Μιλά στο thebest.gr ο καθηγητής Γιώργος Παπαθεοδώρου
Σημαντική είναι η συμβολή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, στις αρχαιολογικές έρευνες που διεξάγονται στη Σαλαμίνα και οι οποίες ήδη έχουν αποδώσει τους πρώτους καρπούς. Χάρη στη γεωφυσική και γεωαρχαιολογική έρευνα, από την ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τον καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου, εντοπίστηκαν δεδομένα που αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανασύνθεση της παράκτιας παλαιογεωγραφίας της περιοχής.
Ήδη όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού προ ημερών, αποκαλύφθηκαν στον όρμο των Αμπελακίων στη Σαλαμίνα , λιμενικές δομές, οχυρωματικές κατασκευές και διάφορες κτιριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες συνδέονται με το σημείο από όπου απέπλευσε ο ενωμένος στόλος των Ελλήνων το 480 π.Χ. για τη νικηφόρα Ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Μιλώντας στο thebest.gr, ο καθηγητής του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών Γιώργος Παπαθεοδώρου, σημείωσε ότι στο τμήμα του Όρμου του Αμπελακίου, πιθανότατα βρισκόταν ο εμπορικός και πολεμικός λιμένας της Κλασικής και Ελληνιστικής πόλης-δήμου της Σαλαμίνος, τον σημαντικότερο και πλησιέστερο του Αθηναϊκού κράτους, μετά από τους τρεις λιμένες του Πειραιώς (Κάνθαρο, Ζέα, Μουνιχία).
Από την έρευνα επιβεβαιώθηκε ότι και στις τρεις πλευρές του Όρμου του Αμπελακίου (βόρεια, δυτική και νότια) διατηρούνται καταβυθισμένες αρχαιότητες, οι οποίες σταδιακά βυθίζονται και αναδύονται, ανάλογα με τη μεταβολή της στάθμης της θάλασσας, η πτώση της οποίας, ιδιαίτερα τον μήνα Φεβρουάριο, φθάνει το μισό μέτρο.
Οι αρχαιολόγοι αναγνώρισαν τόσο στον αιγιαλό όσο και στα ρηχά νερά λιμενικές δομές, οχυρωματικές κατασκευές και διάφορες κτιριακές εγκαταστάσεις.
Μακρός τοίχος (βραχίονας), μήκους 160 μ. περίπου, στο βορειοδυτικό τμήμα του Όρμου του Αμπελακίου
Μακρός τοίχος (βραχίονας), μήκους 160 μ. περίπου, στο βορειοδυτικό τμήμα του Όρμου του Αμπελακίου
Όπως εξηγεί ο κ. Παπαθεοδώρου το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας με τις πολύ σύγχρονες θαλάσσιες γεωλογικές τεχνολογίες που διαθέτει, μπορεί να εντοπίζει αρχαιότητες που βρίσκονται τόσο στην επιφάνεια του πυθμένα, όσο και αυτές που είναι θαμμένες στη θάλασσα. Στον τεχνολογικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβάνεται και ένα υπερσύγχρονης τεχνολογίας αυτόνομο θαλάσσιο όχημα, το οποίο μάλιστα θα παρουσιαστεί στο Patras IQ.
Ένα ακόμη έργο που έχει ανατεθεί στο Εργαστήριο, στο πλαίσιο της έρευνας της περιοχής, είναι ο εντοπισμός της ακτογραμμή κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, δηλαδή την περίοδο των κλασσικών χρόνων της αρχαιότητας. Με τα γεωφυσικά δεδομένα που συγκεντρώνει το Εργαστήριο, θα μπορέσει να κάνει αναπαράσταση της μορφολογίας της περιοχής, όταν έγινε η ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Κυκλικός πύργος από την οχύρωση του Κλασικού λιμένος, στον Όρμο του Αμπελακίου
Κυκλικός πύργος από την οχύρωση του Κλασικού λιμένος, στον Όρμο του Αμπελακίου
Μπορούν να βρεθούν τα σκάφη;
Ένα ακόμη «στοίχημα» για την ερευνητική ομάδα είναι ο εντοπισμός τμημάτων από τα πλοία που βυθίστηκαν στη θάλασσα κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, έχουν βουλιάξει περί τα 200 πλοία των ηττημένων Περσών και 40 τριήρεις των νικητών Ελλήνων. Το εγχείρημα βέβαια, μόνο εύκολο δεν είναι, καθώς τα πολεμικά πλοία ήταν ξύλινα και δεν είχαν φορτίο. Ωστόσο, τα πολεμικά πλοία είχαν έμβολα, με τα οποία και διεμβόλιζαν τα σκαριά των αντιπάλων και αυτά ελπίζουν να εντοπίσουν οι αρχαιολόγοι.
Ρωτήσαμε τον κ. Παπαθεοδώρου, εάν ο εντοπισμός των πολεμικών πλοίων είναι εφικτός και να τι μας είπε: «Είναι τεράστιο αρχαιολογικό θέμα να εντοπιστούν απομεινάρια από τα σκάφη της ναυμαχίας. Από την εμπειρία της περιοχής, που έχουμε πλέον ως Εργαστήρι, και με τη βοήθεια των νέων ηχοβολιστικών συστημάτων θεωρώ ότι, είναι ένας πάρα πολύ δύσκολος στόχος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και αδύνατος».
Βέβαια, οι έρευνες στο χώρο θα συνεχιστούν. Η έρευνα ήταν αναγνωριστική και διενεργήθηκε Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2016 υπό τη διεύθυνση της δρος Σίμωσι και του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Προέδρου του Ινστιτούτου κ. Γιάννου Λώλου, με την συμμετοχή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τον Καθηγητή κ. Γιώργο Παπαθεοδώρου και με κύρια οικονομική υποστήριξη από το Βρετανικό Ίδρυμα Honor Frost.
Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη συστηματική υποβρύχια έρευνα, η οποία εγκαινιάζεται, από Ελληνικούς φορείς (με 20μελή επιστημονική ομάδα), σε βεβαρυμένο θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά σε χώρο μείζονος ιστορικής σημασίας.
Άποψη του Όρμου του Αμπελακίου
Άποψη του Όρμου του Αμπελακίου
Διεθνούς φήμης το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας Στις έρευνες της Σαλαμίνας, πήραν μέρος τα μέλη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Γ. Παπαθεοδώρου, Καθηγητής, Μ. Γεραγά, Αν. Καθηγήτρια, Δ. Χριστοδούλου, Επιστημονικός συνεργάτης, Ν. Γεωργίου και Ξ. Δήμας Υποψήφιοι διδάκτορες.
Σε σχετική ανακοίνωση για το θέμα, αναφέρεται ότι:
«Οι θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες που εκτελέστηκαν στον όρμο βορείως της Κυνόσουρας(Σαλαμίνα) είχαν ως σκοπό αφενός τον εντοπισμό της ακτογραμμής της κλασικής περιόδου και την ανασύνθεση της παράκτιας παλαιογεωγραφίας της περιοχής και αφετέρου τον εντοπισμό στόχων στον πυθμένα, πιθανής αρχαιολογικής σημασίας. Για την ικανοποίηση του σκοπού των ερευνών χρησιμοποιήθηκε ένας ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης (EG&G 272 TD) δύο συχνοτήτων και ένα θαλάσσιο μαγνητόμετρο τύπου Overhauser. Ο προσδιορισμός του σκάφους έγινε με σύστημα διαφορικού δορυφορικού συστήματος (DGPS). Για την οπτική παρατήρηση του πυθμένα χρησιμοποιήθηκε σύστημα συρόμενης υποβρύχιας κάμερας. Τα πολύ υψηλής ποιότητας ψηφιακά δεδομένα που συλλέχθηκαν βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας και αναμένεται να αποδώσουν σημαντικές πληροφορίες για την παλαιογεωγραφική εξέλιξη της περιοχής και την παρουσία αρχαιολογικών στόχων.»
Το Εργαστήριο εδώ και 20 χρόνια έχει μεγάλη εμπειρία στο αντικείμενο της θαλάσσια γεωαρχαιολογίας, δηλαδή στον εντοπισμό ναυαγίων και ευρημάτων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στη θάλασσα.
Όπως σημείωσε ο καθηγητής κ. Παπαθεοδώρου, το Εργαστήριο συμμετείχε στις έρευνες που έγιναν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ τα δυο τελευταία χρόνια κάνει έρευνες στη Βύβλο και σε όλα τα αρχαία λιμάνια του Λιβάνου.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
