Το Χρήμα ως Χρέος (2ο Μέρος)

Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα Σήμερα

Με το πέρασμα των χρόνων, το σύστημα κλασματικού αποθέματος και το ενιαίο δίκτυο τραπεζών του που υποστηρίζεται από μια κεντρική τράπεζα έγινε το κυρίαρχο χρηματικό σύστημα του κόσμου. Ταυτόχρονα, το κλάσμα χρυσού που έχει το ρόλο αντικρύσματος για τα χρήματα που δανείζονται μειώθηκε σταδιακά στο τίποτα.

Η βασική φύση των χρημάτων άλλαξε.

Στο παρελθόν, ένα χάρτινο δολάριο ήταν ουσιαστικά μια απόδειξη που μπορούσε να εξαργυρωθεί για μια τυποποιημένη ποσότητα χρυσού η ασημιού. Σήμερα, ένα χάρτινο ή ένα ψηφιακό δολάριο μπορεί να εξαργυρωθεί μόνο για ένα άλλο χάρτινο ή ψηφιακό δολάριο.

Στο παρελθόν, η ιδιωτικά κατασκευασμένη τραπεζική πίστωση υπήρχε μόνο στην μορφή ιδιωτικών χαρτονομισμάτων, τα οποία ο κόσμος είχε το δικαίωμα να αρνηθεί ακριβώς όπως σήμερα έχουμε την επιλογή να αρνηθούμε την ιδιωτική επιταγή κάποιου.

Σήμερα, η ιδιωτικά κατασκευασμένη τραπεζική πίστωση μετατρέπεται νόμιμα σε κρατικό νόμισμα, τα δολάρια, τα ευρώ και τις στερλίνες που από συνήθεια σκεφτόμαστε ως χρήμα. Το κρατικό νόμισμα είναι χρήμα που δημιουργείται με κρατική εξουσιοδότηση, ή διάταγμα και νόμοι “νόμιμης προσφοράς” ορίζουν ότι οι πολίτες θα πρέπει να δέχονται αυτό το κρατικό χρήμα ως πληρωμή για χρέη, γιατί διαφορετικά τα δικαστήρια δεν θα επιβάλλουν την υποχρέωση του οφειλέτη για πληρωμή.

Οπότε, η ερώτηση πλέον είναι αν οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες, μπορούν και οι δύο απλά να δημιουργούν χρήματα, τότε πόσα χρήματα υπάρχουν;

Στο παρελθόν, η συνολική ποσότητα χρημάτων που υπήρχαν ορίζοταν από την φυσική ποσότητα του οποιοδήποτε αγαθού χρησιμοποιούνταν ως χρήμα. Για παράδειγμα, για να δημιουργηθούν νέα χρυσά ή ασημένια χρήματα, μια νέα ποσότητα χρυσού ή ασημιού έπρεπε να ανακαλυφθεί και να εξορυχθεί απ’ το έδαφος.

Σήμερα, κυριολεκτικά, το χρήμα δημιουργείται από το χρέος. Νέο χρήμα δημιουργείται κάθε φορά που κάποιος παίρνει δάνειο από μια τράπεζα. Ως αποτέλεσμα, η συνολική ποσότητα του χρήματος που μπορεί να δημιουργηθεί έχει ένα μόνο πραγματικό όριο το συνολικό επίπεδο χρέους.

Οι κυβερνήσεις θέτουν ένα επιπλέον υποχρεωτικό όριο στην δημιουργία νέου χρήματος, με την επιβολή ενός κανόνα, γνωστού ως “Απαιτούμενο Κλασματικό Απόθεμα”. Ουσιαστικά αυθαίρετο, το απαιτούμενο κλασματικό απόθεμα διαφέρει από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή. Στο παρελθόν, ήταν σύνηθες να απαιτείται από τις τράπεζες να έχουν πραγματικό χρυσό αξίας τουλάχιστον ενός (1) δολαρίου στο θησαυροφυλάκιο ως αντίκρυσμα για κάθε 10 δολάρια χρημάτων που παράγονται από χρέη. Σήμερα, οι απαιτούμενες αναλογίες αποθέματος δεν εφαρμόζονται πλέον στην αναλογία νέου χρήματος προς απόθεμα χρυσού αλλά στην αναλογία νέου χρεωστικού χρήματος προς το υπάρχων χρεωστικό χρήμα που υπάρχει στην τράπεζα ως καταθέσεις.

Σήμερα, τα αποθεματικά των τραπεζών αποτελούνται από δύο πράγματα: την ποσότητα χρήματος, σε μορφή μετρητών, που έχουν εκδοθεί από την κυβέρνηση και η τράπεζα έχει καταθέσει στην κεντρική τράπεζα, συν την ποσότητα του υπάρχοντος χρεωστικού χρήματος που υπάρχει στην τράπεζα ως καταθέσεις.

Για να το καταλάβουμε αυτό καλύτερα… ας φανταστούμε ότι μια νέα τράπεζα μόλις ξεκίνησε και δεν έχει ακόμα καταθέτες. Ωστόσο, οι επενδυτές της τράπεζας κατέθεσαν ως απόθεμα χίλια εκατόν έντεκα δολάρια και δώδεκα σεντς κανονικού χρήματος στην κεντρική τράπεζα και η απαιτούμενη αναλογία αποθέματος είναι 9:1.

Βήμα 1ο: Οι πόρτες της τράπεζας ανοίγουν και καλωσορίζουν τον πρώτο πελάτη που θέλει δάνειο. Χρειάζεται $10.000 για να αγοράσει ένα αυτοκίνητο. Με αναλογία αποθέματος 9:1, το απόθεμα της νέας τράπεζας στην κεντρική τράπεζα, γνωστό και ως “χρήμα μεγάλης ισχύος”, της επιτρέπει να δημιουργήσει νόμιμα, ως δια μαγείας, 9 φορές αυτό το ποσό, δηλαδή $10.000, βασιζόμενη στην υπόσχεση εξόφλησης του χρέους από τον δανειολήπτη.

Αυτά τα $10.000 δεν αφαιρούνται από κάπου αλλού. Είναι ολοκαίνουρια χρήματα που απλά πληκτρολογούνται στον λογαριασμό του δανειολήπτη ως τραπεζική πίστωση.

Στην συνέχεια ο δανειολήπτης γράφει μια επιταγή που αφορά σε αυτήν την τραπεζική πίστωση, για να αγοράσει το μεταχειρισμένο αυτοκίνητο.

Βήμα 2ο: Η πωλήτρια, τότε, καταθέτει αυτά τα 10,000 -μόλις δημιουργημένα- δολάρια στην δική της τράπεζα. Ανόμοια με τα κυβερνητικά χρήματα υψηλής ισχύος που κατατίθενται στην κεντρική τράπεζα, αυτά τα φρεσκοδημιουργημένα χρήματα πίστωσης δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν με την αναλογία αποθέματος. Αντιθέτως, διαιρούνται με την αναλογία αποθέματος. Με την αναλογία του 9:1, ένα νέο δάνειο των $9.000 μπορεί να δημιουργηθεί βασιζόμενο στην κατάθεση των $10.000.

Βήμα 3ο: Αν αυτά τα $9.000 κατατεθούν πάλι, με την σειρά τους, από κάποιον τρίτο, στην τράπεζα που τα δημιούργησε ή σε κάποια άλλη, μετατρέπονται σε νομική βάση για την δημιουργία μιας τρίτης τραπεζικής πίστωσης, αυτής την φορά για πόσό ύψους $8.100.

Σαν μια από εκείνες τις ρώσικες κούκλες, καθεμιά από τις οποίες περιέχει μέσα της μια ελαφρώς μικρότερη κούκλα, κάθε νέα κατάθεση δίνει την δυνατότητα έκδοσης ενός ελαφρώς μικρότερου δανείου, σε μια συνεχώς φθίνουσα σειρά. Τώρα, αν τα χρήματα που δημιουργήθηκαν με το δάνειο δεν κατατεθούν σε κάποια τράπεζα, η διαδικασία σταματάει.

Αυτό είναι το απρόβλεπτο μέρος του μηχανισμού δημιουργίας του χρήματος. Αλλά πιθανότατα, σε κάθε βήμα, τα καινούρια χρήματα θα κατατεθούν σε κάποια τράπεζα και η διαδικασία της αναλογίας αποθέματος μπορεί να αυτοεπαναλαμβάνεται συνέχεια μέχρι περίπου 100.000 ολοκαίνουρια δολάρια να δημιουργηθούν μέσα στο τραπεζικό σύστημα.

Όλα αυτά τα νέα χρήματα έχουν δημιουργηθεί εξολοκλήρου από το χρέος και η όλη διαδικασία, δικαιολογείται νομικά από την αρχική αποθεματική κατάθεση των μόλις χιλίων εκατόν έντεκα δολαρίων και δώδεκα σεντς, τα οποία στέκουν απείραχτα στην κεντρική τράπεζα!

Επιπλέον, σε αυτό το δαιμόνιο σύστημα, τα βιβλία κάθε τράπεζας στην αλυσίδα πρέπει να δείχνουν ότι η τράπεζα έχει 10% του ποσού σε καταθέσεις, απ’ ότι έχει σε δάνεια. Αυτό δίνει στις τράπεζες ένα πραγματικό κίνητρο για να αποζητούν τις καταθέσεις, ώστε να μπορούν να δίνουν δάνεια, γεγονός το οποίο συντηρεί την γενική -ωστόσο λανθασμένη- εντύπωση ότι τα δάνεια προέρχονται από τις καταθέσεις.

Τώρα, εκτός και αν όλα τα διαδοχικά δάνεια κατατεθούν στην ίδια τράπεζα, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι οποιαδήποτε τράπεζα κατάφερε να πολλαπλασιάσει το αρχικό απόθεμα χρήματος υψηλής ισχύος περίπου στο 90πλάσιο, εκδίδοντας τραπεζική πίστωση από το τίποτα.

Ωστόσο, το τραπεζικό σύστημα είναι ένας κλειστός βρόγχος. Τραπεζική πίστωση που δημιουργείται στην μια τράπεζα γίνεται κατάθεση σε μια άλλη, και αντίστροφα. Σε ένα θεωρητικό κόσμο όπου όλες οι συναλλαγές είναι ισόποσες, το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν ακριβώς το ίδιο σαν όλη η διαδικασία να συνέβη στα πλαίσια μιας μόνο τράπεζας.

Δηλαδή, το αρχικό απόθεμα της τράπεζας στην κεντρική τράπεζα, ύψους λίγο παραπάνω από χίλια εκατό δολάρια της επιτρέπει τελικά να συλλέξει τόκους για ένα ποσό μέχρι $100.000 που η τράπεζα ποτέ δεν είχε.

Αν ΑΥΤΟ σας φαίνεται εξωφρενικό, ακούστε και το άλλο. Στις πρόσφατες δεκαετίες, ως αποτέλεσμα σταθερής πίεσης από το τραπεζικό λόμπι, η υποχρέωση των τραπεζών να κάνουν μια αποθεματική κατάθεση στην κεντρική τράπεζα του έθνους έχει σχεδόν καταργηθεί σε μερικές χώρες ενώ οι πραγματικές αναλογίες αποθέματος μπορεί να είναι πολύ υψηλότερες από 9:1.

Για μερικούς τύπους λογαριασμών, συχνά χρησιμοποιούνται αναλογίες του 20:1 και του 30:1. Και ακόμα πιο πρόσφατα, με την επιβολή του “κόστους δανείου”, το οποίο οι δανειολήπτες αναγκάζονται να πληρώσουν αν θέλουν να πάρουν ένα δάνειο, οι τράπεζες βρήκαν ένα νέο τρόπο για να παρακάμψουν τους περιορισμούς του απαιτούμενου αποθέματος μια και καλή.

Έτσι… παρότι οι κανόνες είναι περίπλοκοι, η πραγματικότητα της κοινής λογικής είναι ουσιαστικά αρκετά απλή:

Οι τράπεζες μπορούν να δημιουργήσουν τόσα χρήματα, όσα μπορούμε να δανειστούμε.

“Όλοι γνωρίζουν υποσυνείδητα ότι οι τράπεζες δεν δανείζουν χρήματα.Όταν τραβάτε χρήματα από τον λογαριασμό σας, η τράπεζα δεν σας λέει ότι δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό επειδή δάνεισε τα χρηματά σας σε κάποιον άλλο.” Mark Mansfield, οικονομολόγος – συγγραφέας

Παρά την συνεχή προβολή πλάνων αρχείου από νομισματοκοπεία, τα χρήματα που παράγονται από την κυβέρνηση, συνήθως αναλογούν σε ποσοστό λιγότερο του 5% του συνολικού χρήματος που κυκλοφορεί. Περισσότερο από το 95% των υπόλοιπων χρημάτων που υπάρχουν σήμερα δημιουργήθηκαν από κάποιον που υπέγραψε ένα τεκμήριο χρέους σε κάποια τράπεζα.

Σαν αυτό να μην είναι αρκετό, αυτά τα χρήματα τραπεζικής πίστωσης δημιουργούνται και καταστρέφονται σε τεράστιες ποσότητες κάθε μέρα, καθώς νέα δάνεια εκδίδονται και παλιά δάνεια εξοφλούνται.

“Φοβάμαι ότι δεν θα άρεσε στον μέσο πολίτη αν του έλεγαν ότι οι τράπεζες έχουν την δυνατότητα -και την εξασκούν- να δημιουργήσουν χρήματα …Και αυτοί που ελέγχουν την πίστωση ενός έθνους καθοδηγούν την πολιτική των κυβερνήσεων και κρατούν στην χούφτα τους την μοίρα των ανθρώπων.”

Reginald McKenna, πρώην πρόεδρος του Δ.Σ.,Τράπεζα Midlans της Αγγλίας

Οι τράπεζες μπορούν να εφαρμόζουν αυτό το χρηματικό σύστημα μόνο με την ενεργή συνεργασία της κυβέρνησης.

Πρώτον, οι κυβερνήσεις περνούν νομοσχέδια νόμιμης προσφοράς για να μας αναγκάσουν να χρησιμοποιούμε το επίσημο κρατικό νόμισμα.

Δεύτερον, οι κυβερνήσεις επιτρέπουν στην ιδιωτική τραπεζική πίστωση να παρέχεται στην μορφή αυτού του κρατικού νομίσματος.

Τρίτον, τα κρατικά δικαστήρια επιβάλλουν την εξόφληση των τραπεζικών χρεών.

Και τέλος, οι κυβερνήσεις εγκρίνουν νομοθετικές ρυθμίσεις για να προστατέψουν την λειτουργία και την εμπιστοσύνη του κόσμου στο χρηματικό σύστημα, ενώ δεν κάνουν τίποτα για να ενημερώσουν τον κόσμο σχετικά με την πραγματική καταγωγή του χρήματος.

Η απλή αλήθεια είναι ότι όταν υπογράφουμε στην διακεκομένη γραμμή για ένα υποτιθέμενο δάνειο ή μια υποθήκη, η υπογεγραμένη δέσμευσή μας για εξόφληση, υποστηριζόμενη από τα περουσιακά στοιχεία που δεσμευόμαστε να παραδόσουμε ως ρήτρα αν δεν καταφέρουμε να εξοφλήσουμε, είναι το μόνο πράγμα αληθινής αξίας που εμπλέκεται στην συναλλαγή.

Συνέχεια >>