Όλοι οι αυτιστικοί μπορούν να μιλήσουν

«Όλοι οι αυτιστικοί μπορούν να μιλήσουν» ήταν το μήνυμα που πέρασε στον επιστημονικό κόσμο της λογοπαθολογίας σε μία από τις παρουσιάσεις του ο γνωστός λογοθεραπευτής, εξειδικευμένος στον αυτισμό, Μποχατζιάρ Σπ. Ευάγγελος κατά την διάρκεια του 31ου Παγκόσμιου Συνεδρίου λογοθεραπευτών και Φωνιάτρων που πραγματοποιήθηκε στην Ταϊπέι.

Είναι μία τολμηρή και συνάμα ελπιδοφόρος στάση που όμως με σκληρή και επίμονη, ακούραστη δουλειά ο κύριος Μποχατζιάρ κρατά σταθερά με μόνο επιτυχίες στο βιογραφικό των παιδιών που έχει αναλάβει τα τελευταία 14 χρόνια∙ τα οποία ενώ στην αρχή είχαν την πρόγνωση και διάγνωση μη ομιλητικού αυτισμού, κατάφεραν εν τέλει να αναπτύξουν λειτουργική επικοινωνιακή ομιλία.   Η διαταραχή του αυτισμού είναι  ένα πολυδιάστατο θέμα και πολλές φορές παρεξηγημένο. Πρόκειται για πρόβλημα με την αισθητηριακή καταγραφή και ερμηνεία των ερεθισμάτων στον εγκέφαλο όπως αυτές εισέρχονται από τις πέντε βασικές αισθήσεις μας συμπεριλαμβανομένης της ιδιοδεκτικότητας, αντίληψη του σώματός μας στο χώρο, και το αιθουσαίο μας σύστημα.  Έτσι, μιλάμε για ανικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργαστεί σωστά το περιβάλλον  με αποτέλεσμα να ξοδεύεται περισσότερη ενέργεια για την επεξεργασία αυτού. Τα άτομα στο αυτιστικό φάσμα μπορεί να  μοιάζουν υπνωτισμένα με αυτό και επομένως  ανίκανα να συμμετάσχουν στην επικοινωνία με μη προβλέψιμα όντα όπως ο άνθρωπος που μπορεί να διαταράξουν τον εναρμονισμό τα οποία εκείνα έχουν εδραιώσει.   

Ο αυτισμός σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική έχει φτάσει σχεδόν στο 2,5% των γεννήσεων που σημαίνει ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έχει πλέον πάρει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας. H αντιμετώπιση έρχεται με την έγκαιρη παρέμβαση και πρόληψη που αρκετές φορές μπορεί να προλάβει την θεραπεία ή ακόμα και το ίδιο το πρόβλημα, αφού σημάδια κάνουν την εμφάνισή τους από τη βρεφική κιόλας ηλικία δεδομένου ότι ο αυτισμός υπάρχει μέσα από τη μήτρα. Είναι πολύ λυπηρό στην Ελλάδα του 2019 να περιμένουμε το παιδί μας με το εκάστοτε αναπτυξιακό πρόβλημα να φτάσει ή και να ξεπεράσει ακόμα  τα τρία  έτη ζωής του για να μιλήσουμε  πλέον για εδραιωμένο αυτισμό.

Ο αυτισμός είναι διαταραχή της κοινωνικής επικοινωνίας και συγκεκριμένα της κοινωνικότητας  που είναι η ικανότητα του ατόμου να προσαρμόζεται στις κοινωνικές συνθήκες, η επιθυμία του να συνάπτει φιλικές σχέσεις και να συμμετάσχει σε κοινές δραστηριότητες και  μάλιστα είναι μία δεξιότητα που όλοι γενετήσια έχουμε μέσα μας.

 Ο αυτισμός ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΟΜΙΛΙΑΣ. Ασχέτως αν πολλές φορές τα συναντάμε περιστατικά που δεν κατάφεραν να χρησιμοποιούσουν ομιλία . Το πρόβλημα με τον αυτισμό βρίσκεται στη χρήση της γλώσσας και τις λεκτικές  αλλά και εξωλεκτικές συμπεριφορές, ύφος, χροιά, νοήματα. Όπως καταλαβαίνουμε πρόκειται για ένα τεράστιο και συνάμα ανεξερεύνητο φάσμα το οποίο εμπεριέχει δύο μεγάλες κατηγορίες. Τον λειτουργικό αυτισμό με κανονική ομιλία, που είναι άτομα τα οποία έχουν αδίκως χαρακτηριστεί δύστροπα, περίεργα, στωικά, μονόχνοτα, αντικοινωνικά, παράξενα, μοναχικά κ.α. Και τα άτομα με περισσότερες αισθητηριακές δυσλειτουργίες που παρουσιάζουν και άλλα συνοδά προβλήματα λόγου, γλωσσικά, φωνολογικά, συντακτικά, γραμματικά  καθώς  και ψυχοσυναισθηματικά, μέχρι και ολική απουσία λόγου και ομιλίας όταν δεν τους παρέχεται ουσιαστική βοήθεια.

Τα παιδιά αυτά διαθέτουν μοναδικές δεξιότητές που κατά καιρούς σε όλη την ανθρωπότητα τους έχουν καταστήσει ικανούς να φτάσουν σε κορυφαίο επίπεδο τις ενασχολήσεις τους και να κατακτήσουν επαγγελματικές θέσεις σε παρά πολύ νεαρές ηλικίες αρκεί η κοινωνία να μπορέσει να διώξει μια για πάντα τα ταμπού της διαφορετικότητας και να επιτρέψουμε επιτέλους στα άτομα με ιδιαιτερότητες να κυκλοφορήσουν ανάμεσά μας με ίσα δικαιώματα στην ελληνική κοινωνία όπου δυστυχώς όποιος διαφέρει τιμωρείται και περιθωριοποιείται κοινωνικά. Τότε και μόνο τότε, θα μπορέσουμε σαν πολιτεία  να χτίσουμε τις κατάλληλες υποδομές έτσι ώστε τα χαμηλά λειτουργικά άτομα του φάσματος να μπορέσουν να αυτονομηθούν ή και να αποκατασταθούν ακόμα και επαγγελματικά όπως σε προηγμένες χώρες ήδη έχουν αρχίσει μικρά αλλά γενναία βήματα προς εκπλήρωση αυτού του στόχου. Δίνουμε λοιπόν τη σκυτάλη στους γονείς και συνοδούς των ατόμων με αυτισμό ότι με την κατάλληλη εκπαίδευση και πρώιμη παρέμβαση ο αυτισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Αξίζει να τονιστεί ότι η παρέμβαση μπορεί να ξεκινήσει και σε παιδιά κάτω των δύο ετών δεδομένου ότι αναμφισβήτητα, σημάδια αυτισμού κάνουν την εμφάνισή τους  στη βρεφική ηλικία.

Πρώτο βήμα λοιπόν είναι η πρώιμη και όσο το δυνατόν εντατικότερη παρέμβαση και δουλειά από το οικογενειακό περιβάλλον αφού προηγουμένως έχει προηγηθεί η συμφιλίωση με την ιδιαιτερότητα του παιδιού μας για να μπορέσουμε να απολαύσουμε τα μικρά καθημερινά « δώρα» που η διαταραχή αυτή μπορεί να μας δώσει. Γιατί… κάθε παιδί είναι ένα θαύμα της φύσης  και ΤΟ ΜΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ αφού η φύση, πρωτίστως, κατέχει το δικαίωμα της ποικιλομορφίας, γεγονός που κανένας δεν μπορεί να της το στερήσει.

Συμπτώματα που να σας ανησυχούν:

• Ακατάλληλη χρήση παιχνιδιών
• Υπερκινητικότητα – παθητικότητα
• Αδυναμία σχέσης με τρίτους
• Ακατάλληλο γέλιο
• Ακατάλληλο κλάμα
• Αδικαιολόγητο κλάμα
• Υπερευαισθησία σε θορύβους – ήχους
• Αντοχή σε θορύβους – ήχους
• Δυσκολία διαχείρισης αλλαγών της ρουτίνας
• Φτωχή ή παντελής απουσία ομιλίας
• Παράξενο δέσιμο με αντικείμενα
• Έλλειψη αίσθησης κινδύνου
• Παθητική απόκριση στο χαμόγελο από βρεφική ηλικία
• Όχι ή μη οργανωμένη βλεμματική επαφή
• Όχι απάντηση με χαμόγελο στο χαμόγελο, σε οικείους ήχους, σε οικεία  παιχνίδια ή πρόσωπα
• Απαθές βρέφος στην αγκαλιά της μητέρας, το γνωστό «σακί»
• Δεν επιζητά να είναι με άλλους στο δωμάτιο
• Μετά τον έβδομο μήνα ζωής δεν αναζητά άτομα οικεία όταν φεύγουν από το μέρος του
• Στερεότυπο παιχνίδι
• Εμμονές
• Τελετουργικές κινήσεις
• Απομόνωση