Συγκλονιστικό το φιλμ "1917" - Βάζει τον θεατή στα χαρακώματα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου

Είναι από τις ταινίες που αξίζει να δει κάποιος και να μην διστάσει θεωρώντας  πως πρόκειται για μία ακόμα πολεμική ταινία. Ο 54χρονος Βρετανός σκηνοθέτης Σαμ Μέντες κάτοχος Όσκαρ για την «Αμερικάνικη Ομορφιά» πριν ακριβώς 20 χρόνια, θέτει εαυτόν ως σοβαρό διεκδικητή φέτος τόσο του Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας όσο και της καλύτερης ταινίας για το «1917» που μας μεταφέρει τον Απρίλιο του έτους 1917 στη Βόρεια Γαλλία στα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στη μάχη ανάμεσα σε Βρετανούς και Γερμανούς. Αυτό που ενδιαφέρει τον Μέντες είναι όχι μόνο η εντυπωσιακά πειστική αποτύπωση της ατμόσφαιρας και της ταλαιπωρίας των στρατιωτών εκείνων αλλά και να χαρίσει στο κοινό μέσα από μία ανθρώπινη πραγματικά ιστορία μία συναρπαστική κινηματογραφική εμπειρία και πώς το πετυχαίνει, πρώτα απ’ όλα με συνεργάτη του τον 70χρονο συμπατριώτη του Roger Deakins (Όσκαρ για το «Blade Runner 2049» του Ντενί Βιλνέβ) στη διεύθυνση φωτογραφίας να επιχειρούν και να αποτυπώνουν μία «τρεχάτη» και ασταμάτητη «οδύσσεια» των 2 στρατιωτών - κεντρικών ηρώων που τους ανατίθεται η ριψοκίνδυνη αποστολή του να πάνε ένα γράμμα στον συνταγματάρχη Μακένζι που βρίσκεται κάποια χιλιόμετρα μακρύτερα και ετοιμάζει επίθεση στους Γερμανούς ώστε να την ματαιώσει μιας και πρόκειται για παγίδα. Αν δεν μπορέσουν να φτάσουν και να δώσουν την σχετική εντολή τότε 1600 άνδρες θα οδηγηθούν σε βέβαιο θάνατο, ανάμεσα τους και ο αδελφός του ενός εκ των 2 στρατιωτών.

Η ιστορία όπως μας πληροφορεί και η ταινία στο τέλος προέρχεται από τον παππού του σκηνοθέτη, Άλφρεντ Μέντες που υπηρετούσε ως δεκανέας – αγγελιαφόρος στο μέτωπο του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, στη μνήμη του οποίου αφιερώνεται και το φιλμ.

Ο Μέντες λοιπόν βάζει το συνεργείο του, τον διευθυντή φωτογραφίας και τους κάμεραμεν να ακολουθούν κατά πόδας τους ηθοποιούς μέσα σε λάσπες, σε σύρματα, σε γέφυρες, σε σκοτεινά λαγούμια. Η τεχνική της ταινίας αρχικά αν την αναλογιστείς σε εντυπωσιάζει, σύντομα ωστόσο αφήνεσαι εντελώς. Είναι τόσες πολλές οι σημαντικές σκηνές και ανεβαίνει τόσο η αγωνία που πραγματικά το «1917» σε επίπεδο τεχνικό και ροής αφήγησης και ρυθμού παίρνει άριστα και είναι ίσως ότι καλύτερο και πιο καλογυρισμένο είδαμε την τρέχουσα κινηματογραφική σαιζόν. Εκεί όμως που ο Σαμ Μέντες μας κερδίζει είναι στην ανθρωπιά που αγγίζει τους ήρωες του και ιδίως τα δύο αυτά νέα παιδιά που αψηφούν κινδύνους και την ίδια τους τη ζωή για το καθήκον. Δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε περισσότερα μιας και δεν λείπουν οι ανατροπές, ωστόσο ο Γουίλ (στο ρόλο ο 27χρονος  George MacKay) και ο Τομ (ο 22χρονος ηθοποιός από το Έσσεξ Dean-Charles Chapman) δύο εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες μεταξύ τους θα επιδείξουν γενναιότητα, απίστευτη ανδρεία και θα βοηθήσουν και θα σώσουν τον έναν τον άλλο όταν χρειαστεί.

Υπάρχουν τουλάχιστον 4 σκηνές που η συγκίνηση θα σας κάνει να δακρύσετε με κορυφαία σκηνή εκεί που ο Γουίλ εξουθενωμένος γονατίζει και ακούει έναν στρατιώτη που τραγουδά ένα παραδοσιακό gospel κομμάτι σαν προσευχή που ακούνε προσηλωμένοι κι όλοι οι άλλοι στρατιώτες λίγο πριν φύγουν για τη μάχη, το “Poor Wayfaring Stranger”. Η ταινία που θύμισε σε κάποια σημεία και τη «Διάσωση του στρατιώτη Ράιαν» του Στίβεν Σπίλμπεργκ, έχει εικόνες μοναδικής ομορφιάς, ενώ μας δείχνει πως τα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μία κόλαση. Ο Μέντες δεν ωραιοποιεί ούτε υπερδραματοποιεί καταστάσεις, μας δείχνει πτώματα αφημένα στη λάσπη που τα δαγκώνουν ποντίκια, μας δείχνει την σκληρότητα του εχθρού (παράδειγμα η σκηνή της πτώσης του Γερμανικού αεροπλάνου και τι ακολουθεί) αλλά και την αίσθηση του καθήκοντος που είναι υψηλή στον πόλεμο. Ο Γουίλ το μόνο που εισπράττει και ίσως του αρκεί είναι ένα γενναιόδωρο «μπράβο παλικάρι μου» και όχι από το στόμα ενός υψηλόβαθμου στρατιωτικού. Εξάλλου για εκείνον το μετάλλιο που είχε κερδίσει ένιωθε πως δεν είχε αξία όπως έλεγε.

Το «1917» πραγματικά όσο κυλάει σε αφήνει άναυδο. Αρκετοί δεν πολυμπορούν τις πολεμικές ταινίες όσο καλοφτιαγμένες κι αν είναι. Θυμηθείτε και την υπέροχη «Δουνκέρκη» του Κρίστοφερ Νόλαν προ 3 ετών. Εδώ όμως έχουμε μία νέα εξαίρεση στον κανόνα, μία πολεμική ταινία όχι γεμάτη με αχρείαστες μάχες αλλά περισσότερο μία ανθρώπινη, περιπετειώδη Οδύσσεια να εκπληρώσεις μία μεγάλη σωτήρια αποστολή, κάτι που θα μπορούσε να παρομοιάσεις και στη σύγχρονη ζωή μας και που συχνά ξεχνάμε. Έχοντας έναν σκοπό συχνά συναντάμε ανυπέρβλητα εμπόδια και εκεί δεν πρέπει ότι κι αν γίνει να «λιγοψυχίσουμε». Στην ένταση και την συγκίνηση συμπράττει τα μέγιστα η μουσική του Thomas Newman που επίσης διεκδικεί Όσκαρ ενώ σε δεύτερους ρόλους με μία – δύο σχεδόν σκηνές συναντάμε τον Κόλιν Φερθ, τον Μαρκ Στρονγκ, τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, τον Ρίτσαρντ Μάντεν και τον Άντριου Σκοτ.

Δείτε οπωσδήποτε. Προβάλλεται στα Odeon Veso Mare. Η ταινία μετά την κατάκτηση 2 Χρυσών Σφαιρών ταινίας και σκηνοθεσίας, είναι υποψήφια για 10 συνολικά Όσκαρ.

Κείμενο: ΤΑΚΗΣ Γ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ