Παγκόσμια Ημέρα για το AIDS: Πόσο θα επηρεάσει η πανδημία COVID-19 την επίτευξη των στόχων

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 32ου Πανελληνίου Συνεδρίου  AIDS που διοργανώνει κάθε χρόνο η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης  AIDS (ΕΕΜΑΑ) στο οποίο είχα την τιμή να είμαι αντιπρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Το Συνέδριο πραγματοποιείται κάθε χρόνο λίγες ημέρες πριν την Παγκόσμια Ημέρα για το AIDS που έχει καθιερωθεί να τιμάται στις 1 ΔΕΚΕΜΒΡΗ.

Με διάφορες εκδηλώσεις και   κοινωνικά δρώμενα η  επιστημονική κοινότητα   προσπαθεί να  ευαισθητοποιήσει σε θέματα που αφορούν  τόσο στην πρόληψη όσο και στην  εξάλειψη της νόσου αλλά και του στίγματος που την ακολουθεί .Τη φετινή χρονιά όλα είναι υπό το πρίσμα της πανδημίας της νόσου  COVID-19.  

Το 2020 είχε τεθεί σαν μήνυμα: «Τερματισμός της επιδημίας hiv/AIDS: Ανθεκτικότητα και αντίκτυπος»

Πόσο θα επηρεάσει η πανδημία COVID-19 την επίτευξη των στόχων και τι δε μάθαμε από ένα ολέθριο παρελθόν

Από την αρχαιότητα έως σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από επιδημίες που προκαλούνται από θανατηφόρους ιούς και μικρόβια. Οι λοιμώξεις υπήρξαν από τις πιο καταστροφικές προκλήσεις που έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι.

 Στις μέρες μας, η ανθρώπινη φυλή δοκιμάζεται σοβαρά από την πανδημία COVID-19. Από τις αρχές του 21ου αιώνα, είναι η τρίτη φορά που ένας βήτα κοροναϊός απειλεί τον ανθρώπινο πληθυσμό με θανατηφόρα πανδημία. Ο  20ος αιώνας όμως, στιγματίστηκε από μία από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Αυτή του  AIDS, που προκαλείται από τον ιό HIV, μια ασθένεια που χωρίς αγωγή έχει θνητότητα 100%. Μια νόσος που δοκίμασε τις αντοχές μας τόσο σε κοινωνικό επίπεδο  όσο και σε επίπεδο συστημάτων υγείας.  Ο ιός αυτός  μας έμαθε ότι ο θάνατος δεν κάνει διακρίσεις από τη μια, αλλά παράλληλα χώρισε την υδρόγειο στα δυο. Στους έχοντες και μη. Από τα 38 εκατομμύρια άτομα που ζουν με HIV μόνο 25,4 εκατομμύρια βρίσκονται σε θεραπεία.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2019 υπήρξαν 690.000 θάνατοι που σχετίζονται με το AIDS και 1,7 εκατομμύρια νέες λοιμώξεις. Οι μολύνσεις από τον ιό HIV αυξήθηκαν κατά 72% στην Ανατολική  Ευρώπη και Κεντρική Ασία, κατά 22% στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και κατά 21%  στη  Λατινική Αμερική.

Σήμερα, για την αντιμετώπιση του COVID-19, πρέπει να μάθουμε τα οδυνηρά μαθήματα του παρελθόντος, από μια ιστορία διακρίσεων στην  αντιμετώπιση του HIV. Εκατομμύρια πέθαναν από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS ενώ υπήρχαν διαθέσιμα φάρμακα που θα μπορούσαν να είχαν σώσει τη ζωή τους. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι θεραπείες που είναι διαθέσιμες για τον ιό SARS-CoV-2  καθώς, και τα ενδεχόμενα εμβόλια κατά του, να είναι  προσβάσιμα σε όλους ,παντού, δωρεάν, εύκολα να τα βρεις και να έχουν  ομότιμο αποτέλεσμα.

Η διασφάλιση όμως της αντιμετώπισης  τόσο στον ιό HIV όπως σε κάθε άλλη επιδημία  απαιτεί μια πολυτομεακή συνεργασία και ανταπόκριση, διασφαλίζοντας  για  παράδειγμα, ότι όλα τα παιδιά δικαιούνται  να γεννιούνται χωρίς  HIV. ‘Ότι θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης μετάδοσης HIV στους χρήστες ναρκωτικών. Ότι τα αγόρια και τα κορίτσια θα ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ότι οι άνθρωποι δεν  θα ποινικοποιούνται πλέον για το ποιοι είναι ή ποιον   αγαπούν. Ότι υπάρχει ένα δικαίωμα που λέει ότι η υγεία είναι δημόσιο αγαθό

Η πρόοδό μας προς τον τερματισμό του AIDS ως απειλής για τη δημόσια υγεία μέχρι το 2030 ήταν ήδη εκτός  πορείας   πριν από το ξέσπασμα του COVID-19.            

Τώρα, αυτή η κρίση έχει τη δυνατότητα να μας εκτροχιάσει εντελώς, την ώρα που ήδη πολύ λίγες χώρες είχαν μια σοβαρή πολίτικη για την εξαλείψει της επιδημίας.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει δείξει ότι μια εξάμηνη διακοπή των ιατρικών προμηθειών λόγω του  COVID-19 θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα  επιπλέον 500.000 θανάτους που σχετίζονται με το AIDS μόνο στην Υποσαχάρια Αφρική  έως το τέλος του 2021.

Γνωρίζουμε πώς να αντιμετωπίσουμε τον HIV και πώς να αποτρέψουμε τη μόλυνση των ανθρώπων. Αυτό που χρειαζόμαστε απεγνωσμένα είναι μια διαφορετική πολιτική για να εγγυηθούμε ότι όλοι παντού θα έχουν το  δικαίωμα στην υγεία.

Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει συντονισμένες προσπάθειες για την εξάλειψη των αδικιών και των ανισοτήτων Η κρίση για την πρόληψη του HIV αλλά και του  COVID-19 θα πρέπει να αντιμετωπιστεί παρέχοντας σε όλους παντού το δικαίωμα στην υγεία, καταστρέφοντας τα εμπόδια που εμποδίζουν τους ανθρώπους να λαμβάνουν βασικές υπηρεσίες.

 *Η Ιουλία Συροκώστα είναι Παθολόγος Λοιμωξιολόγος Μετεκπαίδευση στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο   Chelsea and Westminster Hospital στο Λονδίνο στο τμήμα ειδικών λοιμώξεων  HIV/GUM Directorate Διευθυντής ΕΣΥ, ΠΓΝΠ