαβε δύσκολες, αλλά αναγκαίες, αποφάσεις, θέτοντας ως ύψιστη προτεραιότητα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας.

Παράλληλα, για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της υγειονομικής κρίσης, το Οικονομικό Επιτελείο, από την πρώτη στιγμή, προχώρησε με ταχύτητα, μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα – όπως έχει αναγνωριστεί από τους εταίρους, τους θεσμούς, τις αγορές, τους επενδυτές, τους οίκους αξιολόγησης και, φυσικά πρωτίστως, από την ελληνική κοινωνία – σε μια πληθώρα παρεμβάσεων για την προστασία του οικονομικού ιστού της χώρας. Ταυτόχρονα, δίνεται έμφαση στη δημοσιονομική αντιμετώπιση των πρόσθετων προκλήσεων που απορρέουν από γεωπολιτικές εντάσεις, ροές μεταναστών, και φυσικές καταστροφές.

Το συνολικό ύψος των μέτρων που έχουν ή αναμένεται να υλοποιηθούν για την αντιμετώπιση της πανδημίας εκτιμάται στα 31,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 24 δισ. ευρώ αφορούν το 2020 και τα 7,5 δισ. ευρώ το 2021.

Η Κυβέρνηση, έχοντας απλώσει ένα ευρύ «δίχτυ προστασίας» πάνω από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προκειμένου οι επιπτώσεις να είναι οι λιγότερες δυνατές και αναστρέψιμες, εργάζεται μεθοδικά και για την επόμενη ημέρα, με βασική επιδίωξη την επίτευξη ισχυρής ανάκαμψης και την εδραίωση βιώσιμων ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης.

Κεντρικός στόχος είναι η συστηματική αύξηση του κατά κεφαλήν πραγματικού εισοδήματος, ώστε αυτό να συγκλίνει σταδιακά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επισημαίνονται δύο βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου. Πρώτον, η σημαντική αύξηση της απασχόλησης, τόσο μέσω της μείωσης της ανεργίας όσο και μέσω της αύξησης της συμμετοχής στην αγορά εργασίας υποαπασχολούμενων ομάδων του πληθυσμού, όπως οι γυναίκες και οι νέοι. Η αυξημένη απασχόληση, επιπλέον, θα συμβάλει στην άμβλυνση των κοινωνικών αποκλεισμών και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Και δεύτερον, η ισχυρή αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, που θα διασφαλίσει την ευημερία των
νοικοκυριών. Η αύξηση της παραγωγικότητας απαιτεί αύξηση του παραγωγικού κεφαλαίου και επομένως νέες επενδύσεις, τόσο από τις εγχώριες επιχειρήσεις όσο και από ξένες, ώστε να περιοριστεί και το τεράστιο επενδυτικό κενό της χώρας. Ενώ επίσης απαιτεί και την ενσωμάτωση καινοτόμων μεθόδων παραγωγής και νέων τεχνολογιών.

Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουν τεθεί και υλοποιούνται 4 βασικές στρατηγικές προτεραιότητες:

1η. Η ΜΕΙΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ.

Η σημερινή Κυβέρνηση έχει ήδη μειώσει, με μόνιμο τρόπο, συγκεκριμένους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, όπως είναι η αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων με εισαγωγικό συντελεστή 9%, η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22%, η μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων στο 24%, η μείωση της φορολογίας διανεμόμενων κερδών στο 5%, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9% κ.ά.

Ενώ παράλληλα, αναστείλαμε τον ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, παρέχουμε ισχυρό φορολογικό κίνητρο για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση, δώσαμε κίνητρα σε φυσικά πρόσωπα που εισφέρουν επενδυτικά κεφάλαια για νεοφυείς επιχειρήσεις, θεσπίσαμε επενδυτικά κίνητρα για δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας.

Επίσης, μέσα στην υγειονομική κρίση, υλοποιούμε πρόσθετες και σημαντικές φορολογικές μειώσεις, όπως είναι η μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα που προέρχονται από ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα, η μείωση – και σε ορισμένες περιπτώσεις ο μηδενισμός – της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, η κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών επί του ονομαστικού μισθού, η μείωση του ΦΠΑ στις υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, σε μη αλκοολούχα ποτά, στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών κ.ά.

Προσδοκούμε, όταν κλείσει η παρένθεση της υγειονομικής κρίσης, και ανάλογα και με τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας και τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης, σε κάποιους από αυτούς τους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές, ή σε κάποιους άλλους, να μονιμοποιηθούν οι μειώσεις τους.

2η. Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.

Η συνολική στήριξη από το ΤΕΠΙΧ, το Ταμείο Εγγυοδοσίας και την Επιστρεπτέα Προκαταβολή ξεπέρασε τα 12 δισ. ευρώ το 2020, και συνεχίζεται.

3η. Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ.

Η Κυβέρνηση, τον τελευταίο χρόνο, υλοποίησε σειρά μεταρρυθμίσεων. Ακόμη και μέσα στην πανδημία, ο σχεδιασμός μας όχι μόνο δεν «εκτροχιάστηκε», αλλά συντελέστηκε και ουσιαστική πρόοδος. Ενδεικτικά, παρά τις αντίξοες συνθήκες, στο Υπουργείο Οικονομικών:

▪ Προχωρήσαμε, στον βαθμό που εμπλεκόμαστε, εμβληματικά επενδυτικά έργα, όπως είναι το Ελληνικό.

▪ Εκκινήσαμε τις διαγωνιστικές διαδικασίες για την αξιοποίηση περιφερειακών λιμένων.

▪ Δρομολογήσαμε και υλοποιούμε σχέδια ενίσχυσης της βιωσιμότητας εταιρειών του Δημοσίου, όπως είναι η ΕΛΒΟ, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, η ΛΑΡΚΟ, η ΕΑΒ και τα ΕΛΤΑ.

▪ Υλοποιήσαμε τον «Ηρακλή», με στόχο τη μείωση των «κόκκινων δανείων» στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.

▪ Ενεργοποιήσαμε το πρόγραμμα «Γέφυρα», για τη στήριξη δανειοληπτών που πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις του κορονοϊού.

▪ Ψηφίσαμε το νέο, συνεκτικό, κοινωνικά ευαίσθητο και εθνικά αναπτυξιακό πλαίσιο αντιμετώπισης του υψηλού ιδιωτικού χρέους, με στόχο τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή 2ης ευκαιρίας.

▪ Αναβαθμίσαμε και εκσυγχρονίσαμε το θεσμικό πλαίσιο για την εταιρική διακυβέρνηση και την Κεφαλαιαγορά.

▪ Θεσπίσαμε το πλαίσιο των μικροπιστώσεων.

▪ Θέσαμε σε εφαρμογή το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα διαδικτυακά τυχερά παίγνια.

▪ Αναθεωρήσαμε το πλαίσιο για τη φορολογική κατοικία και εισαγάγαμε τον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης (Non-Dom).

▪ Ενσωματώσαμε στην εθνική έννομη τάξη κοινοτική οδηγία για το «ξέπλυμα» μαύρου χρήματος.

▪ Νομοθετήσαμε ένα ολιστικό σχέδιο για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου.

▪ Προωθήσαμε την επισκόπηση δαπανών σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης.

▪ Ενσωματώνουμε στον Προϋπολογισμό περιβαλλοντική διάσταση, με την αξιολόγηση του αποτυπώματος των δημοσιονομικών πολιτικών στις προτεραιότητες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Το 2021, υπό ευνοϊκότερες – προσδοκούμε – συνθήκες, θα συνεχίσουμε την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, με στόχο τη συστηματική αύξηση του κατά κεφαλήν πραγματικού εισοδήματος, ώστε αυτό να συγκλίνει σταδιακά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

4η. Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ.

Πόροι σημαντικοί, κατανεμημένοι ευνοϊκότερα στη χώρα μας, αποτέλεσμα των συστηματικών πρωτοβουλιών του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησής του.

Οι βασικές προτεραιότητες αξιοποίησης των κονδυλίων εστιάζουν στη στήριξη της καινοτομικής επιχειρηματικότητας, στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, στην ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, στην υλοποίηση πολύ-τροπικών υποδομών μεταφορών, στη δίκαιη μετάβαση στην απο-λιγνιτοποίηση, στην τεχνολογική αναβάθμιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στη στήριξη της περιφέρειας, στην άμβλυνση των κοινωνικών αποκλεισμών και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Ταυτόχρονα, αποσκοπούμε να κινητοποιήσουμε σημαντικές δυνάμεις από τον ιδιωτικό τομέα, μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, καθώς και συγχρηματοδοτήσεων, μέσω ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε να συγκεντρωθούν επιπρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια για τις επιλέξιμες ιδιωτικές επενδύσεις.

Αυτοί οι διαθέσιμοι πόροι, μαζί με τα κονδύλια του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027, πρέπει να αξιοποιηθούν τάχιστα, δημιουργικά και αποτελεσματικά. Με στόχους, χρονοδιαγράμματα, διαδικασίες παρακολούθησης και υλοποίησης, μηχανισμούς εφαρμογής. Και αυτό πράττει η Ελληνική Κυβέρνηση, με μεθοδικότητα και σοβαρότητα.

Με την υλοποίηση του ανωτέρω συνεκτικού πλαισίου πολιτικών, η χώρα μας θα καταφέρει όχι απλά να ανακάμψει από τη δοκιμασία της πανδημίας και τις οικονομικές επιπτώσεις της, αλλά και να πραγματοποιήσει την αναγκαία στροφή προς ένα νέο, παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο.

Πρότυπο που θα αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα και αδυναμίες ευρύτερα της ελληνικής οικονομίας αλλά και ειδικότερα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, όπως είναι η ανεργία και η αποβιομηχάνιση, θα οδηγεί σε πληρέστερη εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, όπως είναι η γεωγραφική θέση της και το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό, θα προωθεί το «τρίγωνο της γνώσης» (έρευνα – καινοτομία - εκπαίδευση), θα προσελκύει νέες επενδύσεις με πολλαπλασιαστικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα, θα οδηγεί σε αύξηση της παραγωγικότητας και της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, θα δημιουργεί πολλές και καλές θέσεις απασχόλησης, θα διασφαλίζει υψηλή, διατηρήσιμη,
έξυπνη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη.