Οι ήρωες του Δημήτρη Νόλλα

Ο Δημήτρης Νόλλας είναι ο γνωστός άγνωστος μεταδικτατορικός συγγραφέας. Παρ’ όλο τις βραβεύσεις και τις κολακευτικές κριτικές είναι παραγνωρισμένος από την πλευρά της πλατιάς εμπορικής κυκλοφορίας.

Διαβάζεται από ένα πιστό και στενό κύκλο αναγνωστών και γραφιάδων που ξεκινάει σιγά-σιγά να διευρύνεται. Ο δουλεμένος και υπαινικτικός του λόγος, η πυκνότητα γραφής και περιεχομένου είναι μακριά από τη λογική της ήσσονος προσπάθειας που έμαθε στον αναγνώστη να του έρχονται όλα στο πιάτο.

Οι ήρωες του ξεφεύγουν από τα καθιερωμένα. Μη προβλεπόμενους θα τους λέγαμε στο στρατό.  Φτωχοδιάβολοι, μετανάστες, περιθωριακοί πότες, αργόσχολοι μα  και καταπιεσμένοι επαρχιώτες. Άνθρωποι της διπλανής μα τόσο ουσιαστικά μακρινής πόρτας.

Κυρίως άνδρες προερχόμενοι από λαϊκά στρώματα που δεν γνωρίζουν τις ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου αλλά σίγουρα έχουν τραγουδήσει τα τραγούδια του Μανώλη.

Πίνουν σα φίδια, καπνίζουν αρειμανίως και συζητάνε για τον τόπο τους μα και για γυναίκες χωρίς αυτές. Φλυαρούν, μπουρδολογούν και αρπάζονται με το παραμικρό. Το κωμικό μετατρέπεται σε τραγικό και οι μικροπαρεξηγήσεις τους έχουν μία κρυφή τρυφερότητα, μία θέρμη μεσογειακή.

Και εκεί στο ημίφως σε κάποια πίσω τραπέζια ένα γλυκό ηπειρώτικο χαμόγελο, που δεν ξέρεις αν σε δουλεύει ή όχι, παρατηρεί διακριτικά τα πάντα. Είναι ένας φαλακρός γέρος, ένας σοφός τολμώ να πω. Αρτιότερο πεζογράφο της γενιάς του θα τον χαρακτηρίσει ο Μαρωνίτης.

Όλη την προηγούμενη ώρα πρωταγωνιστεί σε ένα μονόπρακτο με θεατή τον ίδιο. Αποφασίζει επιτέλους να σηκωθεί και να μιλήσει σαν Αθηναίος πολίτης στην αγορά.

Με όχι απλά λόγια αλλά με λόγο ουσιαστικό που ποιος ξέρεις πόσο καιρό άραγε τον πήρε για να συγκεντρώσει. Ξεκινάει λοιπόν  να αφηγείται με το δικό του απλό και λιτό τρόπο.

Ένας παντεπόπτης αφηγητής αφηγείται το δικό του ταξίδι κάνοντας ιστορικές παρεκβάσεις και βγάζοντας αποφθέγματα ζωής. Θα πει τα πράγματα όπως έγιναν. Δεν θα χαριστεί σε κανέναν όπως και στη ζωή του.

Γιατί αυτό που μένει είναι κάποια κείμενα και συγκεκριμένες στάσεις. Όλα τα άλλα είναι δημόσιες σχέσεις και φούμαρα. Και μόνο που εκδίδει με την πτώση της δικτατορίας, με σεβασμό στους συντρόφους που βρίσκονται στις φυλακές και τις εξορίες φανερώνει πολλά.

Στο αφηγηματικό σύμπαν που πλάθει βλέπεις και τον ίδιο κάπου στην άκρη όπως οι ζωγράφοι βάζουν και τον εαυτό τους μέσα σε μεγάλα γεγονότα. Πέρα από τη φυσιολογική φθορά του χρόνου μέσα στα μάτια διατηρείται μία λάμψη. Είναι τα κουρασμένα μας μάτια που γυρεύουν ακόμη, γυρεύουν πάντα ανήσυχα κάτι από τη ζωή.

Η παρουσίαση των βιβλίων του Δημήτρη Νόλλα θα γίνει την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου στις 8.30 μ.μ. στο Πολύεδρο. Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης είναι ο χώρος εναλλακτικής παρέμβασης «Κοινοτικόν» καθώς και οι εκδόσεις Ίκαρος.