Εκδήλωση - αφιέρωμα στον Δ.Ν. Μαρωνίτη

Οι εκδόσεις Άγρα, το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, τα τμήματα Θεατρικών Σπουδών και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, το Πολύεδρο και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου διοργανώνουν εκδήλωση αφιέρωμα στον Δ.Ν. Μαρωνίτη με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του έργου Ομήρου Ιλιάς Τόμοι Α’ και Β’ ραψωδίες Α-.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2010 και ώρα 20.30 μ.μ. στο θέατρο Απόλλων

Θα προλογίσει ο:

Θ.Κ. Στεφανόπουλος, καθηγητής στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπ. Πατρών.

Θα μιλήσουν με θέμα: «Η παθολογία του ιλιαδικού πολέμου: πάθος- εμπάθεια-περιπάθεια-συμπάθεια» και θα διαβάσουν αποσπάσματα από τις ραψωδίες Σ και Ω οι :

Γιάννης Βόγλης, καλλιτεχνικός διευθυντης ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας,

Στεφανία  Γουλιώτη, ηθοποιός

και ο μεταφραστής Δ.Ν. Μαρωνίτης.

Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης ολοκληρώνει με τις 12 τελευταίες ραψωδίες από την "Ιλιάδα", το μεγάλο έπος του Ομήρου, μετά την ιστορική πλέον μετάφρασή του της "Οδύσσειας". Είναι η πρώτη μεγάλη μετάφραση που γίνεται μετά τη μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή.  

"Η Ιλιάδα είναι έπος πολεμικό: δραματοποιεί, ανατέμνει και συμπυκνώνει τον τρωικό πόλεμο σε τέσσερις μάχιμες ημέρες, που καταλήγουν σε ισόπαλη τραγωδία: ο φόνος του Πάτροκλου από τον Έκτορα και ο φόνος του Έκτορα από τον Αχιλλέα σφραγίζονται με ενδεκαήμερη ανακωχή, αφήνοντας μετέωρο το ερώτημα ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος. Τελικώς ο ιλιαδικός πόλεμος περαιώνεται δίχως νικητές και νικημένους. Αντ' αυτού ο αμοιβαίος σπαραγμός (του Αχιλλέα για τον αγαπημένο εταίρο του, του Πριάμου για τον αγαπημένο του γιό) οδηγεί σε ένα είδος συμφιλίωσης των αντιπάλων, υπογραμμίζοντας συνάμα την τραγωδία του πολέμου."

ΙΛΙΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

πάθος, εμπάθεια, περιπάθεια, συμπάθεια

Το “Άρεως μεστόν”  έπος εκκινεί με μια λεκτική διαμάχη στη διάρκεια της οποίας μετά δυσκολίας, δηλαδή κατόπιν θεϊκής παρέμβασης, αποσοβείται ο φόνος. Αχιλλεύς και Αγαμέμνων προασπίζουν τη τιμή τους με πάθος. Αφορμή της σύγκρουσης ένα κορίτσι, “αληθεστάτη πρόφασις” η διάσταση αριστείας και βασιλείας. Η αντιπαράθεση οδηγεί στην οργισμένη απόσυρση του Αχιλλέα από τον πόλεμο και στην εμπάθεια. Η υπερήφανη παραμονή εκτός δράσης αυξάνει την επιθυμία για ταπείνωση των πρώην συμμαχητών, ήττα των Αχαιών και εκμηδένιση της αρχηγικής δύναμης του ταγού τους. Η εμπάθεια τρέφεται από το αίμα της πληγωμένης τιμής και με τον χρόνο θεριεύει. Μόνο μεταλλασσόμενη σε πένθος μπορεί ίσως να υπερβεί τον εαυτό της. Όταν ο Πάτροκλος σκοτώνεται στη μάχη, η περιπάθεια του έξαλλου θρήνου του Αχιλλέα ενέχει σημεία μιας περιπάθειας ή και αντιπάθειας προς εαυτόν. Ο Πάτροκλος χάθηκε ντυμένος τα όπλα του φίλου του και ‘αντ’ αυτού’. Η εμπαθής οργή μετασχηματίζεται τώρα σε περιπαθή αυτολύπηση για να εκβάλλει μετά σε μανιώδη επιστροφή στο πεδίο της ανδρείας. Όμως το αντικείμενο της εκδίκησης έχει στο μεταξύ αλλάξει πρόσωπο. Αντί του Αγαμέμνονα είναι ο Έκτωρ που θα υποστεί την ολέθρια τιμωρία, ατιμαζόμενος σωματικά μέχρι του έσχατου βαθμού. Η θηριώδης μήνις κορυφώνεται. Όμως από την συμπλοκή εμπάθειας και περιπάθειας προκύπτει η αιφνίδια περιστολή του πάθους και η μετατροπή του σε συμπάθεια. Στο τέλος του έπους, ο Αχιλλεύς ενδίδει στον Πρίαμο αναγνωρίζοντας εμπράκτως την κοινή ανθρώπινη μοίρα και συμπάσχοντας μαζί του στο πένθος. Η συμπάθεια ορίζει το πέρας της αφήγησης και την ολοκλήρωση του υπεσχηθέντος από το προοίμιο θέματος. Ταυτόχρονα όμως υπογραμμίζει την υπέρβαση του πάθους μέσα από τις διαδοχικές, αλλά όχι ευθύγραμμες, ομοιοπαθητικές μεταμορφώσεις του.

Στο τόξο που ορίζουν οι τέσσερις σταθμοί  της αχίλλειας δράσης και αδράνειας (πάθος, εμπάθεια, περιπάθεια, συμπάθεια) κινείται ο ιλιαδικός πόλεμος, σε αντιδιαστολή με τον τρωικό. Στο τετράπτυχο αυτό θα κινηθεί και η ανάγνωση των ραψωδιών Σ και Ω από τη μόλις απαρτισθείσα νέα μετάφραση της Ιλιάδας του Δ.Ν. Μαρωνίτη. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας συμπράττει με τον ομότιμο καθηγητή του ΑΠΘ σε μια διφωνική απαγγελία όπου ο σχολιασμός άλλοτε θα εντοπίζεται στον επιτονισμό, τις παύσεις και την υπόκριση και άλλοτε θα αυτονομείται με εξηγητικές παρεκβάσεις εκτός, ή αυθόρμητες παρατηρήσεις επί, του ομηρικού κειμένου. Στόχος, η ανάδειξη της εγγενούς προφορικότητας της ποίησης και του κάθε φορά νέου προσώπου της μέσα στο πλαίσιο της ζωντανής, άρα απρόβλεπτης και απρόρρητης, παράστασης.