Oι Πατρινοί που πήγαν στο Τσερνόμπιλ – Τι έχει μείνει 33 χρόνια μετά

Ένα ταξίδι διαφορετικό

Όταν η αγάπη για τη φωτογραφία και τα ταξίδια συνδυάζονται και η «φιλοσοφία» της παρέας δένει , ανοίγει ένας δρόμος γεμάτος εικόνες, ιστορία και όμορφες εμπειρίες. Μια ομάδα Πατρινών από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους που ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία με εξαίρεση τον επαγγελματία της παρέας και ταυτόχρονα αγαπά τα ταξίδια, όταν βρίσκει ευκαιρία οργανώνει «αποδράσεις». Ο λόγος για τους : Ηλία Νικολάου (Ιδιώτης Παιδίατρος), Κωνσταντίνα Γκουβέλη (Ιδ. Υπάλληλος), Χρήστο Ζάχο (Πλοίαρχος Α’), Δημήτρη Γεωργόπουλο (Ασφαλιστικός Πράκτορας, Βιντεολήπτης) και Ασπασία Σακκάτου (Εκπαιδευτικός). Το τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου ταξίδεψαν στο Τσερνόμπιλ σε «έναν τόπο που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο». «Σκοπός των ταξιδιών μας είναι η γνωριμία μας με τον τόπο που επισκεπτόμαστε, με την ιστορία του, τα ήθη και τα έθιμά του. Θέλουμε να γεμίζουμε τη βαλίτσα της επιστροφής με αναμνήσεις, εμπειρίες όμορφες εικόνες και αξέχαστες στιγμές» λέει στο thebest.gr o παιδίατρος Ηλίας Νικολάου. Οι περιγραφές του και οι εικόνες της ομάδας από το ταξίδι αποκαλυπτικές. Καμία φωτογραφία δεν μπορεί να αποτυπώσει πλήρως το μέγεθος της καταστροφής. Οι εικόνες που θα δείτε είναι από την πόλη του Πρίπιατ των 50.000 κατοίκων και των γύρω χωριών στα οποία παρά την καταστροφή η φύση έχει κάνει ήδη τη δική της δουλειά…

Γιατί επιλέξατε να επισκεφθείτε το Τσερνόμπιλ;

Είναι ένας τόπος που δε μοιάζει με κανέναν άλλο. Το επαγγελματικό ταξίδι ενός μέλους της παρέας στο Κίεβο συνδυάστηκε με την αυθόρμητη ιδέα μου για την επίσκεψή μας στο Τσερνόμπιλ. Το ιστορικό και φωτογραφικό ενδιαφέρον όλων μας καθώς και ο προβληματισμός που είχε προκύψει από την ομώνυμη σειρά του HBO, μας οδήγησαν στην οχτάωρη ξενάγηση στη ζώνη αποκλεισμού, εκεί που σταμάτησε ο χρόνος στις 26 Απριλίου 1986.

Το Τσερνόμπιλ ήταν η μεγαλύτερη καταστροφή της ανθρωπότητας σε καιρό ειρήνης. Μετρήθηκε στη κατηγορία 7 της διεθνούς κλίμακας μέτρησης πυρηνικών ατυχημάτων (κλίμακας 1-7). Αυτό δεν μπορεί να αφήσει κανέναν αδιάφορο. Οι συνέπειες της καταστροφής αγγίζουν όλους και σαφώς τίθεται ένας προβληματισμός για την εκμετάλλευση και τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας γενικότερα.

Ο σεβασμός για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί ήταν αυτός που μας έκανε να πάρουμε την απόφαση. Είναι ένα ταξίδι ιστορικού ενδιαφέροντος. Είναι ένα ταξίδι στην ιστορία. Είναι ένα ταξίδι στο χρόνο.

Tι ήταν αυτό που αντικρίσατε;

Όποια περιγραφή, όποια φωτογραφία δε μπορεί να περιγράψει το μέγεθος της καταστροφής. Περισσότεροι από 115.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τις εστίες τους παίρνοντας μαζί μόνο τα ατομικά τους έγγραφα. Ερειπωμένα κτίρια, σπίτια, εγκαταστάσεις και γήπεδα, έχουν κατακλυστεί από την βλάστηση. Η φύση μετά από 33 χρόνια ανενόχλητη έχει καλύψει σε μεγάλο ποσοστό κάθε ανθρώπινο ίχνος. Η εγκαταλελειμμένη πόλη του Πρίπιατ των 50.000 κατοίκων και των γύρω χωριών εμφανίζεται μέσα σε ένα τεράστιο δάσος. Κοιτώντας γύρω σου δεν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο από το να θαυμάσεις το μεγαλείο της φύσης.

Υπήρχε φόβος για το αν εκτίθεται η υγεία σας σε κίνδυνο;

Σαφώς υπήρχε φόβος αρχικά. Το να σπάσει το στερεότυπο που έχεις φτιάξει στο μυαλό σου για το Τσερνόμπιλ δεν είναι εύκολο. Ψάχνοντας διαπιστώσαμε ότι το να το επισκεφτείς ήταν πλέον εφικτό. Όλοι έχουμε οικογένειες και σαφώς δε θα θέλαμε να βάλουμε σε κίνδυνο την υγεία μας. Μελετήσαμε αρκετές πηγές και διαβάσαμε όλους τους κανόνες ασφαλείας. Πραγματικά όμως δεν υπάρχει κίνδυνος αν ακολουθήσεις τους κανόνες ασφαλείας. Ο μετρητής ραδιενέργειας που έχεις πάνω σου σε έκανε να νιώθεις ασφαλής. Η ραδιενέργεια στην οποία εκτίθεσαι είναι λιγότερη από αυτή που παίρνεις σε μια πανοραμική. Σε κάποια σημεία που επισκεφτήκαμε ο μετρητής ανέβαινε πάνω από το 0.30mSv, άγγιζε και τα 7mSv αλλά δεν σε επηρεάζει διότι παραμένεις για ελάχιστο διάστημα. Στο τέλος της περιήγησης ο μετρητής υπολογίζει τη συνολική ραδιενέργεια στη οποία εκτέθηκες. Εμάς ήταν 0.02 mSv. Σε μια ωριαία πτήση η ακτινοβολία που παίρνεις είναι 0,04 mSv.

Τι είναι αυτό που σας προξένησε εντύπωση;

Όταν φτάσαμε νιώσαμε σαν να μπήκαμε σε μια χρονοκάψουλα και γυρίσαμε στη Σοβιετική Ένωση του 1986. Το εντυπωσιακό είναι το μεγαλείο της φύσης . Η φύση ξέρει να κάνει την δουλειά της και να φέρνει την ισορροπία. Ήμασταν σε ένα δάσος που έχει πνίξει τα κτήρια μιας ερειπωμένης πόλης. Σε είκοσι χρόνια νομίζω ότι θα υπάρχει μόνο δάσος. Σε αυτό το μέρος δεν υπάρχει τίποτα που να μαρτυρά τι συνέβη εκεί πριν 33 χρόνια. Μόνο τα εγκαταλελειμένα κτίρια αποτελούν μάρτυρες των γεγονότων. Ήταν ένα πανέμορφο δάσος. Και μάλιστα το πιο εντυπωσιακό ήταν το εξής: είδαμε πως είναι ένα τριαντάφυλλο χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπου στη φύση. Αν αφήσεις μια τριανταφυλλιά χωρις να την πειράξεις 33 χρόνια δεν είναι όπως την φαντάζεσαι, δεν είναι όπως την ξέρεις. Μοναδική εικόνα.

H ζωή εκεί συνεχίζεται και πώς;

Αυτή τη στιγμή ζουν και εργάζονται περίπου 5.000 άτομα τα οποία ασχολούνται με την απομάκρυνση ραδιενεργών υλικών σε ασφαλή τοποθεσία, συντήρηση και επιτήρηση του αντιδραστήρα, επιστημονικό προσωπικό που ασχολείται με έρευνα στο πεδίο συν το προσωπικό ασφαλείας. Στα τέλη του 2018 ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση ενός νέου προστατευτικού καλύμματος πάνω από το κατεστραμμένο αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού σταθμού. Η «σαρκοφάγος» είναι μία κολοσσιαία κατασκευή από ατσάλι και έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει διαρροές ραδιενέργειας στα επόμενα 100 χρόνια.

Επίσης 400 κάτοικοι επέστρεψαν λίγους μήνες μετά το ατύχημα στις εστίες τους, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην υγεία τους μόνο και μόνο για να μείνουν στα πατρικά τους σπίτια. Αυτοί οι άνθρωποι, προς έκπληξη όλων, δεν αρρώστησαν, έζησαν και κάποιοι από αυτούς έχουν φτάσει στην ηλικία των 90 και 100 ετών εκπλήσσοντας τους επιστήμονες. Η μόνη λογική εξήγηση είναι η ευτυχία. Το γεγονός ότι ζουν ευτυχισμένοι στα σπίτια τους, τούς έδωσε ζωή και τους βοήθησε να αναπτύξουν μηχανισμούς άμυνας.