Χαράλαμπος Μπονάνος: Η Δυτική Ελλάδα στη βιομηχανία του κινηματογράφου - Η προσέλκυση οπτικοακουστικών παραγωγών

Καταρχάς ποια είναι η λειτουργία και ο σκοπός του Film Office

Σκοπός του Film Office είναι να λειτουργεί ως «γέφυρα» μεταξύ των παραγωγών που επιθυμούν να κάνουν γυρίσματα στην περιοχή μας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, παρέχοντας διευκόλυνση στην έκδοσή των απαραιτήτων άδειων γυρισμάτων, να ενημερώνει για τις τοποθεσίες και προσφέρει υποστήριξη σε διοικητικό και τεχνικό επίπεδο. Επίσης συνδέει τους παραγωγούς με τους τοπικούς παρόχους υπηρεσιών (διαμονή, εστίαση, τεχνικές υπηρεσίες, τοπικούς επαγγελματίες του οπτικοακουστικού κλάδου) διευκολύνοντας τα γυρίσματα ταινιών, σειρών και διαφημίσεων. Στοίχημα της περιφερειακής Αρχής είναι να καταστήσει την Περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας μια «φιλική περιφέρεια για τον κινηματογράφο».

Γιατί η Δυτική Ελλάδα;

Θα πρέπει να γνωρίζετε το εξής: Η Δυτική Ελλάδα διαθέτει τα πάντα, θα έλεγα μάλιστα ότι είναι ένα ευέλικτο «φυσικό στούντιο» που περιλαμβάνει βουνά, παρθένες παραλίες κατά μήκος του Ιονίου Πελάγους, ποτάμια συστήματα που συχνά συνδέονται με την ελληνική μυθολογία. Η πλούσια βλάστηση, οι ελαιώνες και οι παράκτιοι βράχοι παρέχουν σκηνικά για είδη που κυμαίνονται από ιστορικά έπη έως σύγχρονα δράματα ή ταινίες φαντασίας. Σε αντίθεση με τις πιο αστικοποιημένες ή υπερεκτεθειμένες περιοχές όπως η Αθήνα ή η Σαντορίνη, τα τοπία της Δυτικής Ελλάδας παραμένουν σχετικά ανέγγιχτα από τον μαζικό τουρισμό και την κινηματογραφική υπερβολική χρήση, προσφέροντας αυθεντικά γραφικά τοπία που μπορούν να αντικαταστήσουν διαφορετικές παγκόσμιες τοποθεσίες.

Επίσης, μην ξεχνάμε ένα άλλο στοιχείο που μας χαρακτηρίζει και που συνδέεται με αυτά που μόλις ανέφερα. Έχουμε μια πολύ πλούσια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά: Αρχαία Ολυμπία, Μεσολόγγι, Πάτρα, Καλάβρυτα, Ναύπακτος, Ναός Επικούριου Απόλλωνα προσφέρουν αυθεντικές τοποθεσίες για ιστορικές ή σύγχρονες παραγωγές. Και μπορώ να σας δώσω και παραδείγματα: Τα μεσαιωνικά κάστρα της Βόνιτσας και οι βενετσιάνικες επιρροές στη Ναύπακτο προσθέτουν στρώματα ιστορικού βάθους, προσελκύοντας παραγωγές που αναζητούν την αυθεντικότητα χωρίς την ανάγκη εκτεταμένης κατασκευής σκηνικών. Αυτή η κληρονομιά ευθυγραμμίζεται με την παγκόσμια ζήτηση για πολιτιστικά πλούσιο περιεχόμενο, όπως φαίνεται σε επιτυχίες όπως η Τροία (2004) ή οι 300 (2006), οι οποίες αξιοποίησαν την ελληνορωμαϊκή αισθητική. Και επειδή υπάρχει ξανά η τάση για αναβίωση ταινιών μυθολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος αυτή την φορά πρέπει να είμαστε παρόντες.

Τέλος οι βελτιωμένες υποδομές: νέοι δρόμοι (ιόνια ολύμπια οδός), νέες ξενοδοχειακές μονάδες και εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων με τη δυνατότητα φιλοξενίας μεγάλων συνεργείων, σε συνδυασμό με τα παραπάνω προσφέρουν ένα  ολοκληρωμένο πακέτο που οφείλει να έχει ένας κινηματογραφικός προορισμός.

Όμως και κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό. Η Δυτική Ελλάδα διαθέτει πολλούς επαγγελματίες που ασχολούνται με τον χώρο της δημιουργικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένου του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Και αυτό είναι κάτι που προσπαθούμε να το εκμεταλλευτούμε στην προσπάθεια που κάνουμε για την προσέλκυση παραγωγών.

Όμως γιατί είναι τόσο σημαντικό να εμπλακούμε και εμείς σε αυτόν τον εθνικό και διεθνή ανταγωνισμό για την προσέλκυση κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών; Με μία πρόταση γιατί υπάρχουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οικονομικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά οφέλη. Θα σας δώσω κάποια παραδείγματα:

- Μία κινηματογραφική παραγωγή μπορεί να προσφέρει άμεσα οικονομικά έσοδα μέσω της εισαγωγής στην περιοχή μας άμεσων κεφαλαίων για δαπάνες σε τοπικές υπηρεσίες, καταλύματα και πόρους. Σκεφτείτε μόνο ότι μία μεσαίου μεγέθους διεθνής παραγωγή (π.χ. προϋπολογισμός 10-20 εκατομμυρίων ευρώ) θα μπορούσε να δαπανήσει εκατομμύρια τοπικά για μισθούς πληρωμάτων, ενοικιάσεις εξοπλισμού, τροφοδοσία και μεταφορές.
- Δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξη δεξιοτήτων καθώς είναι γνωστό ότι τα γυρίσματα ταινιών δημιουργούν ποικίλες ευκαιρίες απασχόλησης, τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και δυνητικά μακροπρόθεσμες, σε μια περιοχή όπου η ανεργία παραμένει πρόκληση. Μια κινηματογραφική παραγωγή θα μπορούσε να προσλάβει εκατοντάδες ντόπιους - οδηγούς, εταιρείες τροφοδοσίας, ασφάλεια, ενώ παράλληλα να απασχολήσει ειδικευμένους εργαζόμενους όπως κατασκευαστές σκηνικών, ηλεκτρολόγους και βοηθούς.

- Έσοδα από τον τουρισμό και περιφερειακό branding αφού ο τουρισμός που προκαλείται από τον κινηματογράφο είναι ένας αποδεδειγμένος οικονομικός μοχλός και η Δυτική Ελλάδα θα μπορέσει να ωφεληθεί σημαντικά. Εμβληματικές παραγωγές μπορούν να μετατρέψουν  λιγότερο γνωστές περιοχές σε παγκόσμιους προορισμούς, όπως είδαμε με την Κεφαλονιά μετά το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι (2001) αλλά και την πόλη του Ντουμπρόβνικ στην Κροατία με την σειρά Game of Thrones. Αλλά και αυτές τις ημέρες μπορεί να έχετε δει πως προβάλλεται η Μεσσηνία η οποία αποτελεί το σκηνικό για τη νέα διεθνή παραγωγή "Οδύσσεια" του Κρίστοφερ Νόλαν, που γυρίζεται αυτή την περίοδο και έχει προσελκύσει έντονο παγκόσμιο ενδιαφέρον, αναδεικνύοντας την περιοχή ως έναν ακόμα σημαντικό κινηματογραφικό προορισμό.

- Ανάπτυξη μικρών επιχειρήσεων αφού οι τοπικοί προμηθευτές - κατασκευαστικές εταιρείες για σκηνικά, πωλητές τροφίμων, εταιρείες ενοικίασης - βιώνουν άμεση ώθηση από την κινηματογραφική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, η οικοδόμηση ενός προσωρινού χωριού κοντά στο Αγρίνιο θα μπορούσε να απασχολήσει ξυλουργούς και προμηθευτές υλικών, ενώ η σίτιση ενός  κινηματογραφικού πληρώματος 100+ ανθρώπων καθημερινά θα υποστήριζε εστιατόρια και αγρότες.

H λίστα των ωφελειών από την προσέλκυση κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών είναι μακριά, αφού θα μπορούσα να αναφέρω ακόμα την οικονομική διαφοροποίηση, την κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη αλλά και την προσέλκυση επενδύσεων.

Μπορώ με βεβαιότητα να σας πω ότι και εμείς έχουμε τις ευκαιρίες μας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει αποδέκτες δεκάδων αιτημάτων για χρηματοδότηση ταινιών αλλά και διευκολύνσεων κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων που πρόκειται να γυριστούν, αιτήματα τα οποία προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε στο μέτρο των οικονομικών μας δυνατοτήτων. Θα σας αναφέρω μόνο δύο παραδείγματα γνωστών παραγωγών που πραγματοποιήθηκαν πέρυσι στην περιοχή μας και για τα οποία μπορείτε να έχετε ακούσει. Η πρώτη περίπτωση αφορά τα γυρίσματα της χολυγουντιανής  ταινίας «Μαρία Κάλλας» που έγιναν στην περιοχή του Κατακόλου με την Αντζελίνα Τζολί, ενώ η δεύτερη περίπτωση αφορά τα γυρίσματα του διαφημιστικού σποτ της Ολυμπίας Οδού για το Πατρινό Καρναβάλι, κατά τα οποία γυρίσματα το Γραφείο του Film Office της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας έπαιξε πολύ ενεργό ρόλο.

Επιπρόσθετα, μέσα από τις επαφές που κάνουμε είμαστε πλέον γνώστες μιας νέας συνθήκης που αναπτύσσεται και που αφορά την αύξηση των Ελληνικών και ξένων παραγωγών που θα πραγματοποιηθούν τα επόμενα χρόνια αφού αποτελεί προτεραιότητα της Ελληνικής Κυβέρνησης μέσω του ΕΚΟΜΕΔ η χρηματοδότηση κινηματογραφικών παραγωγών τηλεοπτικών σειρών.

Εμείς από την πλευρά μας έχουμε ξεκινήσει ένα κύκλο επαφών με τους αντίστοιχους δημόσιους φορείς (Film Office Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας, το ΕΚΟΜΕΔ,) για ανταλλαγή καλών πρακτικών ενώ ήδη από το καλοκαίρι του 2024 βρισκόμαστε σε συνεχείς επαφές με την Εταιρεία Ανάπτυξης  και Τουριστικής Προβολής του Δ. Αθηναίων και το Athens Film Office, φορείς με μεγάλη εμπειρία στην προσέλκυση διεθνών παραγωγών και συζητάμε από κοινού μια πιο συστηματική και στοχευμένη συνεργασία των φορέων μας μέσω της υπογραφής μνημονίου, καθώς και με τους επαγγελματίες του Κινηματογράφου, αλλά και τους λεγόμενους location managers ώστε να προσελκύσουμε παραγωγές στην Δυτική Ελλάδα.

Έχουμε σχεδιάσει και υλοποιούμε μία συγκεκριμένη στρατηγική ώστε το Film Office της ΠΔΕ να μπει στον χάρτη των επαγγελματιών του κινηματογράφου και της τηλεόρασης ώστε να μπορέσει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μετατροπή της Δυτικής Ελλάδας σε έναν κόμβο της οπτικοακουστικής βιομηχανίας και ταυτόχρονα να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο πολιτιστικής, οικονομικής ανάπτυξης και διεθνούς προβολής. Στις επαφές μας αυτό που μεταφέρουμε στους συνομιλητές μας είναι ότι η Δυτική Ελλάδα μπορεί να προσφέρει αυθεντικότητα, οικονομική αποδοτικότητα και  υλικοτεχνική ευκολία, ενισχυμένη από συνέργειες με τον τουρισμό και τις αναδυόμενες υποδομές.

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι:

Καθώς η παγκόσμια ζήτηση για ποικίλα, οπτικά εντυπωσιακά σκηνικά αυξάνεται, η Δυτική Ελλάδα είναι έτοιμη να χαράξει μια θέση στη δυναμική κινηματογραφική βιομηχανία και εμείς έχουμε την θέληση να προβάλουμε τον τόπο μας, αλλά να κάνουμε και ότι χρειαστεί ώστε να καταφέρουμε να αναπτύξουμε μια νέα οικονομική δραστηριότητα με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία μας»